1.7 celdeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

BINAS pakken

Ga naar 10voorbiologie

Lesdoel deel 1:

Je kunt uitleggen hoe ongeslachtelijke voortplanting werkt, een paar voorbeelden herkennen en noemen.

Je kunt uitleggen hoe celdeling verloopt, en in het bijzonder de mitose.

Je kunt de verschillende stadia van celdeling herkennen en uitleggen wat daar gebeurt.

Open 10voorbiologie

Lesdoelen deel 2:

Je kunt uitleggen hoe een tumor kan ontstaan en welke factoren daar invloed op hebben

Je kunt uitleggen hoe kanker kan worden behandeld

Waarom delen cellen zich eigenlijk?

Ongeslachtelijke voortplanting

Celdeling

Vrijwel alle cellen delen zich ongeslachtelijk.

Deze les zal zich richten op de mitose
die hoort bij deze ongeslachtelijke deling.

Bijna alle cellen delen zich ongeslachtelijk. Betekent dit ook dat ieder organisme zich kan voortplanten d.m.v ongeslachtelijke voortplanting? Leg je antwoord uit.

Welke tabel in Binas gaat over mitose?

Bekijk tabel 76A

Bij de M fase wordt de cel dus gedeeld. De interfase = G1, S en G2 fase samen.

Mitose

- Voor de mitose is het DNA al verdubbelt. Elk chromosoom bestaat uit twee chromatiden.

- Deze worden tijdens de mitose door trekdraden uit elkaar getrokken 

Je moet kunnen uitleggen wat er gebeurd.

Chromatide & chromosoom

Je cel bestaat uit 46 slierten DNA. Als deze zich oprollen dan noem je die chromosomen

Een verdubbelt chromosoom bestaat uit twee identieke strengen DNA genaamd chromatiden

Als de chromatiden uit elkaar gaan tijdens de mitose dan noem je ze weer chromosomen

Fasen van de mitose zijn in willekeurige volgorde: metafase, profase, interfase en anafase.
Bij welk(e) van deze fasen bestaan de chromosomen uit één chromatide? (T1)

1. Profase
2. Metafase
3. Anafase
4. Interfase

Ontregelde mitose

• Bij de celdeling kunnen fouten voorkomen bij de verdubbeling van het DNA
  
  
• Bij een aantal fouten in dezelfde cel kan deze cel zich op een onbeheerste manier gaan delen.
  
  
• Hierdoor ontstaat een groep cellen met fouten. Zo’n groep cellen neemt vaak de vorm aan van een zwelling, die tumor wordt genoemd.

Ontregelde mitose 

Dat een cel gaat delen wordt geregeld door bepaalde genen (stukken DNA).

Soms werken deze niet goed of muteren deze.

De cel gaat zich als een malle delen.... 

Bij tumoren spreken we over goedaardige en kwaadaardige gezwellen. Wat is het verschil?

Goedaardige tumor

• Groeit niet door andere weefsels of organen heen.
  
•  Het verspreidt zich niet in het lichaam.
  
• Als een goedaardige tumor aandrukt tegen omliggende weefsels of organen kan dit een reden zijn om het te verwijderen.
  
• Een wrat is een voorbeeld van een goedaardige tumor.

Kwaadaardige tumor

• Een kwaadaardige tumor kan doorgroeien en daarmee omliggende weefsels en organen beschadigen.
  
• Cellen kunnen losraken van een kwaadaardige tumor en via het bloed en/of de lymfe ergens anders in het lichaam terechtkomen en uitgroeien tot nieuwe tumoren. Dit noemen we uitzaaiingen.
  
• Bij een kwaadaardige tumor spreken we van kanker

Behandeling

• Chirurgische therapie
  
• Radiotherapie
  
• Chemotherapie
  
• Hormonale therapie
  
• Immunotherapie
  
• Gentherapie

Wat is het verband tussen mitose en kanker?

Bespreken oefentoets

Vragen?

Keuze:

Zelf doornemen 1.7 en leren

Meedoen met vragen