3.1 De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.1 De Verlichting

werkboek blz 111

Maak opdr 1+2

lees "De standensamenleving"

leerdoelen

• Je kunt een  beschrijving geven van de standen samenleving in het acien régieme.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting een nieuwe manier van denken was.
• Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen dat verlichte denkers nieuwe ideeën hadden over goed bestuur.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting belangrijk was voor het ontstaan van de Verenigede Staten.

Standensamenleving

In Frankrijk is men verdeeld in drie standen

1. De geestelijkheid
2. De adel
3. De derde stand

De eerste en tweede stand staan boven de derde stand (de bourgeoisie)

• Zij hebben privileges, ze betalen geen belasting
• Ook konden ze belasting heffen op normale mensen (de derde stand)
• Ook moesten boeren betalen om bijv. de molen van een heer te gebruiken
  

Maak opdr. 3 t/m 6

3.1 De Verlichting

werkboek blz 112

lees "Verlicht denken"

leerdoelen

• Je kunt een  beschrijving geven van de standen samenleving in het acien régieme.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting een nieuwe manier van denken was.
• Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen dat verlichte denkers nieuwe ideeën hadden over goed bestuur.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting belangrijk was voor het ontstaan van de Verenigede Staten.

De Verlichting

Renaissance > WetenschappelijkeRevolutie > Verlichting

• Tijdens de Wetenschappelijke Revolutie ontstaat het idee dat:
   Alles te verklaren is dmv. verstand en rede (rationeel/ logisch denken)
• Rede kan gebruikt worden om de samenleving beter te maken.
• Ook wordt er niet meer blind geloofd in wat de kerk te zeggen heeft
   Én zijn de verlichtingsfilosofen voor religieuze tolerantie

Maak opdr. 7 t/m 11

3.1 De Verlichting

werkboek blz 113

lees "Nieuwe ideeën over goed bestuur"

leerdoelen

• Je kunt een  beschrijving geven van de standen samenleving in het acien régieme.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting een nieuwe manier van denken was.
• Je kunt met enkele voorbeelden uitleggen dat verlichte denkers nieuwe ideeën hadden over goed bestuur.
• Je kunt uitleggen dat de Verlichting belangrijk was voor het ontstaan van de Verenigede Staten.

Nieuwe ideeën over goed bestuur

"Formules" die de samenleving een betere plek moeten maken... Hoezo?

• Standensamenleving/ slavernij
   mensen zijn van nature gelijk, de standen zijn dus oneerlijk, en slavernij is onchristelijk
  
• Absolutisme
   Mensen willen een staat waarbij iedereen gelijk is én dezelfde wetten gelden voor iedereen, dus ook voor de koning
• (religieuze) tolerantie (verdraagzaamheid), verlichte denkers vonden dat iedereen mocht geloven wat hij wilde
  

Jean-Jacques Rousseau

Rousseau was vóór democratie

• Natuurrechten
• Hij vond dat niet de koning absolute macht moest hebben
• Máár het volk!
   -wie bedoeld hij met het volk?
  

Charles de Montesquieu

Trias politica (driemachtenleer)

Oftewel: scheiding der machten

• Niet één persoon moet alle macht hebben. Hoe dan wel?

Trias Politica

Absolute vorsten waren niet blij met de Verlichting

• Boeken met kritiek op bestuur en kerk worden verboden (censuur)
• In salons werden ideeën verspreid.
   -Hier kwamen rijken burgers en geleerden samen.
• Door de boekdrukkunst konden ideeën zich snel verspreidden.
• Hierdoor ontstond het publieke debat
  Mensen in de samenleving praten mee over ideeën en problemen.
  

Voorbeeld van een salon

Revolutie in Noord-Amerika

• Verlichte denkers kregen aandacht in kolonies
• Hoge belastingen
• Amerikaanse revolutie
• Oorlog 1776: onafhankelijkheidsverklaring 
• Verendigde Staten van Amerika
• Federatie: Samenwerking van staten met elk eigen bestuur met hoofd president
• Trias politica en grondwet ingevoerd 

Maak opdr. 12 t/m 14