Toon

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 3 De juiste toon in je tekst 

3.1 Formuleren

                           Stijl van je tekst 

Voorbereiding op het schrijfexamen! 

Hoe zien deze lessen eruit? 

- half uur instructie

- half uur tijd voor de opdrachten

huiswerk???? 

Doel 

Je leert hoe je de juiste toon voor je tekst vindt. 

Dit ligt aan: 

voor wie je schrijft en 

wat je doel is met de tekst.

De juiste toon

Welke toon past bij jouw lezers?

• Denk aan je schrijfdoel.
• Wie gaat de tekst lezen? (woordkeuze)
• Wat weet mijn lezer?
• Wat vindt mijn lezer interessant? 

Tekstdoelen

Denk na wat je tekstdoel is en pas je toon daarop aan: 

Welk doel hoort bij de volgende tekstvormen.

Informeren

Instrueren

Activeren

Overtuigen

Wie gaat mijn tekst lezen? 

Denk aan:

• Leeftijd 
• Man - Vrouw - Genderneutraal 
• Opleiding van de lezer

Hoe spreek je de lezer aan en wat is het niveau?  

Wie gaat mijn tekst lezen 2: overdrijf het niet! 

Formeel taalgebruik is netjes.

1. Klopt
2. Klopt niet

Kennis

Denk na voor wie je schrijft! Heeft deze persoon kennis van je onderwerp? 

Wat weet hij en wat is zijn voorkennis? 

Voorbeeld schrijfexamens 

Wat is vakjargon?

Wanneer gebruik je het woordje u in een tekst?

De grote vraag: U of jij? 

Hangt af van veel factoren zoals: 

- relatie met lezer

- branche waarin je werkt (wat is verplicht?) 

- Welk bericht schrijf je? 

'U' schept een afstand.

Opbouw

Toon in je tekst maak je met: 

 opbouw van je zinnen             

keuze van je woorden

Krant: zakelijk, strak, korte zinnen

Je eigen website: vaak persoonlijk, beleving, langere zinnen. 

commerciële tekst 

Wat staat hier?
Als verdachte wordt voordat de vervolging is aangevangen, aangemerkt degene te wiens aanzien uit feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit voortvloeit. Daarna wordt als verdachte aangemerkt degene tegen wie de vervolging is gericht.

Oefening! 

Kies het juiste antwoord.

De zinnen zijn steeds op drie manieren geformuleerd: 

• (te) formeel 
• neutraal 
• (te) populair

Kies de neutraalste:

1. Dat behoort helaas niet tot de mogelijkheden.
2. Dat gaat echt niet.
3. Dat is helaas niet mogelijk.

Kies de neutraalste zin:

1. De schoonmakers hadden de keuken natuurlijk beter moeten soppen.
2. De schoonmakers hadden de keuken beter moeten schoonmaken.
3. De schoonmakers hadden de keuken echter grondiger moeten reinigen.

Kies de formeelste zin:

1. Ik vond het wel fijn dat ze mij op mijn eerste dag eerst even vertelde hoe het programma in elkaar steekt.
2. Op mijn eerste dag heeft ze mij geïnformeerd over het functioneren van het boekhoudprogramma.
3. Op mijn eerste dag legde mevrouw De Boer mij uit hoe het boekhoudprogramma werkt.

Kies de neutraalste zin.

1. Hierdoor bleek de kwaliteit van het asfalt helemaal niet veel beter te zijn geworden.
2. Hierdoor nam de kwaliteit van het asfalt nauwelijks toe.
3. Hierdoor werd de kwaliteit van het asfalt echter niet noemenswaardig verbeterd.

De neutraalste:

1. Als u op dit aanbod wilt ingaan, dan vragen wij u om te bellen naar onderstaand telefoonnummer.
2. Als u op dit aanbod wilt ingaan, dan vragen wij u om te bellen naar onderstaand telefoonnummer.
3. Mocht u desgewenst gebruik willen maken van dit aanbod, dan verzoeken wij u om contact op te nemen via het telefoonnummer.

Herschrijf!