Bloed en stolling

• Anatomie, fysiologie, pathologie en farmacologie
• MBO
• Studiejaar 3

 Bloed 

Doelen

Waar bestaat bloed uit?

Doel van bloed? 

Wie, wat, waar bloedgroep!

Opdracht

                                                                                                                                          Zie mail!

Hoeveel procent van ons bloed bestaat uit bloedcellen (ongeveer)?

1. 10%
2. 25%
3. 45%
4. 70%

wat zijn de Nederlands betekenissen voor: trombocyten/leukocyten en erytrocyten?

Bestanddelen bloed

Erytrocyten = rode bloedcellen (energie)

Leukocyten = witte bloedcellen (weerstand) 

Trombocyten = bloedplaatjes (stolling) 

Bloedplasma (transport en temperatuur)

Waar worden bloedcellen gevormd?

1. Milt
2. beenmerg
3. Hart
4. lever

milt: filtert bloed van micro organismen, stimuleert afweer

lever: speelt een belangrijke rol bij de aanmaak en omzetting van eiwitten, (met name albumine) vitamines en stoffen die de stolling van  bloed mogelijk maken.

hart: pompt het rond

Wat is de belangrijkste taak van de erythrocyten?

1. Vervoeren van zuurstof en koolstofdioxide
2. micro-organisme doden
3. Bloed laten stollen
4. temperatuur regelen

Welke stof in een rode bloedcel bindt zuurstof?

1. globuline
2. bilirubine
3. hemoglobine
4. albumine

Erytrocyten

• Hoofdbestanddeel is hemoglobine (HB), dit brengt zuurstof (O2) heen en neemt koolstofdioxide (CO2) terug
• Enige bloedcellen die geen eiwit aanmaakt of DNA bezit, daardoor niet in staat tot delen of beschadigingen repareren
• Dat maakt korte levensduur (enkele maanden)

      

. 

Wat is de belangrijkste taak van de trombocyten?

1. Vervoeren van zuurstof en koolstofdioxide
2. micro-organisme doden
3. Bloed laten stollen
4. temperatuur regelen

Trombocyten

• 1/3 milt (opslag)
• na 2 weken opgegeten door fagocyten

Echter geen stolling zonder;

• INtrinsieke stollingscascade uit plasma (o.a. 5, 7t/m10, 12)
• EXtrinsieke stollingscascade (o.a. factor 3)
• Domino-effect (factor 10 - trombine - fibrinogeen)

Wat is de belangrijkste taak van de leucocyten?

1. Vervoeren van zuurstof en koolstofdioxide
2. micro-organisme doden
3. Bloed laten stollen
4. temperatuur regelen

Leucocyten

• Vele soorten leucocyten
• belangrijkste taak = weerstand/immuniteit

Uit hoeveel % plasma bestaat bloed?

1. 10
2. 100
3. 35
4. 55

Wat zit er in plasma?

1. water, elektrolyten en witte bloedcellen
2. eiwitten, water en elektrolyten
3. antistoffen, water en eiwitten
4. leukocyten, erytrocyten trombocyten en water

Bloedplasma

• transportmiddel (voor o.a. gassen, glucose en vetten) 
• >60% van al het eiwit in bloed is albumine (vanuit lever) wat helpt bij de homeostase
• 12 stollingsfactoren
• antilichamen en immunoglobulinen 

de vocht- en mineraal(elektrolyt)balans te handhaven, wat essentieel is om lichaamsvochten goed te verdelen tussen de verschillende weefselholten. Ook helpt het allerlei stoffen (zoals hormonen, lipiden, bilirubine, bepaalde medicijnen en calcium) via het bloed te transporteren naar weefsels in het lichaam als daar behoefte aan is

BLOEDGROEPEN

OPDRACHT

ABC..uhh, wacht? Hoe zit het?

Zoek op;

-welke bloedgroepen zijn er?

-wie mag wie bloed geven en wie mag wat ontvangen?

-En hoe zit dat met de rhesus? 

-Wat is kruisbloed?

Wat kun je geven met een bloedtransfusie ?

1. Bloedcellen
2. Plasma en bloedcellen
3. bloedcellen en vocht
4. medicijnen en bloedcellen

Wat is een indicatie voor een bloedtransfusie ?

1. Calcium te laag
2. Te hoog HB
3. Trauma met bloedverlies
4. Ontstoken wond

Bloedgroepen

Rode bloedcellen hebben membraaneiwitten- bloedantigenen

De bloedantigenen maken antistoffen als ze een andere bloedantigeen niet kennen

Wat gebeurt er als er een een bloedgroep bij een bloedtransfusie niet past?

1. dan worden er nieuwe cellen aangemaakt
2. dan worden de cellen afgebroken; kan dodelijk zijn

Bloedtransfusie

• Als je lichaam in contact komt met  lichaamsvreemde stoffen maakt het afweerstoffen aan (=antistoffen)
• Als je bloedgroep A hebt zijn bloedcellen met eiwit B dus lichaamsvreemd!
• Er ontstaat een transfusiereactie, je lichaam gaat het gevecht aan, probeert het "vreemde" bloed af te breken
• in ergste geval lijd dit tot de dood...

Wat is de universele donor bij een bloedtransfusie?

1. AB +
2. 0 +
3. AB -
4. 0 -

Iemand met bloedgroep AB- kan de volgende bloedtransfusie krijgen

1. O+
2. A-
3. BEIDE KUNNEN
4. GEEN VAN BEIDE KAN

De ontvanger bepaalt!

Kruisproef

Laboratoriumtest: 

• Bij elkaar voegen van serum van patiënt (ontvanger) met rode bloedcellen van de donor
• Positieve kruisproef: geen bloedtransfusie
• Altijd min. 2x gecheckt voor transfusie
• Bij nood: ongekruisd bloed... 

Kruisproef: past bloed ontvanger bij het donorbloed door te kijken of er klontering van het bloed plaatsvindt als het bloed wordt samengebracht. Zo ja, dan is de kruisproef positief. Dat wil zeggen dat het donorbloed niet geschikt is. 

kruisproef bij een bloedtransfusie...
Wat houdt het in?

1. bloed van meerdere donoren wordt bij elkaar gebracht en gegeven
2. Bloedplasma van donor en ontvanger worden gemengd om te kijken naar reacties
3. nadat de donor 100 ml bloed heeft ontvangen wordt bloed afgenomen voor onderzoek op reacties
4. Bloedcellen van donor en ontvanger worden met elkaar gemengd, mogen niet reageren op elkaar

BLOEDSTOLLING

Opdracht

check je mail!