Les 6 renaissance: Cats

Les 6: Cats

Jacob Cats 1577 - 1660

- Schrijft voor het volk 

- Was enorm populair 

- Gegoed milieu en goede opvoeding > studeert Grieks, Latijn en rechten. Wordt advocaat en raadspensionaris. 

Cats

- Latere leeftijd trekt hij zich terug in zijn buitenhuis Sorghvliet bij Den Haag (nu het Catshuis). 

- Schreef vooral nuttig-belerend, vlot te lezen werk. 

- Eenvoudige woordkeus, gemakkelijk in het gehoor liggende dreun van de verzen

Cats

- Onderwerpen die hij bespreekt (leefregels, opvoeding, liede) waren heel actueel toen 

- Zijn boeken werden naast de Bijbel het meest gelezen. 

- Figuur van historische betekenis. 
Ook spreekwoorden 'Haastige spoed is zelden goed  en een rotte appel in de mand, maakt ook het gave fruit ten schand, zijn nog steeds bekend 

Vader Cats

- Cats was een vraagbaak voor allerlei kwesties over opvoeding, jeugd- en liefdesproblemen, huwelijk en maatschappelijk leven. 

- Hij was vooral populair als zedenmeester met wijze en praktische adviezen over seksualiteit en huwelijk. Daarom de naam Vader Cats. 

- Erg zwart/wit > goede/slechte mannen, vrouwen zedig/geil

Ontstaan emblemata

-Genre was in Italië begonnen in de zestiende eeuw. 

- Gebouwen, kleding en gebruiksvoorwerpen werden voorzien van een devies (combinatie van een afbeelding en een spreuk die het levensideaal van de drager of eigenaar weergaf) 

Ontstaan emblemata 

- De italiaan Alciato schreef epigrammen om kunstenaars te inspireren. Hij voorzag elk epigram van een motto: een spreuk die de essentie van de tekts weergaf en verwees naar de diepere betekenis. 

- Zijn boek kwam uit en de uitgever het plaatjes toegevoegd, daarmee was het embleem geboren. 

Inhoud embleem

- Drieledige opbouw: 
Motto > opschrift 

Pictura > afbeelding 

Subscriptio > uitleg 

Inhoud embleem

- Embleem geeft een algemene waarheid (moraal) waarbij het woord aan de afbeelding een diepere betekenis verleent. 
Een afbeelding (pictura) betekent meer dan zij voorstelt. De taal geeft een diepere betekenis. 

Soorten emblemen

- Liefdesemblematiek > rond 1600 in studentenkringen in Leiden ontstaan. Verliefde jongens gaven bundels aan meisjes.

- Allerlei aspecten van de liefde kwamen aan bod: wat is liefde, hoe ontstaat liefde 

- Veel pictura`s staat Cupido. 

Soorten emblemen

- Religieuze liefdesemblematiek  > ontstaat in Nederland. 

- Otto Vaenius bewerkte emblemen uit zijn liefdesembleembundel tot emblemen over goddelijke liefde, het resultaat luidde de religieuze emblematiek in. 

- 17e eeuw grote bloei. 

Religieuze emblemen

- Zinloosheid van het menselijk gedrag en de vergankelijkheid van wereldse zaken onthuld. 

- Vaak klinkt er een mystiek verlangen in door naar éénwording met God. 

Realistische emblemen

- In deze bundels wordt er gerefereerd aan de realiteit. Op de pictura`s staan voorwerpen of handelingen uit de herkenbare werkelijkheid. 

- De lessen in het embleem zijn te vinden in de wereld om ons heen en bestemd voor het leven van alledag.