Toon

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands 

De juiste toon & duidelijk formuleren 

Voorbereiding schrijfexamen

Mededelingen

- Feedback op schrijfopdrachten gegeven. Vragen? 

- Volgende week hemelvaart

- Iemand nog ingeschreven voor examens? 

De juiste toon

Welke toon past bij jouw lezers?

• Denk aan je schrijfdoel.
• Wie gaat de tekst lezen? (woordkeuze)
• Wat weet mijn lezer?
• Wat vindt mijn lezer interessant? 

Denk na wat je tekstdoel is en pas je toon daarop aan: 

Welk doel hoort bij de volgende tekstvormen.

Informeren

Instrueren

Activeren

Overtuigen

Wie gaat mijn tekst lezen? 

Denk aan:

• Leeftijd 
• Man - Vrouw - Genderneutraal 
• Opleiding van de lezer

Hoe spreek je de lezer aan en wat is het niveau?  

Voorkennis

Denk na voor wie je schrijft! Heeft deze persoon kennis van je onderwerp? Wat weet hij en wat is zijn voorkennis? 

Wat is vakjargon?

Gebruik vaktermen alleen als je voor vakgenoten schrijft

Vul vaktermen of afkortingen uit je eigen sector in die je niet kunt gebruiken in een tekst voor een algemeen publiek.

Oefening! 

Kies het juiste antwoord.

De zinnen zijn op drie manieren geformuleerd: 

• (te) formeel 
• neutraal 
• (te) populair

Kies de neutraalste:

1. Dat behoort helaas niet tot de mogelijkheden.
2. Dat gaat echt niet.
3. Dat is helaas niet mogelijk.

Kies de neutraalste zin:

1. De schoonmakers hadden de keuken natuurlijk beter moeten soppen.
2. De schoonmakers hadden de keuken beter moeten schoonmaken.
3. De schoonmakers hadden de keuken echter grondiger moeten reinigen.

Formuleer kort en bondig

• Korte zinnen (max 20, maar vaak is 10 tot 15 voldoende)
• Niet eindeloos uitleggen, maar alleen de hoofdzaken noemen
• Geen overbodige woorden gebruiken. Woorden als toch, nog, heel, enzovoort kun je vaak net zo goed weglaten.  

Gebruik geen overbodige werkwoorden

Controleer zinnen met twee of meer werkwoorden. Vaak frist een zin ervan op als je vormen van willen, kunnen, mogen, moeten, zullen en gaan weglaat en de zin herschrijft. 

Na het huisbezoek zouden wij graag met u in gesprek willen gaan om het vervolgtraject in beeld te kunnen brengen. 

Na het huisbezoek brengen we in een gesprek het vervolgtraject in beeld. 

Gebruik één werkwoord per zin:
Voorbeeld: Wij zullen u een offerte sturen. – Wij sturen u een offerte.

Nu jullie: Zo kun je een heel brede kijk op de sector krijgen.

Gebruik één werkwoord per zin:
Ook dit jaar zal ons bedrijf weer gaan deelnemen aan NLdoet.

Gebruik één werkwoord per zin:
Uw aanvraag wordt door ons meteen in behandeling genomen.

Wees concreet

Vermijd 'men, iemand, een aantal' maar benoem personen, hoeveelheden en tijdstippen. 

• Ik zou volgende week graag een poosje in gesprek willen met een aantal studenten. Lukt dat? 
• Ik wil volgende week woensdag om 15:00 uur graag een halfuur in gesprek met 2 studenten. Lukt dat? 

Gebruik geen afko's 

Veel afkortingen maken je tekst lelijk: een verslag of e-mail aan een klant of cliënt is geen appje. 

Hoeveel moeite is het om aub uit te schrijven? Of zsm? 

Zou je deze afkortingen ook als afkorting uitspreken? Nee? Dan ook niet opschrijven. 

Formuleer duidelijker:
Vanwege het feit dat de treinen niet reden, arriveerden veel collega's pas omtrent lunchtijd.

Werken aan:

Oefenen met leesteksten 

Oefenen met schrijfteksten (zie oefenopdrachten in Teams)

Oefenen met werkwoordspelling, hoofdletters of interpunctie (linkjes in Teams)