Week 8 - Grammatica- klas 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

Cursus 5 - Grammatica (deel 2)

Doelen deze week:

Lesdoelen:

- Je leert wat een voorzetsel is (WS). 

- Je leert wat een bijwoord is (WS).

Opdracht: Instructieblad maken

1. Ga in je duo van grammatica zitten. 

2. Ga samen op zoek naar het volgende: 

3. Schrijf de antwoorden op deze vragen beiden in je aantekeningen schrift.

A.  Wat is een voorzetsel? 

B. Geef vijf voorbeelden van voorzetsels. 

C. Wat zijn bijwoorden? 

D. Geef een voorbeeld van bijwoorden door middel van een voorbeeldzin. 

Grammatica

Zinsdelen (ZD)                                                         Woordsoorten (WS)

Instructie - Voorzetsel

Een voorzetsel (vz) wordt meestal vóór een woord of een groepje woorden gezet, soms erachter. Samen vormen ze een zinsdeel dat vaak een plaats, tijd of reden/oorzaak aangeeft.

Tip: gebruik  .................... de kast
                           .................... het feest     om te checken of het een voorzetsel is!
 

plaats (waar?): achter je, bij ons thuis, op tafel, te Volendam;

tijd (wanneer?): na de lunch, tijdens de filmvoorstelling, onder de les Engels;

reden (waarom?) of oorzaak (waardoor?): vanwege een ruzie, door het ongeluk.

Instructie - Bijwoord

Bekijk de volgende zin:

– Morgen (bwb) / komt / het Scapino Ballet / hier (bwb) / een voorstelling / geven.

In deze zin zijn de woorden Morgen en hier bijwoorden. 

Als een bijwoordelijke bepaling uit één woord bestaat, is dit woord als woordsoort een bijwoord (bw).

Instructie - Bijwoord

Zo herken je een bijwoord:

• Een bijwoord kan van alles aangeven, bijvoorbeeld: tijd, plaats, reden/oorzaak, onzekerheid en ontkenning
• Een bijwoord kan iets zeggen over: 
  - een hele zin
  - een werkwoord
  - een bijvoeglijk naamwoord
  - een ander bijwoord

Instructie - Bijwoord

Sommige bijwoorden kun je verwarren met andere woordsoorten.

• Een bijwoord lijkt soms op een bijvoeglijk naamwoord, maar dat laatste zegt iets over een zelfstandig naamwoord en een bijwoord niet.
• Delen van scheidbare werkwoorden (aankijken, namaken) zijn geen voorzetsel, maar bijwoord.
  De docent / legt / het lijdend voorwerp / uit. (uit = bw; deel van uitleggen)

ZELFSTANDIG WERKWOORD

Afkorting - ZWW

Bekijk de volgende zin: 

– Bij het tankstation heeft de chauffeur een krant gekocht.

In deze zin is gekocht een zelfstandig werkwoord (zww). Een zelfstandig werkwoord zegt wat iets of iemand doet (werken, gamen, blaffen) of overkomt (krijgen, struikelen). Het heeft een duidelijke betekenis.

HULPWERKWOORD

Afkorting - HWW

– Bij het tankstation heeft de chauffeur een krant gekocht.

De persoonsvorm heeft is een hulpwerkwoord (hww). Hulpwerkwoorden komen voor in elke zin met meer dan één werkwoord. 

Ze ‘helpen’ om het gezegde te maken: hebben, kunnen, mogen, moeten, willen, worden, zijn, zullen.

LET OP!!

Bij twee of meer werkwoorden in de zin is de persoonsvorm (pv) een hulpwerkwoord. Het zelfstandig werkwoord staat meestal achter in de zin.

– Bij het tankstation heeft de chauffeur een krant gekocht.

PERSOONLIJK VOORNAAMWOORD

Afkorting - Pers.vnw

Bekijk de volgende zin:

– Lieke zegt dat ze altijd met haar moeder naar de tandarts gaat.

Een persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw) duidt een persoon of ding aan: ze gaat naar de tandarts; hij; is nogal lui zij; zijn een dagje weg deze vulpen is van mij.

BEZITTELIJK VOORNAAMWOORD

Afkorting - Bez.vnw

Bekijk de volgende zin:

– Lieke zegt dat ze altijd met haar moeder naar de tandarts gaat.

Een bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw) geeft aan van wie iets is. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort: met haar moeder; jouw; nieuwe tas onze; vrienden dit is mijn vulpen.

Terugblik leerdoelen

Lesdoelen:

- - Je leert wat een voorzetsel is (WS). 

- Je leert wat een bijwoord is (WS).

Afsluiting van de les                           7 februari 2023

Lesdoel: aan het eind van de les weet je welke onderdelen (zelfstandig naamwoord, lidwoord en bijvoeglijk naamwoord) je nog lastig vindt. 

Vooruitblik volgende les: 

• Opdrachten maken in duo's. 

KEUZEMENU VOOR VANDAAG

Keuze 1 - Zelfstandig stil werken aan de opdrachten uit
§6 en §8 voor deze week. 

Keuze 2 - Extra instructie over een woordsoort naar keuze

Keuze 3 - Instructievideo Classroom bekijken

Lesdoel: aan het eind van de les heb je aan de hand van je eigen keuze, geoefend met de woordsoorten. 

DUO'S 1HA

1.   Aeson + Jochem

2.  Aras + Max

3.  Daimy + Suus

4.  Emma + Dani

5.  Isalie + Coen

6.  Jennah + Sem

7. Jill + Sam

8.  Joris + Elin

9. Kyan + Stevan

10.  Lindsy + Silvijn

11.  Maud + Thomas

12.  Merle + Matthijs

DUO'S 1HB

1.   Bente + Danilo

2.  Delayla + Gijs

3.  Femke + Tayfun

4.  Iann + Ingmar

5.  Leine + Esra

6. Tess + Ebbi

7.  Madée + Jayren

8. Mae-Lynn + Isabel

9.  Pepijn + Yvon

10.  Sophie + Melvin

11.  Tristan + Naud
12. Benthe + Amber

DUO'S 1HC

1.   Dewi + Imar

2.  Isis S + Rimke

3.  Lana + Maud

4.  Jara + Liam

5.  Jason + Thierry

6.  Jurre + Storm

7. Kenji + Nore

8. Tes K + Tess vd

9.  Sophie + Vince

10.  Elena + Syl

11.  Mart + Tuana

12. Djay + Isis V