2E Tekstlab 3 nov

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

GOEDEMORGEN 

Boek, schrift, agenda, pen op tafel.

Wat gaan we doen

Kort verhaal lezen	20 minuten
Toets bespreken	5 minuten
Tekslab: teksverbandenquiz, uitleg en oefening	30 minuten
Lesafsluiting	5 minuten

Lesdoelen

Na deze les kan je aangeven

1. Waaraan je een opsomming in een tekst kan herkennen

2. Waaraan je een tegenstelling in een tekst kan herkennen

3. Waaraan je een 'tijd' in een tekst kan herkennen

‘De Virgin’

Het gaat over Hannah die haar maagdelijkheid aanbied in een tv-programma. Twintig heren halen alles uit de kast voor die finaleplek. Hannah zelf mag jonkies wegsturen, maar het publiek thuis ook…

Wat gaan we doen:

10 minuten lezen

Werken aan paragraaf 1.5: check-in duo's

1A: 1 t/m 9

1E: 1 t/m 10

Elkaars antwoorden vergelijken

Lesafsluiting

Vorige tekst over filmmaken

Oefeningen tekstverbanden gingen nog niet vanzelf. 

Daarom nu wat extra uitleg en een tekstverbanden quizz

Tekstverbanden en signaalwoorden

Woorden, zinnen en alinea's in een tekst hebben met elkaar te maken. Dat heet samenhang of tekstverband.

Wanneer je het tekstverband snapt, snap je beter welke informatie de tekst geeft. 

Tekstverbanden kun je herkennen aan signaalwoorden.

Welk tekstverband?

1. Pietje schrijft in een email aan Klaas wat hij allemaal voor zijn verjaardag heeft gekregen. Hij doet dat in meerdere zinnen. 

2. In een andere email legt Pietje uit waarom hij zowel voor als tegen het maken van excuses voor ons slavernij verleden is. 

3. In weer een andere email vertelt Pietje wanneer hij wat in de vakantie gedaan heeft. 

Signaalwoorden van opsomming

Signaalwoorden van tijdsvolgorde

Signaalwoorden van tegenstelling

Welke tegenstelling staat hier? (uit de filmmakerstekst)

Heb je een helder idee en alle benodigdheden daarvoor
beschikbaar, dan kun je aan de slag met filmen. Dat kan met
je mobiel, maar tegenwoordig ook vaak met je fototoestel of
natuurlijk gewoon met een camera.

Welke opsomming staat hier?

Om te beginnen heb je een goed idee nodig. Wat wil je filmen? Welk verhaal wil je vertellen? Dit idee werk je uit tot een scenario. Ja, zelfs voor een documentaire heb je een scenario nodig. Dus pak een pen of je laptop en zet je ideeën op papier. Bedenk goed wat je nodig hebt om je verhaal te vertellen en waar je daarvoor moet filmen.

wat is een tegenstellend verband?

1. in stukken tekst wordt iets verteld wat helemaal niet waar is
2. in stukken tekst wordt een rijtje opgenoemd van dingen die bij elkaar horen
3. in stukken tekst wordt iets gezegd dat tegenvalt
4. in stukken tekst worden dingen genoemd die het tegenovergestelde zijn

Wat is een opsomming?

1. Dat betekent dat er een som staat in de tekst.
2. Als er in een zin of tekst een opsomming wordt gemaakt van iets.
3. Dat betekent dat er iets wiskundigs wordt besproken in de tekst.
4. Als er een eind wordt gemaakt aan een verhaal.

Signaalwoorden opsomming

1. ten eerste, ten tweede, ook, verder
2. maar, echter, toch, tegenover
3. bijvoorbeeld, zo, zoals

opsomming =

1. De woorden worden herhaald of hetzelfde woord wordt vaker gezegd, maar telkens net iets anders.
2. Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd.
3. Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen extra opvallen.
4. Iets wordt groter of erger gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Wat is niet een signaalwoord van een opsomming?

1. Ten eerste
2. Maar
3. Verder
4. Ten slotte

Tegenstelling =

1. De woorden worden herhaald of hetzelfde woord wordt vaker gezegd, maar net iets anders.
2. Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd.
3. Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen extra opvallen.
4. Iets wordt groter of erger gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Wat is een tegenstelling?

1. Warm en heet
2. Warm en koud
3. Politie en agent

Welke signaalwoorden geven de tijdsvolgorde aan?

Zin: Eerst deed ik mijn pyjama aan en vervolgens poetste ik mijn tanden. Daarna stapte ik in bed en toen viel ik weer in slaap.

1. Eerst, en, daarna
2. En, vervolgens, toen
3. Eerst, vervolgens, en daarna
4. Eerst, vervolgens, daarna, toen

Wat zijn tegenstellingen?

1. Woorden die het tegenovergestelde betekenen
2. Woorden die hetzelfde betekenen

Signaalwoorden voor tijdsvolgorde

1. eerst, daarna, nadat
2. toen, maar, omdat

Signaalwoorden tegenstelling

1. verder, ten slotte, en
2. kortom, dus
3. tegenover, hoewel, echter

Een opsommend tekstverband =

1. Die een tegenstelling laten zien
2. Een tekstverband op tijdvolgorde
3. Zaken die opeenvolgend genoemd worden
4. Tekstverband die uitleg geeft.

In alinea 9 staat een opsomming. Uit hoeveel delen bestaat deze opsomming?

1. twee
2. drie
3. vier
4. vijf

Welk tekstverband vind je in deze zin?

Ik kijk veel Netflix. Daarnaast zit ik op voetbal en schaatsen. Ook werk ik bij Albert Heijn.

1. opsomming
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling
4. voorbeeld

Welk tekstverband herken je in deze zin?

Vanmorgen heb ik eerst gedoucht. Daarna heb ik ontbeten. Ten slotte heb ik mijn tas ingepakt.

1. opsomming
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Welk tekstverband herken je in deze zin?

Ajax stond de hele wedstijd op voorsprong, toch hebben ze op het laatste moment verloren.

1. opsomming
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Welk tekstverband herken je in deze zin?

Douwe eet heel graag pizza. Ook houdt hij van frikandelbroodjes.

1. opsomming
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Welk tekstverband herken je in deze zin?

Wopke rijdt paard, maar hij valt er steeds af.

1. opsomming
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling

Welk tekstverband zie je dit fragment?

"Paddenstoelen plukken? Sommige zien er verleidelijk uit, maar kun je beter laten staan: 'Je plukt zomaar de verkeerde' "

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijdsvolgorde

Lesdoelen

Na deze les kan je aangeven

1. Waaraan je een opsomming in een tekst kan herkennen

2. Waaraan je een tegenstelling in een tekst kan herkennen

3. Waaraan je een 'tijd' in een tekst kan herkennen

Evaluatie

• Wat heb je geleerd deze les?
• Wat ging er goed?
• Wat kan beter?