§3.1 Stad en Platteland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

§3.1 Stad en platteland 

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

1. Wat is het verschil tussen de stad en het platteland?
   
2. Wat zijn de krimp- en groeigebieden van Nederland en waarom is dat zo?
   
3. Welke gevolgen heeft de toename van het aantal huishoudens voor het woningbestand?
   
4. Waarom is er migratie van het platteland naar de (Rand)stad en andersom, en wat voor gevolgen heeft dat?
   

Benodigde voorkennis 

Je kent de provincies van Nederland;
Je kent de verschillen tussen een stad en dorp;
Je kent de Randstad;
Je kent de oorzaken van bevolkingsgroei en bevolkingskrimp;

Openingsopdracht

Bespreek je met je buurman/buurvrouw:

1) Hoeveel procent in Nederland woont in de stad?

2) Hoeveel procent van NL bestaat uit bebouwing?

3) Waar woon jij liever stad of platteland en waarom?

Ongeveer 90% van de Nederlandse bevolking woont in stedelijk gebied

Ongeveer 10 % is bebouwd

Ongeveer 90% van de NEderlandse bevolking woont in stedelijk gebied

Ongeveer 10 % is bebouwd

Ontstaan steden EU 

Middeleeuwen: Steden ontstaan op kruispunten van wegen -

waterwegen - landwegen - knooppunten

Knooppunt - Bewoning - Tol - Markt - Dorp - Stad 

Verstedelijking Nederland

Urbanisatie graad?

Urbanisatie tempo?

Centrale stad

• Stad ligt centraal voor de dorpen
• Dorpen afhankelijk van de stad 

Stad met de meeste inwoners, het meeste werk en een hoog voorzieningenniveau wordt de centrale stad genoemd.

Een centrale stad heeft verschillende grootstedelijke functies zoals:

- een groot winkelcentrum

- musea

- ziekenhuizen

- universiteit of hogeschool

- onderzoeksinstellingen en kenniscentra

• Stad ging groeien en slokte de dorpen op
• Er ontstaat een agglomeratie
  

Stadsgewest

• De grote stad werd nog belangrijker voor de omgeving. 
• Ontstaan stadsgewest
  

Stadsgewesten groeien naar elkaar toe en er ontstaan één groot stedelijk gebied --> Randstad

Steden in soorten en maten

Centrale stad - Agglomeratie - Stadsgewest - Stedelijk gebied 

Het Groene Hart

 Functies: recreatie, natuur en landbouw.

Het Groene Hart heeft een positief effect op de Randstad als geheel:

Het gebied ligt midden in een sterk verstedelijkt gebied (90% vd bevolking van NL),

dat er natuur en open ruimte in de omgeving is maakt het een aantrekkelijke woongebied.

Functie

Het doel waarvoor de ruimte in gebruik is.

Wat zegt dit kaartje over het grondgebruik in Nederland?

Bodemgebruik in

Nederland

bespreking van de vragen

 Draagvlak, Reikwijdte en Drempelwaarde

Draagvlak= aantal mogelijke klanten in een gebied.

Reikwijdte = maximale afstand die klanten willen afleggen voor een voorziening

Drempelwaarde = minimum aantal klanten dat een voorziening nodig heeft om te blijven bestaan. 

Lage drempelwaarde

• bakker
• buurtsuper
• basisschool

Hoge drempelwaarde

• museum
• ziekenhuis
• concertzaal
  
  

  Dagelijkse voorzieningen         Gespecialiseerde voorzieningen

Als lln in steden willen wonen is dat vaak omdat er meer te doen is. Koppeling steden en voorzieningen en dan naar de begrippen

Aan de slag

 Maak van §3.1 opdrachten  2,3,4,5
Dit is huiswerk voor volgende les. 

Groei- en krimpgebieden

Gevolgen:

Demografisch?

Sociaal-cultureel?

Economisch?

Politiek?

Ecologisch?

Groei- en krimpgebieden

► Binnen Nederland zijn er grote verschillen in bevolkingsgroei.

● Bijna de helft van de bevolking woont in de Randstad.

- Bevolking van de Randstad en in de universiteitssteden Groningen, Nijmegen en Eindhoven groeit veel sneller dan in de rest van het land.

- Door hogere geboortecijfers, maar ook door buitenlandse en binnenlandse migratie.

● Voorbeelden van krimpgebieden zijn:

- Noord- en Oost- Groningen

- de Achterhoek, Twente, Oost-Drenthe

- Zuid-Limburg

- Zeeuws-Vlaanderen

Waarom neemt het aantal huishoudens toe?

                                                                                                                             Alleenwonende mannen en vrouwen in de                                                                                                                           leeftijd van 15 tot 95 jaar, 2021 en 2060 

Het platteland verandert

 Het landelijke gebied heeft te maken met twee ontwikkelingen:

- gebieden waar bevolking afneemt.

- gebieden waar mensen vanuit de drukke stedelijke gebieden zich vestigen.

● In gebieden met bevolkingskrimp neemt de bevolking af en neemt de vergrijzing toe:

- er worden minder kinderen geboren.

- gezinnen met kinderen, jongeren en hoogopgeleiden gaan naar de grotere steden. 

Waarom verhuizen mensen van de stad naar het platteland?

Suburbanisatie in Nederland

• Huizenprijzen in steden zijn enorm gestegen
• (Vooral 50-plussers) kiezen voor ruimte en rust
• Bereikbaarheid van steden is vaak goed
• Betere mogelijkheden om thuis te werken
• Werkgelegenheid buiten de Randstad neemt ook toe

Vooral welvarende mensen verhuizen uit de Randstad:
- Belastingvoordeel voor de vestigingsgemeenten.
- Drempelwaarde van bepaalde voorzieningen wordt behouden.
● Nadeel: ook stijgende huizenprijzen buiten de Randstad:

- Vraag overtreft aanbod ->jongeren krijgen het moeilijk als starter op de woningmarkt.

Afgebeeld is een.......

1. Stadsgewest
2. Stedelijk gebied

Bevolkingsgroei veroorzaakt door een hoger geboortecijfer is......

1. Natuurlijke bevolkingsgroei
2. Sociale bevolkingsgroei
3. Positieve bevolkingsgroei

Welk gebied is geen krimpgebied?

1. Noord-Groningen
2. Zeeuws-Vlaanderen
3. Flevoland
4. Zuid-Limburg

De bevolkingsdichtheid =...

1. gem. aantal inwoners per vierkante meter
2. gem. aantal inwoners in een stad
3. gem. aantal inwoners per vierkante km
4. De manier waarop de bevolking is verdeeld

De bevolkingsspreiding geeft aan...

1. Dat mensen verspreid wonen
2. Hoe de mensen verdeeld zijn over een gebied
3. Dat mensen geconcentreerd wonen
4. Dat er geen steden zijn.

In Nederland is momenteel sprake van...

1. suburbanisatie
2. urbanisatie
3. re-urbanisatie

De afstand die men af wil leggen om gebruik te maken van een dienst noemen we....

1. drempelwaarde
2. hoogwaardigheid
3. reikwijdte
4. draagvlak

Dit is een voorbeeld van een...

1. hoogwaardige voorziening
2. laagwaardige voorziening

Wat is een verzorgingsgebied?

1. Gebied dat door één plaats wordt voorzien van goederen en diensten
2. Gebied waar verzorgingshuizen staan
3. Een winkelcentrum
4. Een woonwijk

Welke voorziening heeft een groter verzorgingsgebied?

1. Huisarts
2. Academisch ziekenhuis
3. Supermarkt
4. Bouwmarkt

nos.nl

Aan de slag

Maak van §3.1 opdrachten 

6,7,8,9,10bcd