H.1 Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 1

Vul het juiste voorzetsel in.
Heb vertrouwen ...... (je ouders)

1. in
2. onder
3. aan
4. op

Vul het juiste voorzetsel in.
streven ...... (een mooi cijfer)

1. in
2. onder
3. aan
4. naar

Vul het juiste voorzetsel in.
hopen ..... (een mooi cijfer)

1. over
2. op
3. aan
4. om

Vul het juiste voorzetsel in.
klagen..... (een slecht cijfer)

1. over
2. op
3. aan
4. om

Vul het juiste voorzetsel in.
Verlangen ..... (een mooi cijfer)

1. over
2. op
3. naar
4. om

Bedenk een ander ww
waar een vz bij hoort

Verdeel de volgende zin in zinsdelen.
De leerlingen rekenen op een ruitjesblaadje tijdens de toets wiskunde.

De leerlingen /rekenen /op een ruitjesblaadje/ tijdens de toets wiskunde.

Handeling = rekenen

Waarop rekenen de leerlingen? -> op een ruitjesblaadje (bwb)

Wanneer rekenen de leerlingen -> tijdens de toets wiskunde (bwb)

Vergelijk het werkwoord rekenen met de volgende zin. Is de betekenis van rekenen hetzelfde? 

"De leerlingen/ rekenen/ vandaag / op een toets van wiskunde".

Op een toets van wiskunde is hier 1 zinsdeel.  

Is de betekenis van rekenen (op ) in beide zinnen hetzelfde?

1. ja
2. nee

Voorzetselvoorwerp (VZV)

"De leerlingen/ rekenen / vandaag / op een toets van wiskunde".

op een toets van wiskunde = hier één zinsdeel. 

Rekenen (op) is hier figuurlijk bedoeld. 

Het voorzetsel op = een vast voorzetsel bij rekenen.

Op is het eerste woord van het zinsdeel voorzetselvoorwerp 

Voorzetselvoorwerp (VZV)

Een voorzetselvoorwerp lijkt op een bwb. 

Beide zinsdelen kunnen beginnen met een voorzetsel, maar ...

Het voorzetsel van het voorzetselvoorwerp hoort bij het werkwoord. = vast voorzetsel! 

& 

Het werkwoord + vaste voorzetsel = Figuurlijke betekenis 

Denk maar aan het verschil tussen rekenen en rekenen op

Wanneer bwb 

Als het voorzetsel door een ander voorzetsel kan worden vervangen, is het een bijwoordelijke bepaling.

Bijvoorbeeld: Ik wacht op / naast / achter / in de winkel.

--> het VZ geeft letterlijk richting aan

Wanneer voorzetselvoorwerp

Als het voorzetsel een vast voorzetsel bij een werkwoord is. 

Je kunt het niet vervangen door een ander voorzetsel.

Je kunt niet zeggen rekenen onder

--> het VZ is niet letterlijk gebruikt

Even oefenen!

Wij voetbalden vroeger altijd (op straat).
Tussen haakjes =

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Hij hangt erg (aan zijn moeder).

Tussen haakjes =

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Een voorzetselvoorwerp begint altijd met een voorzetsel.

1. juist
2. onjuist

Wij vertrouwen (op uw medewerking).

Tussen haakjes =

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Bevat deze zin een voorzetselvoorwerp?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen voorzetselvoorwerp.
2. Ja, de zin bevat één voorzetselvoorwerp.
3. Ja, de zin bevat twee voorzetselvoorwerpen.

Wat is het voorzetselvoorwerp in de volgende zin?

Ik waarschuwde haar voor de gevolgen.

1. haar
2. voor
3. voor de gevolgen
4. er zit geen voorzetselvoorwerp in.

De docent Nederlands heeft geen medelijden (met leerlingen die niet leren).

Tussen haakjes =

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Wat vind je van het voorrzetselvoorwerp?

gemakkelijk

lastig

moeilijk

snap er niks van

Nu jij!

Aan het werk met de opdrachten van deze week:

- H.1 Voorzetselvoorwerp: de opdrachten in de leerroute.

- H.2 NG

- H.3 NG of WG