Communicatie - week 4 (H2 en start H3)

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie 

Lesweek 4

Nienke Grobbe

Les 1

Dinsdag 13.15 - 14.45

Lesinhoud

1. Terugblik vorige les

2. Theorie H2 deel 2

3. Zelfstandig werken

Jij bent altijd erg behulpzaam en helpt ook thuis altijd mee met taken die moeten gebeuren.

Dit is een voorbeeld van ..

1. Grondhouding
2. Beroepshouding

Bij de eerste dag op de PEP stage krijg je veel informatie over cliënten. Je vindt het grappig hoe een spastische cliënt eet en hebt hier stiekem een filmpje van gemaakt. Dit laat je 's-avonds zien op een feestje.

Aan welk beroepshoudingsaspect voldoe je nu niet?

1. Transparantie
2. Betrouwbaarheid en integriteit
3. Deskundigheid
4. Veiligheid

Leg in je eigen woorden op wat 'bereidheid' betekent?

Respect

Deskundigheid

Bereidheid

Betrouwbaarheid, integriteit

Transparantie

Zorgvuldigheid

Empathie

De cliënt kan zichzelf zijn en je behandelt de cliënt wel op dezelfde professionele, vriendelijke wijze als je zou doen met iemand met wie je het wel eens bent.

Je bent op de hoogte van de actuele kennis en nieuwe, recente inzichten. 

Je komt afspraken na, neemt initiatief, komt op tijd en denkt actief mee met de cliënt of de organisatie.

Je bent open en eerlijk en niet omkoopbaar. Een cliënt moet jou kunnen vertrouwen

Je bent duidelijk in wat je verwacht en bespreekt zaken waar je tegenaan loopt

Je hebt oprechte interesse in de cliënt en leeft je in in zijn/haar situatie

Je handelt binnen de wettelijke kaders 

Beroepsmatig handelen

De beroepscode is een leidraad die richting geeft aan je professioneel handelen. Er staat in wat er van jou verwacht wordt ten opzichte van de cliënt, diens naasten, collega's en andere disciplines, en de maatschappij. 

Naast de beroepscode heb je nog beroepsethiek: dat is het geheel van waarden die samenhangen met je beroep of de uitoefening ervan. Als (persoonlijk) begeleider heb je vijf beroepsethische uitgangspunten (kernwaarden) van waaruit je moet handelen:

1. respectvol voor de menselijke waardigheid en autonomie;
   
2. betrokkenheid en de bereidheid om mensen bij te staan;
   
3. sociale rechtvaardigheid en mensenrechten;
   
4. deskundigheid en zorgvuldigheid;
   
5. betrouwbaarheid en integriteit.

Wetgeving

De algemene uitgangspunten in de wetgeving rond zorg zijn de volgende:

1. Het inzagerecht: het recht van de cliënt om het dossier dat van hem wordt bijgehouden in te zien, te kopiëren, aan te vullen of te verbeteren.
   
2. Het recht op privacy: de cliënt heeft er recht op dat door zorg- en hulpverleners zorgvuldig wordt omgegaan met wat vertrouwelijk is. Hij heeft ook recht op persoonlijke eigendommen en recht op vrij telefoneren en schrijven. Daarnaast is er de geheimhoudingsplicht van zorg- en hulpverleners.
   
3. Het recht op informatie: de cliënt heeft er recht op informatie te krijgen over de wijze waarop een organisatie hem zorg wil bieden. Hij heeft er ook recht op geïnformeerd te worden over zijn rechten als cliënt.

Ethische dilemma's

Bij een ethisch dilemma sta je voor een keuze waarin je moet afwegen wat goed/fout en juist/onjuist is.

Vaak is er geen perfecte oplossing voor een probleem en moet je afwegen wat de beste oplossing is.

Wat doe je als een cliënt zijn medicijnen niet meer wil slikken, omdat hij dood wil?

Wat doe je als een cliënt niet behandeld wil worden en wegloopt van een gesloten afdeling in een ggz-organisatie?

Wat doe je als een cliënt niet door je collega geholpen wil worden, omdat zij een hoofddoek draagt?

Wat doe je als een cliënt met dementie al drie keer verdwaald is tijdens een fietstocht, maar dat fietsen zijn lust en zijn leven is?

Ethische dilemma's

Een ethisch dilemma heeft de volgende kenmerken:

• er spelen meerdere belangen;
  
• deze belangen zijn meestal van verschillende mensen;
  
• het gaat om kwesties die draaien om goed en kwaad, om wat moreel juist is en wat niet;
  
• je moet voor jezelf afwegen wat het meest juist of het belangrijkst is;
  
• je staat in een tweestrijd: welke keuze je ook maakt, er kleven altijd bezwaren aan.

Bespreken van een ethisch dilemma

Stap 1: verkennen

Bij deze stap moet je een duidelijk idee krijgen van het ethisch dilemma en welke partijen erbij betrokken zijn

Stap 2: onderzoeken

Deze stap moet de achterliggende gedachten en redenen duidelijk maken

Stap 3: afwegen

Bij deze tap bekijk je welke waarden en belangen er op het spel staan

Stap 4: besluiten

Op basis van bovenstaande besluiten en toetsen of de beslissing moreel juist is

Opdracht ethisch dilemma

Opdracht Ethisch dilemma Sam

Aan de slag!

Digitale leeromgeving
- Licentie Communicatie & Ondersteunen, module 1, hoofdstuk 2
- Opdracht niveau 4: alle opdrachten afmaken

Les 2

Vrijdag 8.30 - 9.30

Communicatie - Hoofdstuk 3 (deel 1)

1. Terugblik vorige les

2. Theorie H3 deel 1

3. Zelfstandig werken

Bij een ethisch dilemma is er geen perfecte oplossing die bij alle normen en waarden aansluit

1. Juist
2. Onjuist

Welke stappen zitten er in het bespreken van een ethisch dilemma?

Wet recht op inzage

Wet recht op privacy

Wet recht op informatie

Een cliënt mag zijn eigen dossier altijd lezen

Een cliënt moet genoeg informatie krijgen over hoe hij behandeld kan worden

Een cliënt mag er vanuit gaan dat er zorgvuldig omgegaan wordt met zijn gegevens door zorgverleners

Wat weet jij over diversiteit?

Welke zichtbare verschillen kunnen er bestaan tussen mensen?

Welke niet/minder zichtbare verschillen kunnen er bestaan tussen mensen?

Diversiteit

= grote verscheidenheid

Duidelijk zichtbare kenmerken: geslacht, leeftijd en huidskleur

Minder zichtbare kenmerken: afkomst, cultuur, geloof, inkomen, opleidingsniveau, taalgebruik, gewoonten, fysieke conditie en seksuele oriëntatie

Verschillen kunnen leiden tot miscommunicatie --> miscommunicatie kan leiden tot fouten in de begeleiding

Culturele diversiteit

Meer dan 200 nationaliteiten in Nederland

Diversiteit aan culturen, omgangsvormen, normen, waarden en behoeften. 

Cultuur = het geheel aan gewoonten en (gedrags)regels dat bij een bevolkingsgroep hoort

Cultuurverschillen kunnen groot (Oosterse cultuur/Westerse cultuur) of klein (verschil platteland en stad) zijn

Hoe zit de stereotype Nederlandse cultuur eruit?

Culturele verschillen

In je begeleiding van cliënten en in je relatie met collega's houd je rekening met culturele verschillen op de volgende gebieden:

• macht of gelijkheid;
  
• man-vrouwrelaties;
  
• individu of groep;
  
• eer en schande;
  
• manier van communiceren;
  
• rituelen rond geboorte, ziekte en sterven;
  
• verschillen in gebruiken.

Noem één van de vijf godsdiensten en een belangrijk gebruik binnen die godsdienst

Diversiteit in levensbeschouwing

Levensbeschouwing is de visie van een mens op het leven, over de betekenis en waarde van het leven en hoe het leven geleefd moet worden.

Religieuze levensbeschouwing: hierin staat een god of goden centraal

Seculiere levensbeschouwing: bestaan van god of goden wordt buiten beschouwing gelaten

In de wereld komen vijf grote godsdiensten voor:

• christendom;
• jodendom;
• islam;
• hindoeïsme;
• boeddhisme.

Waar houdt je rekening mee als het gaat om interculturele communicatie?

Aan de slag!

Digitale leeromgeving
- Licentie Communicatie & Ondersteunen, module 1, hoofdstuk 3
- Opdracht niveau 4: opdracht 1 t/m 5 + 7