4Basis - voorbereiden H9

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 9 - BLOED

Klas 4 - Basis

Repetitie H9 - voorbereiden

9.1 Bloed

9.2 Bloed stroomt

9.3 Het hart klopt

9.4 Afvalstoffen

9.5 Alcohol en drugs

9.1 Bloed

Bloed bestaat uit bloedplasma en bloedcellen. 

- Rode bloedcellen > geven de rode kleur, vervoert zuurstof.

- Witte bloedcellen > schakelen ziekteverwekkers uit. 

- Bloedplaatjes > maken wondjes dicht.

Bloed heeft vier taken > vervoer, tempratuur, bescherming, wondjes dichtmaken

Wanneer je inspant: ga je sneller ademen, hart sneller kloppen, bloed stroomt sneller en bloedvaten worden wijder. 

Wat is de taak van rode bloedcellen?

1. Lichaam op tempratuur houden
2. Beschrijden ziekteverwekkers
3. Zorgen voor bloedstolling
4. Vervoeren zuurstof

Welke bloedcellen beschermen je lichaam tegen ziekteverwekkers?

1. Bloedplasma
2. Witte bloedcellen
3. Rode bloedcellen
4. Bloedplaatjes

Bloedplaatjes zorgen voor bloedstolling. Zet de volgende zinnen in de goede volgorde:
1: Draden en bloedcellen drogen op tot een korstje.
2: Bloedplaatjes maken kleverige draden.
3: Als de huid genezen is, valt het korstje eraf.
4: In die draden blijven rode bloedcellen hangen.

Bij inspanning hebben spiercellen een snellere aanvoer van zuurstof en glucose nodig voor verbranding.
Schrijf de juiste formule van verbranding op.

Bij wie gebeurt het soms dat er niet genoeg zuurstof wordt vervoert?

1. Bij mensen die veel alcohol drinken
2. Bij mensen met bloedarmoede
3. Bij mensen die ongezond eten
4. Bij mensen die roken

9.2 Bloed stroomt

Een bloedsomloop begint altijd bij het hart.

Kleine bloedsomloop: hart-longen-hart

Grote bloedsomloop: hart-alle organen in je lichaam-hart

Drie soorten bloedvaten:

- Slagaders: Vervoeren bloed van het hart naar de organen. Kloppen mee met hartslag

- Haarvaten: Vervoeren bloed door de organen

- Aders: Vervoeren bloed van de organen naar het hart. Kleppen voorkomen terugstromen

Bij welk type bloedvat past de volgende zin:
'Een bloedvat met een zeer dunne wand'

1. Slagader
2. Haarvat
3. Ader

Bij welk type bloedvat past de volgende zin:
'Een bloedvat die bloed vanaf het hart NAAR organen vervoert'.

1. Slagader
2. Haarvat
3. Ader

Bij welk type bloedvat past de volgende zin:
'Een bloedvat dat op meerder plaatsten kleppen heeft'.

1. Slagader
2. Haarvat
3. Ader

Maak deze oefening:

http://www.biologiesite.nl/bloedvatensysteemonderdelen.htm

Vul hieronder de score van de oefening in.

Bloedsomloop maken

Maak met behulp van de materialen in de envelop de bloedsomloop. 

1. Begin met het neerleggen van de organen

2. Leg het wol op de juiste plekken. Roze staat voor zuurstofrijk en blauw voor zuurstofarm bloed

3. Leg als laatste de kaartjes bij de juiste onderdelen. 

Probeer het eerst ZONDER boek, lukt het niet pak dan je boek erbij. 

Ben je klaar? Laat het controleren

9.3 Het hart klopt

Het bestaat uit vier ruimtes: een linker- en een rechterboezem > zitten boven in je hart

                                                            een linker- en een rechterkamer.

Links = Rechts en Rechts = Links

De linkerboezem en linkerkamer bevatten zuurstofRIJKbloed

De rechterboezem en rechterkamer bevatten zuurstofARMbloed

- Hartkleppen tussen boezems en kamers

- Slagaderkleppen aan het begin van de slagaders.

9.3 Het hart klopt

Een hartslag bestaat uit drie fase:

1. Boezems trekken samen > bloed naar kamers, hartkleppen open

2. Kamers trekken samen > bloed naar slagaders, slagaderkleppen open

3. Hartpauze > de hartspier ontspant, de boezems lopen vol bloed. 

Als de kransslagaders verstopt raken, kun je een hartinfarct krijgen. 

Maak deze oefening

http://www.biologiesite.nl/hartonderdelen.htm

Vul hieronder de score van de oefening in.

Maak deze oefening

https://www.biodesk.nl/bloed/puzzel-hart.swf

Vul hieronder de score van de oefening in.

Sven eet gezond en rookt niet. Matthijs heeft overgewicht. Hij steekt af en toe een sigaret op. Bij wie is de kans op een hartinfarct het grootst? Leg je antwoord uit?

9.4 Afvalstoffen

Uitscheidingsorganen: verwijderen van afvalstoffen uit bloed

1. Longen > uitscheiden van koolstofdioxide en water

2. Lever > afbraak van giftige stoffen en maakt gal

3: Huid > uitscheiden van water en zouten

4: Nieren > uitscheiden van water en zouten

              Opgebouwd uit drie lagen: nierschors, niermerg, nierbekken

              Via urineleiders komt urine vanuit nieren in urineblaas. 

Door welk uitscheidingsorgaan wordt koolstofdioxide uitgescheiden

1. Longen
2. Huid
3. Lever
4. Nieren

Welk uitscheidingsorgaan breekt gifstoffen van alcohol en medicijnen.

1. Longen
2. Huid
3. Lever
4. Nieren

Hoe heet de buis waardoor urine wordt afgevoerd?

9.5 Alcohol en drugs

- Alcohol heeft invloed op je zenuwstelsel

- Alcohol beschadigt je hersenen en lever

Drugs zijn stoffen die de werking van je lichaam beïnvloeden.

1. Stimulerende middelen > zenuwstelsel werkt sneller, bijv. xtc, speed en cafeïne.

2. Verdovende middelen > zenuwstelsel werkt trager, bijv. alcohol en hasj.

3. Bewustzijns veranderende middelen > zenuwstelsel werkt anders, bijv. paddo's. 

9.5 Drugs

Wanneer je verslaafd of afhankelijk van een drug bent, kan je niet meer zonder. 

- Lichamelijk afhankelijk: je lichaam kan niet goed werken zonder drug.

- Geestelijk afhankelijk: je bent gewend aan het effect dat je DENKT dat je niet zonder kunt.

- Sociaal afhankelijk: je mist het contact met mensen waarmee je een drug gebruikt.

Mike heeft geëxperimenteerd met paddo's. Paddo's zijn bewustzijnsveranderende middelen. Welk effect hebben paddo's?

1. Mike voelt zich opgewekt en vol energie
2. Mike voelt zich rustig en ontspannen
3. Mike ziet de wereld anders dan in werkelijkheid

In energiedrankjes zit veel cafeïne. Met cafeïne neemt je waakzaamheid toe en voel je je minder moe. Bij welke groep drugs hoort cafeïne?

1. Stimulerende middelen
2. Verdovende middelen
3. Bewustzijns veranderende middelen

Alcohol is eigenlijk ook een drug, want alcohol werkt ook op je zenuwstelsel. Alcohol zorgt dat je ontspant en het verdooft. Bij welke groep hoort alcohol?

1. Stimulerende middelen
2. Verdovende middelen
3. Bewustzijns veranderende middelen

Je bent klaar!

Heb ik alles goed uitgelegd?

Zo niet, vraag gerust om extra uitleg. 

Succes met leren :):):)