Kennis en rationaliteit brengen de mensheid verder.
Kennis leidt tot verdraagzaamheid en gelijkheid;
De gehele samenleving is maakbaar: (rationeel) optimisme.
Slide 6 - Tekstslide
De Verlichting
Kennis en rationaliteit brengen de mensheid verder.
Kennis leidt tot verdraagzaamheid en gelijkheid;
De gehele samenleving is maakbaar: (rationeel) optimisme.
Rationeel optimisme en een 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving:
- godsdienst,
- politiek,
- economie
- sociale verhoudingen
Slide 7 - Tekstslide
De Verlichting over de godsdienst
Godsdienst is een zaak van het individu (en dus niet van de staat).
Dus: scheiding van kerk en staat.
Vrijheid en tolerantie zijn de belangrijkste waarden.
Slide 8 - Tekstslide
De Verlichting over de maatschappij
Problemen komen niet uit de mens zelf, maar uit de samenleving waarin hij leeft (onderdrukking, ongelijkheid);
Die samenleving is maakbaar;
De mens is van nature goed en wordt geboren als een 'tabula rasa', een onbeschreven blad.
Onderwijs is de oplossing voor alle maatschappelijke problemen -mits zonder dwang en drang.
Slide 9 - Tekstslide
De Verlichting over de economie
De 'onzichtbare hand' van vraag en aanbod zal leiden tot algemene welvaart;
Tegen mercantilisme, voor een vrije markt: ondernemers moeten zich kunnen laten leiden door rationeel eigenbelang.
Slide 10 - Tekstslide
De Verlichting over politiek & bestuur
Voor de Verlichting:
Droit Divin (goddelijk recht); de vorst hoeft zich tegenover niemand te verantwoorden, alleen tegenover god.
De Verlichting:
- John Locke
- Jean Jacques Rousseau
- Montesquieu
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Tekstslide
De Verlichting over politiek & bestuur
Alle mensen zijn vrij en gelijk geboren ('tabula rasa') en hebben natuurrechten; (John Locke)
Tussen burgers en overheid moet een sociaal contract worden gesloten: burgers leveren een deel van hun macht in (het geweldsmonopolie) in ruil voor bescherming.
Een onrechtvaardig bestuur (tirannie) mag door burgers worden afgezet.
De 'algemene wil' van het volk -volkssoevereiniteit- betekent directe democratie (Rousseau) of indirecte democratie (Montesquieu)
In een staat dienen de machten gescheiden te zijn: TRIAS POLITICA van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.
Lesduur is: 45 min
