VAKLES Spelling 7.1 spelling herhaling leerjaar 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, mavo
• Leerjaar 2

Vakles spelling 7.1 (extra instructie)

Havo 2 periode 1

9 oktober 

herhaling leerjaar 1 

Spelling herhaling leerjaar 1 

1. Hoofdletters en leestekens
   
2. Schrijven van een bijvoeglijk naamwoord
   
3. Schrijven van meervouden op 's / -ën / s
   
4. Schrijven van verkleinwoorden: -je/-pje/-tje/-etje

Hoofdletters

• Begin van een zin;
• Bij (aardrijkskundige) namen;
• Officiële feestdagen;
• Historische gebeurtenissen;
• Instellingen, verenigingen of bedrijven.

Dagen, maanden, seizoenen en windstreken geen hoofdletter.

Tussenvoegsels in namen geen hoofdletter.  Arend van Dalen. 

Leestekens .?!,

Een zin eindigt met een:

- Punt (gewone zin)

- Vraagteken (vraagzin)

- Uitroepteken (een zin met extra nadruk)

Je schrijft een komma:

- Tussen twee persoonsvormen (Als je rent, ben je sneller.)

- Voor voegwoorden als maar, want, terwijl, omdat, enz. (Ik wil wel, maar ik mag niet.)

Let op: in principe geen komma voor en en of.

schrijf op en beargumenteer

1. op maandagen gaat pieter de waard vaak fietsen in de limburgse heuvels want dan is het altijd rustig

Bijvoeglijk naamwoord

Korte en lange vorm (zwart - zwarte): De hond is zwart. De zwarte hond. 

Van de korte naar de lange vorm:

• -e achter het woord (mooi - mooie)
• klinker weghalen (geel - gele) i.v.m. lange klank
  
• medeklinker verdubbelen (wit - witte ) i.v.m. korte klank
• f > v (lief - lieve)
  
• s > z (wijs - wijze)
• combinatie (loos - loze) Die laptop is waardeloos. De waardeloze laptop. 
  

schrijf op en beargumenteer

Noteer het bijvoeglijk naamwoord: 

geel : de ....... kanarie

hoog: de ...... flat

mooi: het ........ meisje

laag: het ........ cijfer

Meervouden -en

• -en achter het woord (stoel - stoelen)
• klinker weghalen (been - benen) i.v.m. lange klank
• medeklinker verdubbelen (vis - vissen) i.v.m. korte klank
• f > v (duif - duiven)
• s > z (kies - kiezen)
• combinatie -van lange klank en s/z wisseling- (kaas - kazen)

schrijf op en beargumenteer

Noteer het meervoud: 

boom

vis

druif

kaas

Meervouden 's en s

Vaste s:

- Na medeklinker (tafel - tafels)

- Na e of é (tante - tantes, café - cafés)

- Na 2 of 3 klinkers die 1 klank vormen (etui - etuis, cadeau - cadeaus)

's:

- Na a, i, o, u, y (auto - auto's)

- Na afkortingen (wc - wc's)

- Na 2 of 3 klinkers die meer klanken vormen (cavia - cavia's)

schrijf op en beargumenteer

Noteer het meervoud: 

bikini

cadeau

baby

radio

t.v.

dia

accu

raam

 

logé

appel

 

Meervouden na ee en ie

ee: 

- Soms -s (chimpansees), soms ën (zeeën) = let op uitspraak! 

ie:

- Klemtoon op ie > +ën (industrie - industrieën / drie - drieën)

- Klemtoon niet op ie > ¨op e +n (porie - poriën) 

schrijf op en beargumenteer

Noteer het meervoud: 

dominee

knie

theorie

fantasie 

Verkleinwoorden

Uitgang achter het woord: je, pje, tje of etje

- Soms medeklinker verdubbelen (gum - gummetje) -i.vm. korte klank

- Woord eindigend op ng: soms -etje (gang - gangetje), soms g > k (koning - koninkje)

- Woord eindigend op a, é, o, u: klinker verdubbelen (pizza - pizzaatje)

- Woord eindigend op i: i > ie (ski - skietje)
- Woord eindigend op medeklinker+y: ' voor uitgang (party - party'tje)
- Afkortingen: ' voor uitgang (wc - wc'tje)
- Soms worden korte klanken in het verkleinwoord lang (vat - vaatje)

schrijf op en beargumenteer

Noteer het verkleinwoordje: 

bikini          w.c. 

kano           mand

baby           pomp

rang             

chocola

wandeling

Mijn naam is Joep van het Hek.

1. juist
2. onjuist

uitzondering op regel van hoofdletters:

>> tussenvoegsel van een naam met kleine letter wanneer een ander deel van de naam bekend is.

’s Woensdags ben ik vrij.

1. juist
2. onjuist

uitzondering op regel van hoofdletters

>> zin begint met apostrof, tweede woord met een hoofdletter

50 procent is geslaagd voor de toets.

1. juist
2. onjuist

uitzondering op regel van hoofdletters

>> zin begint met getal, daarna geen hoofdletter.

Wij gaan op Tweede Paasdag naar de meubelshow in Vlissingen.

1. juist
2. onjuist

feestdagen schrijf je met een hoofdletter, afgeleiden niet.

Ben jij gisteren nog bij de action geweest?

1. juist
2. onjuist

namen van heilige personen en zaken schrijf je met een hoofdletter, maar christendom, moslim en socialist.

Lange klanken:

 klinker weghalen 

Lange klank: 

aa

ee

oo

uu 

Hoor je aan het eind van een klankgroep een lange klank, dan haal je een klinker weg! 

raam  -> raa-men   >> ramen

geel    -> gee-le       >> gele

rood    ->  roo-de     >> rode

muur  -> muu-ren  >> muren

Korte klanken: 

medeklinker verdubbelen  

korte klank: 

a

e

i

o

u

Hoor je aan het eind van een klankgroep een korte klank, dan volgen er twee medeklinkers: 

dam -> da-mmen >> dammen

bel    -> be-llen.      >> bellen

wit    -> wi-tte         >> witte

bos   ->  bo-ssen    >> bossen

lus     -> lu-ssen      >> lussen

7.1 Bijvoeglijk naamwoord: 

• medeklinker verdubbelen  i.v.m. korte klank (wit - witte)
  

• klinker verwijderen i.v.m. lange klank (geel - gele)
  

7.1 Meervouden -en: 

• medeklinker verdubbeleni.v.m. korte klank  (vis - vissen) 
  

• klinker weghalen i.v.m. lange klank  (been - benen) 
  

Meervoud van bom.

Mijn leraar is boos.
Mijn _______ leraar.

Noteer het meervoud van
abrikoos

Noteer het meervoud van
boom