1.4 de zon als motor: neerslag (24-25)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.4 De zon als motor: neerslag

Hoe ontstaat neerslag?

Invalshoek zon

De hoek waarin de zonnestralen het aardoppervlak raken. 

Lage breedte kleine invalshoek.

Op hoge breedte is het kouder dan op lagere breedte:

1. Zon straalt schuin in, verwarmt groter oppervlak.

2. Zonnestralen leggen langere weg door de atmosfeer af.

1. Hoge zonnestand

2. Kleine schaduw

3. Klein oppervlak wordt       

    verwarmd

4. Korte afstand door atmosfeer

1. Lage zonnestand

2. Grote schaduw

3. Groot oppervlak wordt verwarmd

4. Lange afstand door de atmosfeer.

Lage breedte

         Hoge breedte

Invalshoek zon Nederland

Lage druk

Hoge druk

Lagedruk

Hoge druk

Lage druk

Warme lucht = licht

Koude lucht = zwaar

In de lucht -> waterdamp

(onzichtbaar gas). 

De hoeveelheid bepaalt de luchtvochtigheid

• Natte lucht = veel waterdamp
• Droge lucht = weinig waterdamp.

Waterdamp tot Wolken

1. Warme lucht stijgt
2. Hoe hoger, hoe kouder. Waterdamp in opstijgende lucht gaat condenseren.
3. Daardoor ontstaat stijgingsregen 

Stijgingsregen – Regen die ontstaat als warme lucht opstijgt en daardoor afkoelt. 

1. Wanneer lucht tegen bergen waait, wordt die lucht gedwongen op te stijgen.
   
2. Lucht koelt af op en condenseert > het gaat regenen.

Stuwingsregen – Regen die ontstaat wanneer lucht gedwongen wordt tegen een berghelling op te stijgen. 

1. Koude en warme lucht ontmoeten elkaar op gematigde breedte.
   
2. Warme lucht wordt gedwongen op te stijgen

Frontale regen – Regen ontstaat doordat warme en koude licht elkaar ontmoeten en warme

lucht gedwongen wordt op te stijgen, waarna het condenseert.

1. Koude en warme lucht ontmoeten elkaar op gematigde breedte.
   
2. Warme lucht wordt gedwongen op te stijgen

Frontale regen – Regen ontstaat doordat warme en koude licht elkaar ontmoeten en warme

lucht gedwongen wordt op te stijgen, waarna het condenseert.

schooltv.nl

"Verschillende soorten regen"

klik snel door!

 Weerkaarten

- Koude lucht beweegt sneller dan warme lucht

- "Koude lucht haalt de warme lucht in"

- Warme lucht stijgt

- Stijgende lucht koelt af, waterdamp condenseert en regent uit

Lucht

- Warme lucht is lichter dan koude lucht.

     --> Warme lucht stijgt daarom op

- Lucht is het warmst bij de evenaar

     --> Daar stijgt de lucht op 

Laat leerlingen meetekenen

schooltv.nl

"Neerslag - Hoe ontstaat regen, hagel en sneeuw?"

Ontstaan van neerslag

3 soorten neerslag

https://www.schooltv.nl/video/verschillende-soorten-regen-stijgingsregen-stuwingsregen-en-frontale-regen/#q=neerslag

Ontstaan neerslag

Neerslag ontstaat als lucht opstijgt:

• Hoe hoger je komt hoe kouder het wordt.
• Koude lucht kan minder waterdamp bevatten dan warme lucht.

Waterkringloop

http://www.schooltv.nl/video/de-kringloop-van-het-water-water-is-continu-op-reis

Korte kringloop

Neerslag valt meteen weer terug in de zee.

Lange kringloop

Neerslag valt op het land en komt via een omweg ( rivieren en grondwater) weer terug in de zee.

Waterkringloop

De voortdurende verplaatsing van water over de aarde.

De hoeveelheid water op aarde verandert niet!!! 

Hoe ontstaat neerslag?

• water verdampt
• Warme lucht met waterdamp stijgt op en koelt af.
• Warme lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude lucht.
• Lucht die afkoelt raakt verzadigd. Waterdamp condenseert tot water in kleine druppeltjes (wolken).
• Als de druppeltjes te groot worden kunnen ze niet meer blijven zweven maar vallen door de zwaartekracht naar beneden: NEERSLAG

schooltv.nl

"Welke soorten wolken zijn er?"

klik snel door!

Frontale neerslag

1. Botsing van koude en warme lucht.

2. Warme en koude lucht kunnen niet mengen met elkaar, waardoor warme lucht gaat opstijgen!

3. Warme lucht koelt af, omdat het hoog in de atmosfeer koud is.

4. Door dat het afkoelt condenseert het vocht en er ontstaan wolken.

5. Daarna valt er vrij direct neerslag.

Er ontstaat een depressie, een lagedruk gebied.
In Nederland komen veel depressies voor.

  

Stuwingsneerslag

• Loefzijde: wind kant 

vochtige lucht stijgt op, koelt af, brengt veel neerslag.

• Lijzijde: niet-wind kant 

lucht daalt, warmt op en het wordt droog.

Dit noemen ze de 

Regenschaduw.

Neerslag die ontstaat door stijgende lucht tegen gebergte = stuwingsneerslag

Stijgingsneerslag

 Lucht wordt door de zon opgewarmd en stijgt op. De lucht is tevens heel erg vochtig. Warme lucht kan heel goed vocht vasthouden.

Stijgende lucht koelt af: Want, hoe hoger de lucht komt, hoe meer het afkoelt. 

Koude lucht kan slecht vocht vasthouden.        

Gevolg: stijgingsregen!

Stijgingsneerslag komen in gebieden rond de evenaar voor.

Hierdoor regent het in het tropisch regenwoud bijna elke dag!