STIFTGEDICHT schrapgedicht

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Nederlands

Lezen

Spelling

Grammatica

Woordenschat

Schrijven en formuleren

Spreken, kijken en luisteren

Hoe doen we dat?

Leesportfolio

Lesboek en oefenboek

Projecten

Verschillende werkvormen

Deze les

Gaan we:

Lezen

en

Dichten

'Schrijven = Schrappen'

We maken een stiftgedicht

Hier een paar voobeelden

Een beetje raar

Maar wel een mooi gedichtje

Met mooie vormen

Maak je een kunstwerk

Soms niet heel gemakkelijk te begrijpen

En soms wel

Hoe doen we dat?

1. Lees de tekst die je van de docent krijgt
2. Bepaal welk woorden of zinnen je mooi vindt
3. Kijk hoe je er een mooi geheel van kunt maken
4. Omcirkel de woorden die je hebt uitgekozen
5. Geef eventueel een volgorde aan
6. Maak er eventueel een mooi figuur van
7. Kleur alles in wat je niet nodig hebt 

Klaar!

We bekijken een paar van de gedichten die door jullie zijn gemaakt.

Fijn dat je er was! Tot de volgende keer.

Rederijkerij

• In het begin van de zestiende eeuw (1500-1600) ontstonden er in de steden verenigingen waar men literatuur besprak en beoefende. Zo'n vereniging noemen we rederijkerij.  

• Rederijkers waren mensen uit de gegoede burgerij en ze kwamen bij elkaar in rederijkerskamers. (Van het Franse rhétoriqueurs: beoefenaars van de retorica = redenaarskunst, welsprekendheid.) Daar schreven en bespraken ze gedichten, boeken en toneelstukken.

• De leden waren vooral afkomstig uit de schrijvende middenstand (onderwijzers, notarissen etc.) Om lid te worden moest je een bepaalde mate van belezenheid bezitten en de taal goed beheersen. 

Rederijkerij

• Bekende rederijkers: Anthonis de Roovere, Anna Bijns en Eduard de Dene. Beroemde rederijkerskamer: De Fonteine, uit Gent. (1448)

• Rederijkers organiseerden wedstrijden (ook met andere rederijkerskamers en ook uit andere steden) : wie kan het beste een gedicht voordragen, wie speelt het beste toneelstuk en welke nar (ouderwets woord voor grappenmaker) kan het publiek het hardst laten lachen. Zulke wedstrijden noemden ze (land)juwelen.

• Een juweel was een rederijkerijen-wedstrijd binnen dezelfde stad. Een landjuweel was (en is) een rederijkerijen wedstrijd tussen verschillende rederijkerijen uit verschillende steden van een land.

Rederijkerij

Rederijkers spelen een belangrijke rol bij het organiseren van feesten en plechtige gebeurtenissen. Er werden op verschillende plekken in de stad podia opgericht waarop men toneelstukken kon bekijken, vaak religieus en vaak ook met een politieke boodschap. 

Rederijkerij

Stadsbesturen probeerden rederijkers aan zich te binden, de rederijkers betekenden veel voor de propaganda van de stad. Zo kregen we stadsdichters, bijvoorbeeld in Brugge in 1466: Anthonis de Roovere.

Marike van Niemeghen

• Bekende tekst uit de tijd van de rederijkers: Marike van Niemeghen (1515), gedrukt in Antwerpen.
• Een gedramatiseerde voorleestekst, met verzen en dialogen verlevendigd.
• Rederijkers discussieerden over het nieuwe geloof: de     Reformatie en bespraken ook het Humanisme.
• Gedichten moesten aan strenge regels voldoen anders  kreeg je een boete.
• Er werden heftige thema's behandeld.
• De drukpers zorgde ervoor dat de nieuwe geloofsopvattingen en het humanistisch gedachtengoed zich snel kon verspreiden. Er kwam een andere tijd aan en daarmee een andere kunstopvatting: de Renaissance.

Uit welke bevolkingslaag kwamen rederijkers?

1. adel
2. burgers
3. boeren
4. geestelijken