P5-les7-Overheidsinstrumenten

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Eens een dubbeltje, altijd een dubbeltje?

Hoeveel euro is het inkomensverschil per jaar 

gemiddeld tussen: 

- een man met rijke ouders in Zuid-Holland.

en een ...

- een vrouw met arme ouders in Groningen?

Wat weten we nog van de vorige keer?

- Je begrijpt hoe de sociale ongelijkheid is verminderd door meer rechten voor burgers (stemrecht).

- Je begrijpt hoe de sociale ongelijkheid is beïnvloed door:

- Afname sociale voorzieningen

- Dubbele marginalisering van gekleurde minderheidsgroepen

- De komst van flexwerkers en ZZP'ers.

Wat willen we vandaag bereiken?

- Je hebt een beeld van inkomensongelijkheid tussen een aantal groepen 

- Je weet welke overheidsinstrumenten de overheid kan gebruiken om iets aan sociale ongelijkheid te doen.

- Je begrijpt de voordelen en nadelen die deze overheidsinstrumenten kunnen hebben.

KERNCONCEPT Macht (3)

Het (1) in te zetten om bepaalde (2) en de (3) te beperken of te vergroten.

https:

Bedenk 3 verschillende manieren, waarop de overheid de sociale ongelijkheid in NL kan verlagen.

Overheidsinstrumenten om sociale ongelijkheid te beïnvloeden

- Mensen verzekeren tegen bepaalde vormen van inkomensverlies en zorg bieden voor mensen die door fysieke of cognitieve beperkingen onvoldoende mee kunnen komen (Werkloosheidswet, AOW, Ziektewet). 

- Ongelijkheid in de inkomensverdeling via belasting- en premieheffing en subsidies neutraliseren of verminderen.

- Onderwijsbeleid, gericht op het verminderen van verschillende vormen van sociale ongelijkheid (studiefinanciering).

- Wijkgericht achterstandsbeleid. 

- Actief arbeidsmarktbeleid (pos. discriminatie, werkgelegenheidsproject).  

Positieve effecten overheidsinstrumenten

- Mensen die werkloos, gehandicapt of arbeidsongeschikt zijn, kunnen een redelijk bestaansminimum handhaven. Daardoor wordt de sociale ongelijkheid minder en de sociale cohesie bevorderd.

- De beloningsongelijkheid neemt af. 

- Onderwijs- en arbeidsmarktbeleid verminderen de kansenongelijkheid tussen bepaalde groepen (mannen/vrouwen, lagere en hogere klassen, gevestigden en nieuwkomers).  

(Mogelijke) negatieve effecten

- Hoge uitgaven voor de overheid. Dat kan leiden tot een hoge belasting- en premiedruk, met als gevolg een verslechterende concurrentiepositie van bedrijven. Dat kan afnemende economische groei en stijgende werkloosheid tot gevolg hebben, waardoor de uitgaven aan de sociale zekerheid verder stijgen (betaalbaarheidsproblemen).

- Mensen komen in de verleiding een uitkering aan te vragen of in die uitkering te blijven, er is te weinig prikkel om te gaan werken. Andere mensen gaan de werkwilligheid van werklozen in twijfel trekken of vinden dat bepaalde groepen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs worden voorgetrokken. 

- Minder doelmatige inzet van middelen, verstoring marktwerking, minder particulier initiatief.   

01:08

Is deze meneer schuldig aan fraude of niet? Wat vind jij?

01:45

Hoe zou je dit soort misbruik echt goed kunnen aanpakken?

KERNCONCEPT Samenwerking (2)

Het proces waarin (1) relaties vormen om hun (2) op elkaar af te stemmen voor een (3).