V2 - 12.1 deel 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vandaag

-Introductie en vooruitblik 

-Herhalen 12.1 

-uitleg kruisingsschema

-uitleg drie of meer fenotypen

-Zelfstandig 12.1 afmaken (in nectar online) 

Dominant - recessief

Voor elke eigenschap zijn verschillende allelen. 

Aan het fenotype kan je zien welk allel overheerst. Dat allel is dominant over het andere allel (recessief)

in de voorbeeld:

Bruine ogen = dominant

Blauwe ogen = recessief

Welk allel is dominant?

1. Witte vacht
2. Zwarte vacht
3. Dat kan je niet weten
4. Vachtkleur

Noteren van genotypen

• Om genotypen overzichtelijk op te schrijven gebruik je letters.
  
• dominante allel - hoofdletter
• recessieve allel - kleine letter
• B = bruine ogen, b = blauwe ogen
• mogelijkheden: BB, Bb, bb 

Voorbeeld

Rex heeft bruine ogen en is heterozygoot voor de oogkleur. Hij trouwt met Floor die blauwe ogen heeft. Het gen voor een bruine oogkleur (B) is dominant over het gen voor de blauwe oogkleur (b).

Als Rex en Floor een kindje krijgen, wat is de kans dat het kindje blauwe ogen heeft? 

Uitwerking old school op het bord....

Je hebt een zwart heterozygoot mannetjes konijn en een bruin vrouwtje. Wat zijn hun genotypes?

1. man AA, vrouw Aa
2. man AA, vrouw aa
3. man Aa, vrouw AA
4. man Aa, vrouw aa

Je hebt een zwart heterozygoot mannetjes konijn en een bruin vrouwtjes konijn. Ongeveer welk percentage van de nakomelingen is bruin?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. Dat kan je niet weten.

Uitleg

P                                     Aa (mannetje) en aa (vrouwtje)                           A zwart

Geslachtscellen     A of a                           a   of a                                        a bruin

F1 

aa is bruin, dat is 2/4, dus 50%

mn > vr v	A	a
a	Aa	aa
a	Aa	aa

Bij cavia's komen genen voor die we aanduiden met R en r. De aanwezigheid van het gen R geeft vlekken op de vacht. Twee cavia's, Snuf en Snuitje, krijgen jongen. Deze jongen hebben de genotypen RR, Rr en rr.
Wat zijn de genotypen van Snuf en Snuitje?

1. RR en Rr
2. RR en rr
3. Rr en rr
4. Rr en Rr

Drie of meer fenotypen

• Intermediair fenotype:

-Beide allelen zijn 'even sterk.' 

-Als beide allelen aanwezig zijn ontstaat een tussenvorm: een intermediair fenotype 

-in het voorbeeld: Kz = zwart en Kw = wit

genotype                        fenotype

KzKz                                   zwart

KwKw                                 wit

KzKw                                  grijs

Nog een voorbeeld met bloemkleur

Hoeveel procent van de bloemen
in de F1 is wit als je een rode
met een witte bloem kruist?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Als je 2 roze bloemen kruist en je krijgt daar 200 nieuwe bloemen van, hoeveel roze zijn er dan ongeveer?

1. 48
2. 97
3. 200
4. 125

Een vrouw heeft bloedgroep A en de man heeft bloedgroep B. Ze krijgen een kind met bloedgroep 0. Wat zijn de genotypen van de ouders?

1. IAi en IBi
2. IAIA en IBi
3. IAi en IBIB
4. IAIB en ii

Een kind heeft bloedgroep 0, terwijl zijn moeder bloedgroep A is en zijn vader bloedgroep B. Wat is de kans op een broer of zusje met bloedgroep 0 ?

1. 1/2
2. 1/3
3. 2/3
4. 1/4

Nu

Huiswerk: afmaken 12.1 (t/m opdracht 19 online) 

Je kan nog een uitlegfilmpje bekijken (volgende dia)