14-1 hv (Foutieve) samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands!

Heb je je boek, schrift & pen erbij?

Vandaag

• Info
• Uitleg Blok 5 Grammatica
• Vragen?
  
• Werken
• Afsluiting
  

• Info
• Uitleg: Schrijven van betoog/meninggevende tekst
• Werken
  
• Vragen?
• Afsluiting
  

Info

Vandaag eerst wat uitleg. Daarna ga je zelf aan het werk en kun je vragen stellen.

Nu al vragen?

Vandaag

• Info
• Uitleg
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

en foutieve samentrekking

Lesdoel

Ik kan een foutieve samentrekking in een zin herkennen.

Wat is een samentrekking?

• Als in een samengestelde zin dezelfde woorden twee keer voorkomen, kun je die woorden meestal de tweede keer weglaten. 

Jan at een appel en Piet een peer. 

Wanneer mag je dat doen?

Als je een samentrekking wilt maken, mag dat alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

• enkelvoud of meervoud is
• dezelfde functie heeft (ow, pv of lv)
• dezelfde betekenis heeft

Bijvoorbeeld:

Ik drink liever rode wijn dan witte (-).

Het woord WIJN is weggelaten. 

Dat mag, dat is een correcte samentrekking.

Bijvoorbeeld:

De meeste scholieren lezen liever Engelse boeken dan Franse (-).

Het woord BOEKEN is weggelaten.

Dat mag: dat is een correcte samentrekking.

De tentamens werden gisteren teruggegeven maar een tentamen nog achtergehouden.

fout: getal

FOUT

De tentamens werden gisteren teruggegeven maar een tentamen werd nog achtergehouden.

enkelvoud en meervoud

Kees slaat de voetbalwedstrijd gade en zijn vriend op zijn schouder op het moment dat de bal in het doel vliegt.

fout: getal

FOUT

Kees slaat de voetbalwedstrijd gade en slaat zijn vriend op zijn schouder op het moment dat de bal in het doel vliegt.

(andere betekenis)

Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.

fout: getal

FOUT

Die mensen hebben hun kinderen altijd enorm verwend en hun kinderen zijn volledig afhankelijk van hen gebleven.

Eerste deel: LV, tweede deel: OW

Welk(e) woord(en) zijn weggelaten?
Carol heeft gisteren deze berg beklommen en Wietze die berg.

Welk(e) woord(en) zijn weggelaten?
Leontine heeft meer boeken gekocht dan Patty cd's

Samentrekking controleren

1. Noteer de weggelaten woorden.
2. Bepaal de functie, betekenis en getal van de samengetrokken woorden in het eerste deel.
3. Bepaal de functie, betekenis en getal van de weggelaten woorden in het tweede deel. 
4. Controleer of ze in beide gevallen hetzelfde zijn: functie, betekenis en getal. 

Ruud keek naar een hond en daardoor niet uit bij het oversteken.

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

Marcel heeft zijn vriendin gefeliciteerd en een cadeau gegeven.

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

Paul is ziek en naar huis gegaan.

1. Goede samentrekking
2. Foutieve samentrekking

De ambulance bracht het slachtoffer naar het ziekenhuis en de agenten de dader naar het politiebureau.

1. Foutieve samentrekking (betekenis)
2. Foutieve samentrekking (getal)

Aan welke 3 voorwaarden moet een samentrekking voldoen?

Afsluiting

Huiswerk

havo: Maak van Blok 5, Grammatica opdr. 1, 3, 5, 6 & 8

vwo: Maak van Blok 5, Grammatica opdr. 1, 2, 5, 6, 7, & 8