Spelling bijvoeglijk naamwoord-1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Nederlands

Herhaling - spelling bijv.nw.

Lesdoel

Na deze les weten jullie

• hoe je bijvoeglijke naamwoorden spelt

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden?

Die gekke Tommy gooide zijn nieuwe iPhone zo in de grijze afvalbak.

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets over een zelfstandig naamwoord (zn).

• 1A/B is een leuke klas.
• Die grappige Jonathan weet het altijd beter.
• Ons vakantiehuis is prachtig.

Hoe schrijf je een bijvoeglijk naamwoord?

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Vaak komt er een -e achter het woord (lange vorm), maar niet altijd (korte vorm).

• Een leuke klas / De klas is leuk.
• De grappige jongen / De jongen is grappig.
• Het prachtige vakantiehuis / Een prachtig vakantiehuis.

Wanneer kort? Wanneer lang (met -e)?

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Een mooi meisje                      Een mooie jongen

Een groot huis                          Een grote flat

Waarom is dat?

Wanneer kort? Wanneer lang (met -e)?

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Kort:

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord onzijdig is (een het-woord is)
   Een groot vakantiehuis // Een mooi gerecht
  
• Als het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat.
   Die scholier is fantastisch. // Het huis is schitterend.
  

Lang:

• Na het lidwoord ‘de’ en ‘het’.
   De grote jongen // Het mooie gerecht
  

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord mannelijk of vrouwelijk is (een de-woord is).
   Een leuke vriendin // Een fantastische show
  
• Als er geen lidwoord voor een woord in het meervoud staat.
   Slimme leerlingen // Grote groepen
  

Hoe schrijf je de lange vorm?

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

De lange vorm:

• Zet een -e achter het woord: mooi, mooie / fijn, fijne

• Verdubbel de laatste letter en zet een -e achter het woord: fris, frisse / glad, gladde / wit, witte
• Haal een a, e, o of u weg en zet een -e achter het woord: traag, trage / leeg, lege / dood, dode / zuur, zure.​
• Verander een -f in een -v- of een -s in een -z- en zet een -e achter het woord: lief, lieve / naïef, naïeve / grijs, grijze / vlekkeloos, vlekkeloze
  

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Is het bijvoeglijk naamwoord een materiaal (stof), dan schrijf je het bijna altijd met -en.

• De gouden beker
• De papieren versie
• Het katoenen shirtje
• De wollen sjaal
  

Let op: bij 'moderne stoffen' en stoffen met een naam geleend uit een andere taal is er vaak geen uitgang met -en.

• De plastic stoel
• De suède jas
• De corduroy broek

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Soms worden bijvoeglijk naamwoorden gemaakt van deelwoorden (voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord)

• De gemaakte opdrachten
  
• De lachende kinderen
  

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

• Soms moet je een -e achter het woord zetten
  -> gemaakt -> de gemaakte fout 
  -> lachend -> de lachende danseres
  -> geschilderd -> een geschilderd clubhuis (waarom hier geen -e?)
  
  
• Spel het bijvoeglijk naamwoord zo kort en eenvoudig mogelijk.
  -> vermoord -> de vermoorde man
  
  
• Soms moet je -tt of -dd schrijven, vanwege de uitspraak
  -> bezet -> de bezette gebieden
  
  
• Van voltooide deelwoorden op -en blijft de spelling gelijk: de -n blijft staan.
  -> geschrokken -> de geschrokken jongen
  

🤷‍♂️

clubhuis = het-woord

Na de 'een-vorm' van een 'het-woord' krijg het bijvoeglijk naamwoord geen extra -e.

Samen oefenen

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

1. Jerry draagt een (stoer) jasje.
2. Want hij is een (cool) jongen.
3. Hij heeft het gekregen van zijn (lief) moeder.
4. Die (zilver) mouwen zijn echt heel dope.
5. Ik heb (metaal) velgen gekocht voor mijn racefiets.
6. In dat (knus) huis woont haar opa.
7. Het is net een (goud) kooi.
8. Dat is een (schitterend) verhaal.
9. De (bakken) taart wordt straks verkocht in de kantine.

• Pak pen & papier
• Noteer de juiste vorm
• Je hebt 3 minuten de tijd

Samen oefenen

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

1. Jerry draagt een stoer jasje.
2. Want hij is een coole jongen.
3. Hij heeft het gekregen van zijn lieve moeder.
4. Die zilveren mouwen zijn echt heel dope.
5. Ik heb metalen velgen gekocht voor mijn racefiets.
6. In dat knusse huis woont haar opa.
7. Het is net een gouden kooi.
8. Dat is een schitterend verhaal.
9. De gebakken taart wordt straks verkocht in de kantine.

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

QUIZ 

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Hans en Marije hebben een (groot) probleem.

1. grote
2. groten
3. groote
4. groot

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Hij knalde op de (beton) paaltjes.

1. betonne
2. betonnen
3. betonen
4. betone

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Dat (raar) jong heeft mijn stuntstep gestolen.

1. rare
2. raare
3. raren

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Dat is een (prachtig) uitvoering.

1. prachtig
2. prachtigen
3. prachtige

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Wat een (bizar) vertoning!

1. bizarre
2. bizar
3. bizare

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Die jongen droeg een (zijde) jurk.

1. zijde
2. zijden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Wat een (gezellig) familie is dat geworden.

1. gezellig
2. gezellige
3. gezelligen

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Het was een (druk) bedoening in het Vondelpark.

1. druk
2. druke
3. drukke

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

De (schrikken) brandweerman liep achteruit.

1. geschrikte
2. geschrokken
3. geschroken
4. geschrokke

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

De (versturen) e-mail is nog niet beantwoord.

1. verstuurde
2. verstuurdde
3. verstuurden
4. verstuurdden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Mijn vader legde de (snijden) groenten op de bbq.

1. snijdende
2. gesneedde
3. gesneden
4. gesneedden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Er zat een vlek op de pas (verven) muur.

1. geverfte
2. geverfde
3. geverften
4. geverfden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

De (versturen) e-mail is nog niet beantwoord.

1. verstuurde
2. verstuurdde
3. verstuurden
4. verstuurdden

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Het (stelen) schilderij is terug gevonden.

1. gestole
2. gesteelde
3. gestoolde
4. gestolen

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Het (appen) meisje lette niet op bij het oversteken.

1. geappte
2. appende
3. appenden
4. geappten

Wat is de correcte vorm van het bijvoeglijk naamwoord?

Ik kreeg een compliment van mijn (mopperen) leraar.

1. gemopperde
2. gemopperden
3. mopperende
4. mopperenden

Dat was 'm!

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Lekker lezen!