les 9 H1.3 Significantie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1 Chemisch rekenen

NOVA vwo 4

les 9 H1.3 significantie

Nodig: 

schrift, Binas, rekenmachine.

laptop

deze les

uitleg H1.3

bespreken huiswerk H1.2

werken aan opgave 1 t/m 4 H1.3

SO over de Voorkennis, H1.1 en 1.2

 Meenemen: Binas + niet-grafische rekenmachine/ 

Bij het SO krijg je een Rekenkaart. 

Tijd: 40 min (ET: 45 min). 

Weging: ...

SO over de Voorkennis, H1.1 en 1.2

 Het SO gaat over alle stof die in voorgaande lessen behandeld is. 

- startopdracht met indeling stoffen + reactievergelijkingen opstellen en kloppend maken

- de voorkennis met de vaardigheidstrainers voor "wetenschappelijke notatie" en "reactievergelijkingen kloppend maken" en "omrekenen van eenheden"

- Hoofdstuk 1.1 

- Hoofdstuk 1.2 en werken met het omrekenschema fig 5

Leer de betekenis van de blauwe begrippen van H1.1 en 1.2 (staan achterin het hoofdstuk)

Alle Lesson-Up-lessen vind je terug in de Lesson-Up-klas.

de studieplanner staat in Magister in de studiewijzer scheikunde - map van Hoofdstuk 1

SUCCES met leren!

Leerdoelen

• je weet het verschil tussen meetwaarden en telwaarden
• je kunt het aantal significante cijfers van een getal bepalen
• je kunt het antwoord van een berekening weergeven in het juiste aantal significante cijfers

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Neem over in je schrift, gebruik de hele regel:

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

Wat zijn grootheden, eenheden, meetwaarden en telwaarden?

1,5 km

1. telwaarde
2. meetwaarde

12 pizzapunten

1. telwaarde
2. meetwaarde

dichtheid van zwavelzuur
is 1,02 g/L

1. telwaarde
2. meetwaarde

Meetwaarden en telwaarden

• Meetwaarden zijn waarden die je kunt meten, bijv. hoe lang je bent of hoeveel water er in je bekerglas zit.​


• Telwaarden zijn waarden die je kunt tellen, bijv. het aantal leerlingen in de klas of het aantal bekerglazen op tafel.​


• Telwaarden zijn feiten waarbij iedereen hetzelfde antwoord geeft (als je kan tellen)​


• Over meetwaarden kunnen discussies ontstaan. Antwoorden kunnen per persoon verschillen.

temperatuur

1. grootheid
2. eenheid

afstand

1. grootheid
2. eenheid

liter

1. grootheid
2. eenheid

10 gram = ... mg

1. 0,010
2. 0,10
3. 1000
4. 10000

250 mL = ... L

1. 0,250
2. 2,50
3. 2500
4. 250000

5,0 m3 = ... L

1. 5,0*10^-3
2. 5,0*10^3
3. 50
4. 5,0*10^9

Even oefenen

Schrijf in je schrift de volgende getallen in de wetenschappelijke notatie met drie significante cijfers.​

​

5223,99​

100000​

0,000150​

Antwoorden

​5223,99​ = 5,22*103​

100000​ = 1,00*105​

0,000150​ = 1,50*10-4

Inleiding ......

Stel je hebt 10 liter water en je doet er 5 liter water bij (dit meet je met emmers, dus niet nauwkeurig)​

Het is ‘raar’ om dan te zeggen dat je bij elkaar 15,000 liter water hebt. Je weet dit namelijk niet zo nauwkeurig!​

Hoe nauwkeuriger je eerst meet, hoe nauwkeuriger je hier mee kunt rekenen.​

Significante cijfers  

• De nauwkeurigheid van een meetwaarde wordt met een aantal significante cijfers (= betekenisvolle cijfers) weergegeven.

50 mL   50,0 mL   50,00 mL

Hoe bepaal je het aantal significante cijfers van een meetwaarde?  

• Tel het aantal cijfers in een meetwaarde links -> rechts
• Begin met tellen bij het eerste cijfer anders dan 0
• De nullen aan het eind tellen mee als significant cijfer. 

Regels

• Bij berekeningen kijk je naar het aantal significante cijfers van waarden die je krijgt in de opgave (dus niet wat jij zelf opschrijft)​


• Je kijkt hierbij alleen naar meetwaarden.​


• Vb: je hebt drie bekerglazen met in elk bekerglas 15,5 mL.​


• drie = telwaarde. Dit getal gebruik je dus niet voor afronden.​
• 15,5 = meetwaarde. Dit getal gebruik je wel voor afronden.

Vuistregel voor optellen/aftrekken

Je kijkt naar het aantal decimalen (cijfers achter komma) van de waarden in de opgave.​

​

Het eindantwoord wordt afgerond op het aantal decimalen van de meetwaarde met het minste aantal decimalen.

Voorbeeld optellen/aftrekken

• je hebt 1,3 gram, 2 gram en 6,03 gram.​
• Bij elkaar is dit 1,3+2+6,03=9,33 gram.​
• Het minst aantal decimalen heeft het getal 2 (geen decimalen).​
• Afronden van je antwoord geeft dus 9 gram.​


• Bij scheikunde gebruik je dit eigenlijk alleen bij uitrekenen van molecuulmassa’s.​

Vuistregel vermenigvuldigen/delen

Je kijkt naar het aantal significante cijfers van de waarden in de opgave.

Het eindantwoord wordt afgerond op het aantal significante cijfers van de meetwaarde die het minste aantal significante cijfers heeft.

Even oefenen

Je meet 50,00 mL spiritus af. Dit weegt 42,5 g. 

Bereken de dichtheid

42,5/50,00 = 0,85 g/mL

50,00 = 4 significante cijfers, 42,5 = 3 significante cijfers, dus eindantwoord ook in 3:

0,850 g/mL

ρ=​v​​m​​

Significante cijfers

De reken-regels voor het aantal cijfers in je antwoord zijn hetzelfde als bij natuurkunde

--> leer de vuistregels die op blz 31 in je boek staan

Bij scheikunde moet het aantal cijfers EXACT juist zijn als dit in de opgave wordt gevraagd. Je mag dan niet één cijfer afwijken.

Wetenschappelijke notatie

Soms is het noodzakelijk om het eindantwoord in de wetenschappelijke notatie te geven (machten van 10)​

• 13999 afronden op 3 sign. cijfers geeft 1,40*104​

Hoeveel significante cijfers?
1,23

1. 1
2. 2
3. 3
4. 123

Hoeveel significante cijfers?
80000

1. 1
2. 4
3. 5
4. 8

Hoeveel significante cijfers?
0,0030

1. 1
2. 2
3. 4
4. 5

Hoeveel significante cijfers?
1,20*10^3

1. 1
2. 2
3. 3
4. 6

Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers:
1,253 x 7,1 =

1. 8,8963
2. 8,896
3. 8,90
4. 8,9

Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers:
3,46 + 8,367 =

1. 11,827
2. 11,83
3. 11,8
4. 12

Rond af op 2 significante cijfers
1449

1. 1,4*10^3
2. 14*10^3
3. 1,5*10^3
4. 15*10^3

Rond af op 2 significante cijfers
0,00117

1. 1,1*10^2
2. 1,2*10^3
3. 12*10^-3
4. 1,2*10^-3

Opmerkingen

• Je rekenmachine houdt geen rekening met significantie, je moet zelf bepalen op hoeveel decimalen of significante cijfers je moet afronden.

• Rond een tussenuitkomst niet af. Laat de onafgeronde waarde in je rekenmachine staan. Voorbeeld: 3,4548 * 2,6 = 8,9824. Noteer een tussenuitkomst met minimaal met 1 extra significant cijfer (8,98) of noteer 8,9....

Significante cijfers

Maak opgave 12 t/m 18 van het oefenstencil

Geen natuurkunde of maakte je fouten? 

Lees dan eerst de uitleg van de volgende dia's en neem de regels over in je schrift.

 

Vind je het nog steeds lastig, maak je nog fouten in het stencil? 

Bekijk dan de filmpjes en oefen opgave 26 (NOVA online)

Significantie 

• Significantie gaat over het afronden van antwoorden bij berekeningen​


• Hoe nauwkeuriger je antwoord, des te meer significante cijfers heeft je antwoord


• Belangrijk bij alle berekeningen bij scheikunde en natuurkunde!

Keuze moment

vragen stellen over huiswerk (H1.2 opgave 3, 4 en 5)

OF

beginnen met oefenen leerdoelen van deze les 

(opgave 1 tm 4 van H1.3)

H1.2 opgave 3 Bereken met behulp van Binas tabel 98 of 99 de chemische hoeveelheid chlooratomen in: 

a 1,2 g chloor, Cl2 (g)                    MCl2 = 2 * 35,45 = 70,90 g/mol

    1,2 : 70,90 = 0,0169... mol Cl2

    dus 2 x 0,0169... = 0,034 mol Cl-atomen

b 1,2 g waterstofchloride, HCl (g)   MHCl = 36,461 g/mol

    1,2 : 36,461 = 0,0329... mol HCl

    dus ook 0,0329 mol Cl-atomen = 0,033 mol Cl-atomen

H1.2 opgave 3 Bereken het aantal mol chloor-atomen dat aanwezig is in:

c 1,2 g  CCl₄ (g) 

     MCCl₄ = 12,01 + 4 * 35,45 = 153,81 g/mol

    1,2 : 153,81 = 7,8 * 10^-3 mol CCl₄

    

   dus ook 4 * 7,8 * 10^-3 =  3,1 * 10^-2 mol Cl-atomen