H5.1 Aan de slag!

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Welkom kader 3! 

Hoofdstuk 5, werkt dat zo? 

1: Werkt dat zo? 

Leerdoelen van vandaag:

Je leert in deze paragraaf 

- Wat er in een arbeidsovereenkomst staat

- Welke soort banen je kunt hebben

- Hoe werknemers door wetten worden beschermd 

Dus wat staat er in zo'n arbeidsovereenkomst/arbeidscontact?

- Je salaris 

- Je werktijden

- Tot wanneer je in dienst bent (bij een tijdelijk contact)

Bij een vast contract is er geen einddatum. Overeenkomst geldt tot werknemer ontslag neemt of de werkgever hem/haar ontslaat.

Arbeidsvoorwaarden 

Afspraken over de rechten en plichten van zowel de werknemer als werkgever. Bijvoorbeeld over je salaris, werktijden, proeftijd en opzegtermijn. 

Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

De hoogte van je loon wordt bepaald door:

- Je functie, het soort werk dat je doet

- Hoe lang je het doet 

- Welke opleidingen je gedaan hebt 

Voorbeeld: Iemand die een leidinggevende functie heeft, verdient meer dan met uitvoerend werk. 

Soorten banen

Deeltijdbaan (parttimebaan) = Minder dan 36 uur per week 

Voltijdbaan (fulltimebaan) = 36 tot 40 uur in de week

Ongeschoold werk = (eenvoudig) werk waarvoor je geen opleiding nodig hebt. 

Geschoold werk = werk waar je een beroepsopleiding voor nodig hebt. 

Anna werkt bij de supermarkt als kassamedewerker voor 24 uur in de week. Anna heeft:

1. Geschoold werk
2. Ongeschoold werk

Anna werkt bij de supermarkt als kassamedewerker voor 24 uur in de week. Anna heeft een:

1. Voltijdbaan
2. Deeltijdbaan

Manuel werkt 40 uur per week als advocaat. Peter heeft een:

1. Voltijdbaan
2. Deeltijdbaan

In een CAO staan de afspraken die gelden voor iedereen in één bedrijfstak.

1. Waar
2. Niet waar

Manuel werkt 40 uur per week als advocaat. Peter heeft:

1. Geschoold werk
2. Ongeschoold werk

Vast, tijdelijk of flexibel

Vaste baan = Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.  De werkgever kan jou niet zomaar ontstaan. 

Tijdelijke baan  = Werk voor een afgesproken periode. Je werk stopt op een afgesproken einddatum. Dan kunnen de werkgever en werknemer samen bepalen of deze verlengd wordt 

Flexibele baan

Je werkt alleen als de werkgever je nodig heeft. 

Uitzendwerk (via een uitzendbureau)
= Het uitzendbureau betaalt jou, maar je werkt bij een bedrijf dat jou inhuurt. 

Een oproepcontract (0-uren contract) = Je werkt alleen als je werkgever jou oproept om te werken. 

Mees werkt bij een snackbar. Hij heeft geen vast rooster. Zijn werkgever belt Mees als zij hem nodig hebben. Mees heeft een:

1. Vaste baan
2. Tijdelijke baan
3. Uitzendbaan
4. Oproepcontact

Rosa heeft een contact voor onbepaalde tijd. Zij mag niet zomaar ontslagen worden. Rosa heeft een...

1. Vaste baan
2. Tijdelijke baan
3. Uitzendbaan
4. Oproepcontact

Proeftijd 

Proeftijd = periode bij een nieuwe baan om te kijken of het bevalt voor zowel de werkgever als werknemer. 

Zij mogen beide ieder moment de arbeidsovereenkomst beëindigen.

 Bij een halfjaar of korter is proeftijd niet toegestaan.  

Ontslag en opzegtermijn 

In je overeenkomst staat een opzegtermijn. 
Dit kan één of meerdere maanden zijn. 

Opzegtermijn: Het moment dat je ontslag neemt tot het moment dat je daadwerkelijk uit dienst gaat. Dit is afgesproken in je arbeidscontact. 

Op staande voet ontslaan

Bij ernstige gevallen zoals diefstal mag een werkgever je wel op staande voet ontslaan. Dan gaat het ontslag meteen in. 

Een werkgever moet toestemming hebben van het UWV of van een rechter om een werknemer te ontslaan. 

LET OP: Als je contract afloopt en niet verlengd wordt valt dit NIET onder ontslag. 

Brenda werkt bij een supermarkt. Ze heeft een baan aangeboden gekregen bij een kledingwinkel. Ze kan hier morgen beginnen. Ze neemt vandaag ontslag. 

Van haar baas moet ze tot volgende maand doorwerken. 

Mag haar baas dit van haar vragen? 

Ja, als in Brenda's arbeidsvoorwaarden staat dat Brenda een opzegtermijn heeft van 1 maand, moet Brenda 1 maand van ter voren ontslag nemen. 

Waarom zou dit zijn? 

Wat stond er nog meer in die arbeidsvoorwaarden? 

Zelfstandig aan het werk

Maak H4.1 op blz. 106 en 107

Geen telefoons

Huiswerk

H5.1 opgaven 1 t/m 8 op

 blz 130 en 131 af. 

Fijne dag allemaal en tot morgen! 

Deel 2 H5.1

Welkom kader 3! 

Weet je nog? 

1. Wat wordt bedoeld met een flexibele baan?
2. Wat er staat in een arbeidsovereenkomst? 
3. Wat een collectieve arbeidsovereenkomst is?

4. Wat een opzegtermijn is? 

Leerdoelen van vandaag 

Aan het einde van de les weet je...

- Hoe werknemers door wetten worden beschermd

- Wat minimum en jeugdminimumloon is 

-  Wat brutoloon en nettoloon is en hoe je er mee kan rekenen

- Wat sociale premies zijn 

Wetten

Overheid beschermt werknemers met wetten:

Arbeidstijdenwet geeft regels voor werk- en rusttijden. (Bijvoorbeeld: maximaal x aantal uur per dag werken & minimaal een halfuur pauze per dag) 

Wetten

Arbowet geeft regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. (Arbo = afkorting voor arbeidsomstandigheden)

Inspectie SZW (Arbeidsinspectie) controleert of werkgevers en werknemers zich aan deze wetten houden. 

Dus wat hebben we net gezien?

- Als werknemer heb je recht op een wettelijk minimumloon. 

- Brutoloon dat een werknemer van 23 jaar en ouder met een voltijdbaan minstent moet verdienen. 

- Als je jonger bent gelden lagere bedragen. Dat is het minimumjeugdloon. 

Loon

In je arbeidsovereenkomst staat het brutoloon dat je gaat verdienen. Hier haalt je werkgever nog loonbelasting en sociale premies van af. 

Uit sociale premies worden uitkeringen betaald voor werkloze en arbeidsongeschikte mensen. De werkgever draagt deze inhoudingen af aan de overheid. 

Nettoloon 

Het bedrag dat je dan overhoudt noemen we nettoloon. Dit is het bedrag die je gestort krijgt op je rekening. 

Je krijgt een loonstrook waar je gewerkte uren op staan en de inhoudingen. 

Zo kan je controleren dat je genoeg geld hebt gekregen. 

€ ............

€ 400,-

€ 1200,-

€ 3000,-

Brutoloon

Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)

Voorbeeld:

Je brutoloon is €1.480. Daarop wordt €120 aan loonbelasting ingehouden en €73 aan sociale premies. 

Wat is je nettoloon? 

€1.480 - (€120 + €73) = 
€1.480 - €193 = €1287

Je brutoloon is €1.870. Daarop wordt €143 aan loonbelasting ingehouden en €98 aan sociale premies. Wat is je nettoloon?

Het minimumloon voor iemand die bij de supermarkt werkt is € €1.680 per maand.

Mees is 17 jaar oud en werkt bij een supermarkt. Het minimumjeugdloon bedraagt 39,5% van het minimumloon.

Wat moet Mees minimaal verdienen bij een fulltime baan?

Het minimumloon van een kapper is €1.647 per maand.

Het minimumjeugdloon van een kapper van 17 jaar is €691,74

Op hoeveel procent van het minimumloon heeft een 17 jarige recht op?

Zelfstandig aan het werk

H5.1 blz 132 en 133 + samenvatting 

Huiswerk voor de volgende les:

H5.1 + samenvatting helemaal af.

Fijne dag allemaal!

Brutoloon €1300 

Loonbelasting €400 
Sociale premies €95

------------------------
Nettoloon:  1300 - 495 = 805