Lezen p3 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag:

Start Paragraaf 3 Lezen

Lezen Hoofdstuk 3

Leerdoelen:

• Ik kan tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden
  
• Ik kan het vergelijkend, samenvattend en 

      doel-middelverband in een tekst herkennen..

Wat weet je nog over tekstverbanden?

Tekstverband

Een tekstverband geeft aan wat twee zinnen of twee alinea's met elkaar te maken hebben.

In deze paragraaf worden 2 tekstverbanden uitgelegd.

Verband tussen zinnen

Ik heb goed geleerd voor de toets.

Ik heb woordjes geleerd.

De zinnen heb ik geoefend.

Mijn moeder heeft me overhoord.

Dit zijn losse zinnen die (nog) niets met elkaar te maken hebben.

Ik heb goed geleerd voor de toets. Allereerst heb ik woordjes geleerd en heb ik de zinnen geoefend. Ook heeft moeder me overhoord.

De zinnen zijn nu met elkaar verbonden. 

Aan de woordjes ALLEREERST, EN en OOK kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. Er wordt namelijk iets opgesomd. Dit noem je een OPSOMMEND verband

Tekstverbanden

De schrijver van een tekst hangt woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen. Dit noem je tekstverbanden. 

In leerjaar 1 heb je geleerd:

- Chronologisch verband: eerst, toen, daarna, vervolgens

- Opsommend verband: ten eerste (etc.), ook, ten slotte, en

- Tegenstellend verband: maar, daarentegen, echter, integendeel, toch

- Toelichtend verband: bijvoorbeeld, zoals, neem nou

Tekstverbanden (H2)

Concluderend verband: dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al. 

Redengevend verband: omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, dankzij. 

Oorzakelijk verband: doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij.

chronologisch: vroeger, later, eerst, nadat

opsommend; en, verder, ook nog

tegenstellend: maar, echter, hoewel

toelichtend: bijvoorbeeld, zoals

concluderend: dus, kortom

p3: redengevend: omdat, want, dankzij

p3: oorzakelijk: daardoor, dankzij

p3: doel-middel: opdat, zodat, om te...

p3: vergelijkend: evenals, groter 

p3: samenvattend: kortom, al met al

Welk tekstverband?

Veel mensen klagen als het waait en regent, maar ik houd juist van dat onstuimige weer.

1. concluderend
2. tegenstellend
3. oorzakelijk
4. opsommend

Welk tekstverband?

Doordat het vannacht gevroren had, gleed mijn buurvrouw vanmorgen uit met haar fiets.

1. concluderend
2. tegenstellend
3. oorzakelijk
4. opsommend

Doel-middelverband

Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken.

Signaalwoorden: opdat, zodat, om te, door middel van, met behulp van

Pizzadeeg moet je minstens tien minuten kneden, zodat het mooi soepel en elastisch wordt.

Vergelijkend verband

Een vergelijkend verband laat een verschil of een overeenkomst zien. 

Signaalwoorden: in vergelijking met, (net) als, evenals, zoals 

ook de vergrotende trap: meer, groter, beter, langer enz.

In vergelijking met vorig jaar hebben we nu een koude winter.

Samenvattend verband

Een samenvattend verband geeft een verkorte weergave van informatie uit de tekst. 

Signaalwoorden: kortom, samengevat, met andere woorden, al met al

We hebben nu acht tekstverbanden behandeld. Samengevat kun je wel stellen dat je al heel wat tekstverbanden kent.

Redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden: daarom, dankzij, de reden hiervoor is, dus, immers, namelijk, omdat, want

Voor het proefwerk van biologie had ik een slecht cijfer, want ik heb er niet goed voor geleerd.

De reden van het slechte cijfer is dat ik niet geleerd heb voor het proefwerk.

Oorzakelijk verband

Let op! Lijkt veel op redengevend, maar hier gaat het om een oorzaak waar je geen invloed op hebt.

Signaalwoorden: doordat, dankzij, als gevolg van, dat komt door

Voorbeeld:

Doordat het warm is, trek ik een korte broek aan. 

Welk tekstverband?

Vincent doet altijd goed mee met de training, zodat hij een goede kans heeft op een basisplaats.

1. samenvattend
2. tegenstellend
3. oorzakelijk
4. doel-middel

Welk tekstverband?

Lidewij is gek op chips en koekjes. Daarnaast smult ze graag van gebakjes en ijs.

1. samenvattend
2. opsommend
3. oorzakelijk
4. concluderend

Welk tekstverband?

Simon is twee koppen groter dan ik.

1. samenvattend
2. vergelijkend
3. doel-middel
4. opsommend

Aan de slag

Maak opdracht 2 en 3 op bladzijde 18 en 19.