4.2 Vorming van geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.2 

Vorming van geslachtscellen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe haploide geslachtscellen ontstaan uit diploide lichaamscellen

Je kunt de vorming van eicellen en spermacellen beschrijven

Doel en begrippen 4.2

Je leert hoe geslachtscellen ontstaan

homologe chromosomen, reductiedeling, meiose I, meiose II, recombinatie, halpoïde, diploïde,  follikel, poollichaampje, zaadblaasjes, prostaatvocht

Vorming geslachtscellen

Chromosomen in een gewone

lichaamscel van een man:

Van een vrouw zou er hetzelfde

uit kunnen zien maar dan met 

2 keer een X chromosoom

Vorming geslachtscellen

Deze cellen noem je diploïd (2n).

Van elk type chromosoom is een 

paar aanwezig.

Beide chromosomen van een

paar noem je homoloog.

Bij de mens 23 paar 

= 46 chromosomen

Vorming geslachtscellen

Wat zou er gebeuren als 

zaadcellen en eicellen 2n waren?

Vorming geslachtscellen

Dus: bij de vorming van de 

geslachtscellen moet het aantal

chromosomen worden 

gehalveerd zodat van elk 

chromosomenpaar er maar één

in zit.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Reductiedeling

Meiose I 

Chromosoomparen gaan uit elkaar 

Meiose II 

Chromatiden gaan uit elkaar

Profase I:

Kernmembraan ver-

dwijnt. Chromosomen

spiraliseren. 

Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Metafase I:

Chromosomen liggen

twee aan twee in het equatoriale vlak.

Spoelfiguren hebben trekdraden gevormd 

naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken

chromosomen naar de

polen.

Telofase I:

Door insnoering ontstaan twee haploïde

cellen.

Chromosomen zijn wel nog verdubbeld!

Daarom: meïose II

Meïose II ( lijkt op mitose)

Wat maakt ieder mens uniek?

Recombinatie: de herverdeling van erfelijke eigenschappen

Tijdens de meïose kunnen 2²³ verschillende combinaties van chromosomen worden gemaakt!

Spermacellen

Begint vanaf de puberteit.

Zaadcellen worden gevormd in de zaadbuisjes van de testes.

Vorming van 1 zaadcel duurt ongeveer 2 maanden.

Ze worden opgeslagen in de bijballen. (100 miljoen per dag!)

Bij zaadlozing ongeveer 3 mL vrij-> 350 miljoen zaadcellen

= 10 % van het sperma.

Zaadballen

Zaadcellen worden gevormd in

de testes, in de zaadbuisjes.

Deze zijn sterk gekronkeld.

Tussen de zaadbuisjes zitten

hormoonproducerende cellen
 die produceren testosteron.

Zaadballen

Van buiten naar binnen vormen

de zaadcellen zich. 

Helemaal aan de binnenkant

zitten de voltooide zaadcellen,

die gaan richting de bijballen

mbv trilharen.

BINAS 86D