Energiesystemen Voeding

• Basisvoeding
• MBO
• Studiejaar 1

Basisvoeding & energiesystemen

Energieleveranciers: koolhydraten & vet

Bouwstoffen: eiwitten                                                               

Wat zijn energiesystemen?

Tijdens inspanning zijn de koolhydraten en vetten het belangrijkst als energiebronnen.  De brandstoffen dienen eerst via een chemisch proces omgezet te worden in adeninetrifosfaat (ATP). Deze ATP kan het lichaam als energie gebruiken tijdens de inspanning. 

Wat gaan we deze les behandelen?

ATP

ADP

ATP-resynthese

Energiesystemen

Capaciteit en vermogen

ATP de enige energie!

ATP is de enige bruikbare brandstof van je lichaam. ATP zorgt ervoor dat je spieren kunnen samentrekken.

1

2

Splitsing van ATP

.

.

.

Enzymen zijn eiwitten die een chemische reactie versnellen of vertragen.

ATP-Resynthese

                       Enzymen

ADP + P + Energie ----> ATP

Je lichaam vult de ADP aan met één fosfaat (p) om weer tot ATP te komen. Ook dit kost (opgeslagen) energie.

ATP-->ADP-->ATP-->ADP

Dit proces herhaalt zich ontelbaar vaak in je lichaam om alle bewegingen mogelijk te maken.

Maar waar komt de energie (fosfaat, P) nu vandaan die ADP telkens weer aanvult?

Energiesystemen

Om de ADP weer aan te vullen maakt je lichaam gebruik van 3 verschillende systemen:

• Fosfaatsysteem
• Melkzuursysteem
• Zuurstofsysteem

Capaciteit en vermogen

Ieder systeem heeft andere kwaliteiten en nadelen. Dit heeft voornamelijk te maken met de capaciteit en het vermogen van het systeem.

  Capaciteit                                                                                      Vermogen

Capaciteit <---> Vermogen

Capaciteit en vermogen zijn altijd met elkaar verbonden!

Als je meer vermogen geeft kun je dit minder lang volhouden. Wil je iets lang vol houden moet je minder vermogen geven.

Minder vermogen betekent met: minder kracht en/of lagere snelheid

Als je de auto harder laat rijden is de tank eerder leeg.

Fosfaat-systeem

Capaciteit --> tot 20 seconden

Vermogen --> zeer groot vermogen

Inspanningen zoals: 100m sprint, Kogelstoten, enz...

Melkzuursysteem

Capaciteit --> tot 2 minuten

Vermogen --> groot vermogen

Nadelig effect: je verzuurt, presatie niveau neemt af.

Inspanningen zoals: 400m sprint, 1000m schaatsen, enz...

Zuurstofsysteem

Capaciteit --> Zeer groot, kun je uren mee sporten

Vermogen --> matig tot klein

Inspanningen zoals: Marathon, wandelen, fietsen, enz...

Alles in één tabel

Stelling:

Duursporters hebben geen koolhydraten nodig 

Stelling

Test nu je kennis!

In de volgende dia's een aantal vragen. Probeer ze zo goed mogelijk te beantwoorden.

Wat is de capaciteit van het fosfaat systeem?

1. tot 20 seconden
2. 100% intensiteit
3. tot 2 minuten
4. 80% intensiteit

Sleep de energiesystemen van meest naar minst vermogen

Meest

vermogen

Minst

vermogen

1

2

3

Fosfaat systeem

Melkzuur systeem

Zuurstof systeem

Sleep de inspanningen van meest naar minst vermogen

Meest

vermogen

Minst

vermogen

1

2

3

Marathon

400m sprint

100m sprint

Bij welk van de onderstaande sporten maakt lichaam gebruik van het melkzuur systeem?

1. Kogelstoten
2. Schaatsen
3. Judo
4. Marathon

Zoek een foto waarbij een sport(activiteit) te zien is waarbij ons lichaam gebruikt maakt van het fosfaatsysteem.

Van welk energie systeem maakt je lichaam gebruik tijdens het wandelen?

1. Fosfaatsysteem
2. Melkzuursysteem
3. Anaerobesysteem
4. Zuurstofsysteem

Wat is ons lichaam versnelt of vertraagt het proces ATP --> ADP en/of ADP --> ATP?

Als je capaciteit en vermogen vergelijkt met een auto dan:

1. Is capaciteit hoe diep je het gas pedaal in drukt
2. Is vermogen hoe groot de benzinetank van de auto is
3. Zegt capaciteit iets over hoe snel de auto maximaal kan rijden
4. Zegt vermogen iets over hoe snel de auto kan optrekken

Opdracht

1 Benoem de drie energiesystemen.

2 Bedenk bij elk systeem een bijpassende sport.

3 Welk systeem is het grotendeels in werking als je

fitnessoefeningen uitvoert (4 setjes van 10 herhalingen met 1 minuut pauze).

4 Als je 45 minuten op de loopband loop met een snelheid van 10

km / uur, zit je grotendeels in het …………………………..systeem?