4V PW H2 versie A

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat weet je tot nu toe...? Hoofdstuk 2 Klimaatvraagstukken V4

Het Carboon lag in de geologische tijdschaal tussen ...

1. het Perm en Trias
2. het Trias en Jura
3. het Devoon en Perm
4. het Siluur en Devoon

Zoutsteen fungeert als....... voor aardgas uit het Carboon

1. moedergesteente
2. reservoirgesteente
3. (af)dekgesteente

Veel fossiele brandstoffen ontstonden in het Carboon, want ...

1. onder tropische omstandigheden groeiden veel planten
2. de woestijnomstandigheden zorgden voor veel sedimentatie
3. de botsing van platen zorgde voor het omhoog komen van magma
4. het continentaal plat lag toen niet onder water

In het Carboon zijn veel planten- en bomenresten niet vergaan, maar zijn ze steeds dieper in de ondergrond komen te liggen. Door een toename van de druk en de temperatuur werden het water en de gassen eruit geperst, waardoor het gehalte aan koolstof toenam.

Welk proces wordt hier beschreven?

1. Inklinking
2. Inkoling
3. Indamping
4. Veenvorming

Tijdens het Perm zaten de continenten aan elkaar, daardoor was het binnenland

1. oerwoud
2. woestijn
3. Pangea

Tijdens het Perm lag Nederland ...

1. het zuidelijk halfrond.
2. rond de evenaar.
3. 30 graden noorderbreedte.
4. op de plek waar nu de Atlantische oceaan is.

Zandsteen uit het Perm fungeert als ..... gesteente voor aardgas

1. moedergesteente
2. reservoirgesteente
3. afdekkingsgesteente

In het Perm lagen
continenten op de
polen -> vorming ijskappen.
Dit is een voorbeeld van:

1. Sturende factor
2. Conditionele factor
3. Terugkoppelings-mechanisme
4. X-factor

Pangea was in het

1. Precambrium
2. Perm
3. Krijt
4. Kwartair

Het Krijt loop van ... tot ... miljoen jaar geleden

1. 290 tot 250
2. 140 tot 65
3. 2,5 tot 0,01
4. 4600 tot 550

Na het Perm begon Pangea uit elkaar te vallen, dit ging gepaard met veel vulkanisme.
Leg uit welk effect dit had op de zeespiegel.

In het Krijt (broeikasaarde) was het co2 gehalte in de lucht ...

1. even hoog
2. 5x zoveel
3. 40x zoveel
4. 100x zoveel

Het Perm wordt ook wel Woestijnaarde genoemd, verklaar de aanwezigheid van veel grote woestijnen in dit tijdvak

Door een meteorietinslag op de grens van Krijt en Tertiair kwam er een abrupt einde aan de broeikasaarde

1. Juist
2. Onjuist

De meteorietinslag waardoor de Dinosauriërs uitstierven is een voorbeeld van ...

1. interne variabiliteit
2. externe variabiliteit

Wat zijn de drie variabelen van Milankovitch?

a. Wat houdt een grotere scheefstelling van de aardas in voor de verschillen tussen zomer en winter op het noordelijk halfrond? (1p)

b. Waarom is een grotere scheefstelling van de aardas ongunstig voor het ontstaan van een ijstijd? (1p)

In het Pleistoceen hadden we te maken met ....?

1. lage zeespiegel
2. hoge zeespiegel

4Vak1 Proefwerk Hoofdstuk 2 - Klimaat

• Deze toets bestaat uit 13 vragen over de toetsstof. 
• Voor deze toets is een atlas nodig. Een paar atlaskaarten zijn in deze LessonUp gezet. Je kunt de kaarten en figuren vergroten door erop te klikken. Door op dit plaatje te klikken zie je het nummer van de kaart in GB54 (oude atlas). 
• De volgorde van de toetsvragen en de schrijfopdracht is willekeurig.
• Na het invoeren van een antwoord kun je niet terug naar een vorige vraag.
• Er zijn verschillende versies van deze toets met verschillende onderwerpen per vraag.

En dan staat hier welk kaartnummer je in de 54e editie van de Grote Bosatlas (GB54) je kunt gebruiken.

Welke maatregel om de uitstoot van koolstofdioxide terug te dringen werkt alleen op korte termijn?

1. het gebruik van biobrandstoffen
2. kernenergie
3. windenergie
4. zonne-energie

I

Het klimaat verandert niet alleen door een toename van de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer, maar ook door veranderingen in landgebruik. Welke van de onderstaande effecten is niet of nauwelijks het gevolg van veranderingen in landgebruik?

1. een toename van de concentratie koolstofdioxide in de atmosfeer
2. een toename van de concentratie waterdamp in de atmosfeer
3. een toename van de hoeveelheid aerosolen in de atmosfeer
4. een toename van de terugkaatsing van zonlicht

I

Wat verklaart meestal de droge zomer in een Cs-klimaat?

1. De hoogteligging: gebieden met een Cs-klimaat liggen in de regenschaduw van een bergkam.
2. Het opschuiven van de intertropische convergentiezone richting de evenaar.
3. Het opschuiven van hogedrukgebieden naar het noorden.
4. Het type oppervlak: gebieden meteen Cs-klimaat liggen aan zee.

I

Gebruik de kaart. Uit welke richting waait de wind ’s zomers in Accra (Ghana)?

1. Noord-oosten
2. Noord-westen
3. Zuid-oosten
4. Zuid-westen

I

Klimaatverandering in oostelijk Zuid-Afrika

• 4 vragen over deze regio
• Figuren zijn toegevoegd
• Sommige vragen zijn eerst in grotere letters te lezen. Daarna volgt de dia die je kunt invullen.

In de Zuid-Afrikaanse stad Durban valt de meeste regen in de zomer. Dit vocht wordt dan aangevoerd door een zuidoosten wind van zee.

Leg met behulp van de begrippen lagedrukgebied en passaat uit waardoor de overheersende windrichting ’s zomers in Durban zuidoostelijk is. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (hierna invullen)

In de Zuid-Afrikaanse stad Durban valt de meeste regen in de zomer. Dit vocht wordt dan aangevoerd door een zuidoosten wind van zee.
Leg met behulp van de begrippen lagedrukgebied en passaat uit waardoor de overheersende windrichting ’s zomers in Durban zuidoostelijk is. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

In de zomer van het zuidelijk halfrond schuift het lagedrukgebied van de tropen naar het zuiden (oorzaak, 1 punt);

waardoor de zuidoosten passaat naar het zuiden zakt en ter hoogte van Durban gaat waaien (gevolg, 1 punt).

Nodig voor de volgende vraag

Achter Durban liggen de Drakensbergen. Beredeneer hoe de droge winter in de Drakensbergen leidt tot de in figuur 1 zichtbare savannevegetatie.

De droge winter zorgt ervoor dat planten dan weinig vocht kunnen opnemen. Blijkbaar is er ’s winters zo weinig vocht beschikbaar dat maar een beperkt aantal bomen kunnen overleven. 

Veranderingen in landgebruik hebben invloed op de neerslag in zuidelijk Afrika.
Leg uit waarom ontbossing leidt tot een afname in de neerslag.

Bossen houden veel vocht vast, dat overdag kan verdampen om in de namiddag als regen te vallen. Minder bos leidt tot minder verdamping en dus minder regen.

Gebruik figuur 2 en de atlas.

Voor de kust van oostelijk Zuid-Afrika loopt de Agulhasstroom. Deze zeestroom heeft grote invloed op de neerslag in Durban. 

Beredeneer welke invloed veranderingen in de Agulhasstroom hebben op de neerslag in de omgeving van Durban.

Gebruik figuur 2 en de atlas.
Voor de kust van oostelijk Zuid-Afrika loopt de Agulhasstroom. Deze zeestroom heeft grote invloed op de neerslag in Durban.
Beredeneer welke invloed veranderingen in de Agulhasstroom hebben op de neerslag in de omgeving van Durban.

Door opwarming van de warme zeestroom zal er meer water verdampen (1 punt);

waardoor de neerslag in de omgeving van Durban zal toenemen (1 punt).

Gebruik de atlas. Qingdao in China en Harare in Zimbabwe kennen allebei een Cw-klimaat. Toch zijn er grote verschillen in temperatuurverloop tijdens het jaar en tijdens een etmaal (24 uur). Leg dit uit.

T2

- Harare kent minder grote verschillen in temperatuur tussen zomer en winter dan Qingdao, omdat het dicht bij de evenaar ligt.

- Harare kent een groter verschil in temperatuur tussen dag en nacht, omdat het verder landinwaarts en hoger ligt dan Qingdao, waardoor het ’s nachts harder afkoelt.

Gebruik de atlas GB55 71B. Tijdens de laatste ijstijd, zo’n 15 000 jaar geleden, waren de ijskappen van Oost-Siberië veel minder groot dan die van Europa.
Geef hiervoor een verklaring.

GB54: 73B

T2

Oost-Siberië is veel droger dan Europa, omdat de wind op deze breedte hoofdzakelijk uit het zuidwesten komt. Voor Europa betekent dat zeewind, voor Oost-Siberië landwind.

Gebruik figuur 1. In deze figuur wordt een terugkoppelingsmechanisme weergegeven dat in werking treedt bij het ontstaan van een ijstijd. Beredeneer of dit terugkoppelingsmechanisme heden ten dage in omgekeerde richting kan plaatsvinden.

T2

Ja, het terugkoppelingsmechanisme werkt nu andersom. Door mondiale opwarming neemt de hoeveelheid bos toe ten koste van de toendra, waardoor het albedo van de aarde daalt en de opwarming wordt versterkt.

Gebruik figuur 3 en de atlas. Geef een verklaring voor het ontbreken van neerslag op de Zuidpool.

T1

Het is zo koud dat de lucht alleen ’s zomers een heel klein beetje vocht kan vasthouden, maar dat is bijna altijd te weinig om voor neerslag te zorgen.

Gebruik de atlas GB55 kaart 198-199. Geef een verklaring voor de grote klimaatverschillen in het westen van de Verenigde Staten.

GB54: 186-187

1. Poolwinden komen diep landinwaarts
2. Verschuiving van de ITCZ in de zomer
3. De afwisseling van El Niño en La Niña maken het klimaat instabiel
4. Gebergtes creëren regenschaduw en temperatuurverschillen op kleine afstand.

T1