Diabetes mellitus; bloedsuiker meten en insuline toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Diabetes mellitus;  bloedsuiker meten, insuline toedienen 

Leerdoelen

• Je benoemt wat diabetes is
•  Je voert de handeling bloedsuiker prikken uit volgens protocol.

Stelling

Patiënten met diabetes zouden volledig moeten stoppen met het eten van suiker 

Argumenten vóór de stelling:

✅ Het vermijden van toegevoegde suikers kan helpen om schommelingen in de bloedsuikerspiegel te verminderen.

✅ Suikerrijke voeding draagt bij aan insulineresistentie en kan complicaties bij diabetes verergeren.

✅ Alternatieve zoetstoffen en voedingsmiddelen kunnen een gezonder alternatief zijn.

Argumenten tegen de stelling:

❌ Suiker op zichzelf is niet verboden, maar moet met mate en in combinatie met vezelrijke voeding worden gegeten.

❌ Het lichaam heeft koolhydraten nodig als energiebron; een volledig verbod kan leiden tot voedingsrestricties en een onnodig streng dieet.

❌ De focus zou meer moeten liggen op een gebalanceerd eetpatroon in plaats van een absolute afwijzing van suiker.

planning 27 maart

Diabetes en glucose meten

• Theorie + opdrachten                                      15 min                               
• hyper - hypoglycaemie                                   10 min
• korte quiz                                                                 5 min
• pauze                                                                         5 min
• Bloedsuiker meten theorie                            15 min         
• Demonstratie                                                         5 min                 
• zelf oefenen                                                          25 min
• instructiefilmpje bloedsuiker meten        15 min           (of vrijdag)
• lesafsluiting                                                           10 min

Wat weten jullie over diabetes

Post-its

• Wat is diabetes?
• Hoe krijg je diabetes?
• Wat is de behandeling van diabetes?

Wat is diabetes ?

• Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden.
  
• Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft.
  
•  Het lichaam reageert vaak niet meer goed op insuline.
  
• Of het maakt helemaal geen insuline meer. 
• (Insuline regelt de bloedsuikerspiegel)

Hoe krijg je diabetes?

• Ruim 1,2 miljoen nederlanders hebben diabetes!
  
• elke week komen er daar zo'n 1000 bij !
• dat is ong. 1 op de 14 nederlanders
• 9 op de 10 mensen met diabetes heeft type 2
• meest voorkomende ziekte  bij kinderen, steeds meer kinderen met type 2 !

• Ongezonde leefstijl
  
• Verminderde lichaamsbeweging
  
• Overgewicht
  
• Erfelijkheid/ aanleg (cultuur)

Behandeling

• Genezing nog (niet) mogelijk!

• Gezond eten/afvallen (type 2)
• Behandeling met medicijnen
• Behandeling met insuline injecties
• insulinepompje
• nieuwste ontwikkeling de kunst-alvleesklier

Welke organen zijn betrokken bij het op peilhouden van de bloedsuiker ?

Anatomie

Alvleesklier :

• Ligt links achter en onder de maag.
• alvleesklier = pancreas
• Eilandjes van Langerhans maken insuline en glucagon

Hoofdfuncties alvleesklier

Exocriene functies en endocriene functies

1. Exocriene functie :

• De exocriene functie (uitwendige uitscheiding) speelt een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel. 
• De alvleesklier produceert pancreassap (spijsverteringsenzymen) dat via kleine afvoerbuisjes die samenkomen tot één grote afvoerbuis (pancreasbuis) wordt afgevoerd naar de twaalfvingerige darm. 
• De pancreasbuis mondt uit in de twaalfvingerige darm, ongeveer 10 cm voorbij de sluitspier van de maag. 
• Vlak voordat de pancreasbuis in de twaalfvingerige darm uitmondt, verenigt deze zich met de galafvoergang.
  

1. Endocriene functie

• De endocriene (inwendige afscheiding) functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloedsuikerspiegel.

1. Eilandjes van Langerhans

• In de alvleesklier zit ook klierweefsel 
• Dit zijn de ‘Eilandjes van Langerhans’ die o.a. het hormoon insuline en glucagon produceren. 
• Deze kliertjes geven hun hormonen direct aan het bloed af. 

Anatomie

Lever: 

• Rechtsboven de buikholte
• Maakt giftige stoffen onschadelijk
• Kan glucose (suiker) opslaan. Komt vrij bij inspanning
• Opslag van vet
• (Glucose is brandstof, uit koolhydraten of voeding)

Types diabetes

zoek op welke types diabetes er zijn.

Individueel in stilte

5 minuten

schrijf dit voor jezelf op.

Types diabetes

1. Type 1

• 1 op de 10 mensen heeft type 1 
• Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.( CF)
• Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken.
  
• insuline spuiten is noodzakelijk

1. Type 2

• Ouderdomsdiabetes in de volksmond (steeds meer kinderen)
• 9 op de 10 mensen
  
• Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.
  
• Teveel suiker in het bloed.
  
• Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

Je bent verpleegkundige en een patiënt met diabetes type 2 geeft aan zich duizelig en zwak te voelen. Wat is de eerste stap die je als verpleegkundige moet nemen?

1. De patiënt direct iets zoets laten eten of drinken.
2. De bloedsuikerwaarde meten met een glucosemeter.
3. De arts direct bellen voor verdere instructies.
4. De patiënt laten rusten en over een uur opnieuw controleren.

Hoge /lage bloedsuiker

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Wat is een normaal bloedsuiker?

Hypo                   Hyper

Zijn vragen in de opdracht

Hypo (laag)

• zweten
  
• trillen
  
• duizelig zijn
  
• plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn
  
• hoofdpijn
  
• moe zijn
  
• hongerig zijn
  

Hyper (hoog)

• veel plassen
• veel dorst hebben en houden
  
• vermoeid zijn 
• plotselinge humeurigheid, snel boos worden
• misselijk zijn of overgeven
  
• alles voelt vervelend
  

Wat doe je bij een hypo.....

Wat doe je bij een hyper...

Effe checken.........

Wat is de officiële benaming van suikerziekte

1. Diabetes Type
2. Diabetes Expectus
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Van veel snoepen krijg je diabetes

1. Waar
2. Niet waar

Welke vorm van diabetes krijg je op oudere leeftijd

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Welk type diabetes is insuline afhankelijk

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Waar wordt glucose opgeslagen als je lichaam het niet direct nodig heeft?

1. Alvleesklier
2. Lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. Lever
2. Galblaas
3. Nieren
4. Alvleesklier

Bij welk type diabetes maakt de alvleesklier geen insuline meer aan

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2

Is diabetes type 1 te genezen

1. Ja
2. Nee

5 min. Pauze 

Bloedsuiker meten (powerpoint)

Demo

Oefenen praktijk bloedsuiker meten

maak een instructiefilmpje over bloedsuiker prikken

in tweetallen

met je telefoon

voorbereiding 10 min

filmpje maximaal 5 minuten

volgens de casus

vervolg vrijdag 28 maart

Tweetallen

1. Armiti & Sarina
2. Claire & Hafsa
3. Idil & Charissa & Riekie
4. Demy & Katinka
5. Mila & Jessy

afsluitende opdracht

Maak een vraag voor je medestudenten over het gene dat je vandaag hebt geleerd.

morgen beginnen we hiermee.

individueel

meerkeuze vraag

inleveren bij de docent

Wat vond je van de les?

Insuline en subcutaan injecteren

Medicatie bij Diabetes

Zoek het volgende op:

Wat is insuline?

Wat is glucagon?

Wat is de werking van beide?

Waar in het lichaam wordt het aangemaakt?

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het in evenwicht houden van de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Op welke plekken mag je insuline injecteren ?

Insulinepen klaarmaken en injecteren

Demo

Oefenen insulinepen klaarmaken en prikken

Na deze les heb ik voldoende kennis over diabetes,

en weet ik hoe ik bloedsuiker moet meten en insuline toedienen  

Thieme online

Thieme online module 7.4

                               module 12.3.4 hormoonstelsel pancreas

                                                       3.4.1 Diabetus mellitus

Expertcollege 3.7 Intraveneuze medicatie (paar opgaven eenheden)