Periode 3: Caesar: paragraaf 16

• Latijn
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 4

Salvete omnes!

Toetsstof: (onder voorbehoud)

inleiding syllabus, tekst Hunink p. 15-19

paragraaf 13, paragraaf 14, paragraaf 16 in Latijn

paragraaf 17 (t/m r. 6 in Latijn, rest in vertaling) & 18 in vertaling 

1 De his eandem fere, 

quam reliquae gentes, 

habent opinionem:

2 Apollinem morbos depellere, 

Minervam operum atque artificiorum initia 3 tradere, 

Iovem imperium caelestium tenere, 

Martem bella regere.

over deze(n) dezelfde bijna

dan overige volkeren

hebben (zij) de mening:

dat Apollo ziektes wegdrijft

dat Minerva van werken en van kunsten de beginselen bijbreng

dat Jupiter de goddelijke hemel bestuurt

dat Mars de oorlog regeert/bestuurt

4 Huic, 

cum proelio dimicare constituerunt, 

ea 

quae bello ceperint 

plerumque devovent.

Aan hem,

wanneer zij in/met een strijd/slag te vechten hebben besloten

deze dingen

die zij in oorlog hebben gepakt

meestal wijden (zij) (aan)

Huic, 

              cum proelio dimicare constituerunt, 

ea 

              quae bello ceperint 

plerumque devovent.

a. Waarom was Rome een republiek geworden?

b. Hoeveel jaar heeft het geduurd voordat het voortbestaan van de republiek in twijfel werd getrokken?

c. Caesar werd een dictator perpetuo - om welke twee redenen was dit te veel voor de senatoren van de republiek?

d. Wat maakt de deelname aan de samenzwering/moord op Caesar een dilemma voor Brutus?

e. Hoe is de moord op Caesar totaal nutteloos gebleken voor de senatoren die Caesar hebben vermoord gezien de doelen die ze voor ogen hadden?

f. Wat vind jij van Brutus?

Vraag 3

Caesar werd dus een dictator perpetuo en is uiteindelijk vermoord omdat hij een bedreiging zou zijn voor Rome.

 Op basis van wat je tot nu toe van Caesar hebt gelezen, over Gallië, over de Druïden: zie je de bedreiging? Citeer een Latijnse zin uit Caesars tekst als bewijs voor je mening.

Paragraaf 16

Ik ben benieuwd hoe we vanaf nu over de Galliers en over Caesar gaan denken. :D... 

Paragraaf 16 leent zich goed voor het 'filmische' van het Latijn.

Helft via tekening 'vertalen', helft echt vertalen.

Alles via LessonUp bespreken met vertaling ernaast opdat jullie in het Latijn mee kunnen kijken en kijken of je het Latijn begrijpt 

Toetsvragen als:

wie of wat wordt bedoeld met...? Wat voor redenen zijn er om ... Citeer het Latijn, etc. 

1 Natio est omnis Gallorum 

admodum dedita religionibus, 

atque ob eam causam, 

qui sunt 2 adfecti gravioribus morbis 

quique in proeliis periculisque versantur, 

aut pro victimis 3 homines immolant

 aut se immolaturos vovent

Het volk is (in het) geheel van de Galliers

erg overgegeven/toegewijd aan religie, 

en vanwege deze reden

degenen /zij die zijn getroffem door vrij ernstige ziektes

 en zij die in gevechten en gevaren verkeren, ofwel in plaats van offerdieren mensen offeren zij

of dat zij  ze zullen offeren beloven zij.

administrisque ad ea sacrificia druidibus4 utuntur, 

quod, pro vita hominis nisi hominis vita reddatur, 

non posse deorum 5 immortalium numen placari arbitrantur, 

publiceque eiusdem generis habent instituta 6 sacrificia.

en als assistenten bij deze offers de druiden 

gebruiken zij

omdat omdat, als er in plaats van het leven van een mens niet van een mens een leven  

wordt gegeven, 

niet kunnen van de onsterfelijke goden de goddelijke wil gunstig kan worden gestemd 

menen zij

en van staatswege van dezelfde soort hebben zij ingesteld offers

Salvete omnes!

Wat doen de Galliërs in de naam van religie?

VOLGENS CAESAR mind you (!!!!!!!) 

(= ook strekking van artikel Hunink)

<- Caesar door deze opmerking

7 Alii immani magnitudine simulacra habent, 

quorum contexta viminibus membra 

vivis 8 hominibus complent. 

Quibus succensis 

circumventi flamma exanimantur homines.

Maak de tekening verder van 

paragraaf 16, r. 7-8

7 Alii immani magnitudine simulacra habent, 

quorum contexta viminibus membra 

vivis 8 hominibus complent. 

Quibus succensis 

circumventi flamma exanimantur homines.

Anderen/sommigen van reusachtige omvang, beelden hebben,

 waarvan verbonden/gevlochten met wilgentwijgen ledematen

met levende mensen vullen (zij).

Nadat deze beelden in brand zijn gestoken,  

ingesloten door vlammen, sterven de mensen

Lijken jullie tekeningen op wat er gebeurde?

9 Supplicia eorum 

qui in furto 

aut in latrocinio 

aut aliqua noxia

sint comprehensi 

gratiora 10 dis immortalibus esse arbitrantur;

 sed, cum eius generis copia defecit,

 etiam ad 11 innocentium supplicia 

descendunt.

Wat voor soort mensen werden geofferd? 

Wie zijn het meest geliefd bij de goden?

Wat als die soort mensen er niet zijn?

9 Supplicia eorum 

qui in furto 

aut in latrocinio 

aut aliqua noxia

sint comprehensi 

gratiora 10 dis immortalibus esse arbitrantur;

 sed, cum eius generis copia defecit,

 etiam ad 11 innocentium supplicia 

descendunt.

De executies van hen 

die bij diefstal 

of bij een beroving 

of bij een of ander vergrijp 

zijn betrapt

aangenamer voor de onsterfelijke goden zijn menen zij; 

maar wanneer  van deze soort de voorraad is opgeraakt, 

zelfs tot van onschuldige mensen executies gaan zij over / verlagen zij zich

Paragraaf 17 t/m r. 6 in Latijn

a.d.h.v. vragen zoals op de toets

1. Wie of wat wordt bedoeld met huius (r. 1)? Citeer het Latijn. 

2. Mercurius is op vier vlakken belangrijk voor de Galliërs: citeer de drie Latijnse woorden/tekstelementen uit r. 1-3 die deze vier tekstelementen aangeven. 

3. Welke goden worden bedoeld met his (r. 4)? Geef antwoord in het Nederlands. 

4. Wie/wat wordt/worden bedoeld met ea in r. 7? Citeer het Latijnse tekstelement. 

(zie ook uitgedeelde vertaling voor grotere letters :-))

Van de goden vereren zij vooral Mercurius. Van hem bestaan/zijn er erg veel beelden: hem noemen ze de uitvinder van alle kunsten, hem (noemen ze) de leider van wegen en routes, ze menen dat hij erg grote kracht heeft bij het verdienen van geld en handel. Na hem vereren ze Apollo en Mars en Jupiter en Minerva. Over hen hebben ze meestal dezelfde mening als andere volkeren: dat Apollo ziektes afweert, dat Minerva de beginselen bijbrengt van ambachten en kunsten, dat Jupiter de macht over de hemelingen/goden heeft, dat Mars oorlogen bestuurt. Aan hem wijden ze meestal, wanneer ze hebben besloten in een strijd te vechten, de dingen die ze in de oorlog hebben buitgemaakt:

Paragraaf 17 t/m r. 6 in Latijn

a.d.h.v. vragen zoals op de toets

1. Wie of wat wordt bedoeld met huius (r. 1)? Citeer het Latijn. 

2. Mercurius is op vier vlakken belangrijk voor de Galliërs: citeer de drie Latijnse woorden/tekstelementen uit r. 1-3 die deze vier tekstelementen aangeven. 

3. Welke goden worden bedoeld met his (r. 4)? Geef antwoord in het Nederlands. 

4. Wie/wat wordt/worden bedoeld met ea in r. 7? Citeer het Latijnse tekstelement. 

Antwoorden

1.  Mercurium

2. 

1. (omnium) inventorem artium

2.  (viarum atque) itinerum ducem

3. (ad) quaestus pecuniae) mercaturas(que) (habere vim maximam)

3. Apollo, Mars, Jupiter, Minerva

4. quae bello ceperint 

btw: 

hunc... hunc.. hunc... = anafoor

3 elementen in opsomming = trikolon

geen voegwoorden in opsomming = asyndeton

Wat wil je de laatste les voor de toets (alleen dinsdag nog les) graag doen / wat heb je van mij nodig om je goed voorbereid te voelen op de toets?