Samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Samentrekkingen

Beoordeel "foutieve beknopte bijzin"

heel makkelijk

goed te doen

niet makkelijk/ niet moeikijk

heel lastig

NIET TE DOEN

Inhoud

Boek 4? Geef je titel door aan mij: uiterlijk maandag a.s. Let op op 10 juni uit!!!

Nakijken huiswerk: opdracht 20 & 21 beknopte bijzin

Uitleg samentrekking

Verwerkingsopdrachten 22, 23 & 24

Opdracht 20

1: Terwijl ik op de bank lag, stond ...

2: Toen ik uitgeput was van de halve marathon, was...

3: Nadat we even gepauzeerd hadden, werd...

4: Terwijl wij op de stoep liepen, reed...

5: Toen we alle hoogtepunten gezien hadden, werd...

6: In de bijlage/ Hierbij ontvangt u de rekening

7: Terwijl we gezellig kletsten, sloeg...

Opdracht 20

8: Terwijl ik van een lekker kopje koffie genoot, werd...

9: Terwijl wij hard in de tuin werkten, viel...

10: Terwijl ik zenuwachtig was en pijn in mijn buik had, landde...

Opdracht 21

1: -

2: Toen/ Terwijl we te laat bij de bushalte aankwamen, reed...

3: In de bijlage treft u de rekening aan.

4: -

5: Terwijl de kinderen luid zongen, reed...

6: -

7: Toen ik op mijn werk aankwam, bleken...

Opdracht 21

8: Terwijl ik van een lekker kopje koffie genoot, ging...

9: Nadat we even wat gerust hadden, ging...

10: - 

Samentrekking

Doel: efficiënt spreken/ schrijven,

 door herhalingen in een zin te voorkomen.

Op ballet leren we klassiek ballet, modern ballet, Egyptisch ballet, waterballet en jazzballet.

Typen samentrekking

Voorwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt vooraan in de samentrekking genoemd.

• een mooi horloge en een lelijk ~

Achterwaartse samentrekking:  het gemeenschappelijke deel wordt achteraan in de samentrekking genoemd.

• in voor- en tegenspoed

Niveaus van samentrekking

woordniveau: een woorddeel wordt weggelaten en op de plek van het weggelaten woorddeel wordt een streepje genoteerd: 

• voorwaarts: bakkersbollen en -speculaas
• achterwaarts: voor- en achteruitgang

Niveaus van samentrekking

Woordgroepsniveau: binnen een woordgroep worden een of meer woorden weggelaten:

voorwaarts: gescheiden mannen en vrouwen

achterwaarts: grote en middelgrote steden

Niveaus van samentrekking

zinsniveau: een of meer zinsdelen (ow, wg, lv, mv, bwb etc.), die twee keer voorkomen, worden weggelaten.

• (voorwaarts) Mees gaat op de fiets en Joia (...) op de scooter
• (achterwaarts) Wij werken (...) en onze kinderen studeren elke dag van de week.

Ela geeft in het sportcentrum zelf streetdancelessen en steplessen.
Welk woord(deel) mag je weglaten?

1. zelf
2. sport
3. lessen (van streetdance)
4. lessen (van step)

Welk zinsdeel ontbreekt in de samentrekking?
"Lotte is heel grappig en past eigenlijk totaal niet bij die saaie Martijn."

1. persoonsvorm
2. onderwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

"Van de 16e tot de 20e eeuw was het Britse rijk groter dan ooit."
Wat voor type samentrekking?

1. op woordniveau
2. op woordgroepsniveau
3. op zinsniveau
4. geen samentrekking in deze zin

Belangrijk: vier voorwaarden

1. De betekenis van het samengetrokken woord/ zinsdeel moet hetzelfde zijn. 
2. De grammaticale functie van het samengetrokken woord/ zinsdeel moet hetzelfde zijn.
3. De volgorde onderwerp-persoonsvorm moet hetzelfde zijn.
4. Een samentrekking kan alleen plaatsvinden bij zinnen die tot dezelfde rang behoren: binnen twee of meer hz of bz 

Gisteren hadden wij u speciaal gebeld en hadden erop gerekend dat alles nu in orde zou zijn.

1. correcte samentrekking
2. incorrecte samentrekking

"Gisteren hadden wij u speciaal gebeld en hadden erop gerekend dat alles nu in orde zou zijn."
Welke van de vier voorwaarden v/e correcte samentrekking is in het geding?

Samentrekking verbeteren? 

Voeg alleen het teveel geschrapte woord/ zinsdeel toe. Dus als de pv terecht samengetrokken is, maar het ow niet, noteer je alleen het ow!

Jullie hebben veel tijd, maar ik veel minder.
Welke voorwaarde is in 't geding?

1. betekenis niet zelfde
2. gramm functie niet zelfde
3. volgorde ow-pv niet zelfde
4. Zinnen zijn niet van zelfde rang

Maak opdracht 22/23 (p. 106)

Noteer steeds zowel de voorwaarde waar de samentrekking niet aan voldoet als de correcte zin.

Op p. 87-88 vind je de uitleg!

Maandag a.s.

Neem vlekkeloos Nlds mee. 

Geef boektitel van roman 4 door! Let op: vrijdag moet je deze roman ook meenemen naar school!