Samentrekking en beknopte bijzin?

Samentrekking/ beknopte bijzin?
1 / 12
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 12 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 1 min

Onderdelen in deze les

Samentrekking/ beknopte bijzin?

Slide 1 - Tekstslide

De samentrekking
Een samentrekking is het weglaten van een woord(deel)/ zinsdeel uit een samengestelde zin. Dit mag omdat het woord(deel)/zinsdeel eerder in de zin genoemd is. Je schrapt dus een nutteloze herhaling. 

Slide 2 - Tekstslide

Niveaus van samentrekking
woordniveau: een woorddeel wordt weggelaten en op de plek van het weggelaten woorddeel wordt een streepje genoteerd: 
  • voorwaarts: bakkersbollen en -speculaas
  • achterwaarts: voor- en achteruitgang

Slide 3 - Tekstslide

Niveaus van samentrekking
Woordgroepsniveau: binnen een woordgroep worden een of meer woorden weggelaten:
voorwaarts: gescheiden mannen en vrouwen
achterwaarts: grote en middelgrote steden

Slide 4 - Tekstslide

Niveaus van samentrekking
zinsniveau: een of meer zinsdelen (ow, wg, lv, mv, bwb etc.), die twee keer voorkomen, worden weggelaten.
  • (voorwaarts) Mees gaat op de fiets en Joia (...) op de scooter
  • (achterwaarts) Wij werken (...) en onze kinderen studeren elke dag van de week.

Slide 5 - Tekstslide

Gisteren hadden wij u speciaal gebeld en hadden erop gerekend dat alles nu in orde zou zijn.
A
(...) en had erop gerekend...
B
(...) en ik had erop gerekend...
C
(...) en hebben erop gerekend...
D
(...) en we hadden erop gerekend...

Slide 6 - Quizvraag

Inmiddels hebben wij uw toestel terug en wordt vandaag nog bij u bezorgd. Waarom fout?
A
Betekenis weggelaten woord niet hetzelfde
B
Grammaticale functie niet hetzelfde
C
Volgorde onderwerp pv is niet hetzelfde
D
Zinnen hebben niet dezelfde rang.

Slide 7 - Quizvraag

Die mop is al oud, maar vindt bijna iedereen leuk.

A
Betekenis weggelaten woord niet hetzelfde
B
Volgorde onderwerp pv is niet hetzelfde
C
Grammaticale functie niet hetzelfde
D
Zinnen hebben niet dezelfde rang.

Slide 8 - Quizvraag

De beknopte bijzin
Een beknopte bijzin kun je zien als een soort samentrekking. Maar dan in een specifieke vorm. In dit type samentrekking gaat het namelijk altijd om samentrekkingen op zinsdeelniveau. In de beknopte bijzin is namelijk (altijd) het onderwerp geschrapt, en de pv veranderd in een voltooid of een onvoltooid deelwoord ofwel een te + infinitiefvorm.

Slide 9 - Tekstslide

Voorwaarde beknopte bijzin
Het impliciete onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.


Slide 10 - Tekstslide

Genietend van een lekker kopje koffie ging de telefoon.
A
correct
B
incorrect

Slide 11 - Quizvraag

Beknopte bijzin verbeterd
Op mijn werk aangekomen bleken de meeste computers kapot te zijn./ Toen ik op mijn werk aankwam, bleken de meeste computers kapot te zijn.

Op mijn werk aangekomen bleek ik een enorme achterstand te hebben./ Toen ik op mijn werk aankwam bleek ik een enorme achterstand te hebben.

Slide 12 - Tekstslide