H5 - spelling bijvoeglijk naamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Planning van de les: 

 

• Dagopening 
• Lezen (10 minuten)
• Theorie spelling H5 
• Opdrachten maken 

 Lesdoel

 Aan het einde van deze les:

• kan je een bijvoeglijk naamwoord herkennen;
• weet je hoe je de lange en korte vorm spelt;
• kun je onvoltooide en voltooide deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord spellen

Spelling H5 - bijvoeglijk naamwoord

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden?

Die gekke Tommy gooide zijn nieuwe iPhone zo in de grijze afvalbak.

Wat is een bijvoeglijk naamwoord?

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets over een zelfstandig naamwoord (zn).

• 1b5 is een leuke klas.
• Die grappige Darrel weet het altijd beter.
• Ons vakantiehuis is prachtig.

Hoe schrijf je een bijvoeglijk naamwoord?

Vaak komt er een -e achter het woord (lange vorm), maar niet altijd (korte vorm).

• Een leuke klas / De klas is leuk.
• De grappige jongen / De jongen is grappig.
• Het prachtige vakantiehuis / Een prachtig vakantiehuis.

Wanneer kort? Wanneer lang (met -e)?

Een mooi meisje                      Een mooie jongen

Een groot huis                          Een grote flat

Waarom is dat? Overleg in je duo. Wat zijn volgens jullie de regels? 

Wanneer kort? Wanneer lang (met -e)?

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord onzijdig is (een het-woord is)
   Een groot vakantiehuis // Een mooi gerecht
• Als het bijvoeglijk naamwoord achter het zelfstandig naamwoord staat.
   Die scholier is fantastisch. // Het huis is schitterend.
  

 Wanneer lang (met -e)?

• Na het lidwoord ‘de’ en ‘het’.
   De grote jongen // Het mooie gerecht
  

• Na het lidwoord ‘een’ als het woord mannelijk of vrouwelijk is (een de-woord is).
   Een leuke vriendin // Een fantastische show
  
• Als er geen lidwoord voor een woord in het meervoud staat.
   Slimme leerlingen // Grote groepen
  

Hoe schrijf je de lange vorm?

• Zet een -e achter het woord: mooi, mooie / fijn, fijne

• Verdubbel de laatste letter en zet een -e achter het woord: fris, frisse / glad, gladde / wit, witte
• Haal een a, e, o of u weg en zet een -e achter het woord: traag, trage / leeg, lege / dood, dode / zuur, zure.​
• Verander een -f in een -v- of een -s in een -z- en zet een -e achter het woord: lief, lieve / naïef, naïeve / grijs, grijze / vlekkeloos, vlekkeloze
  

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Is het bijvoeglijk naamwoord een materiaal (stof), dan schrijf je het bijna altijd met -en.

• De gouden beker
• De papieren versie
• Het katoenen shirtje
• De wollen sjaal
  

Let op: bij 'moderne stoffen' en stoffen met een naam geleend uit een andere taal is er vaak geen uitgang met -en.

• De plastic stoel
• De suède jas
• De corduroy broek

Wanneer schrijf je ch en wanneer g?

Sommige woorden schrijf je met ch, andere woorden met g. Je moet dit simpelweg leren door te lezen en te oefenen met spellen. Er zijn meer woorden met een g, dus onthoud vooral de woorden met ch.

Eén handige tip: hoor je een s voor de g-klank, dan schrijf je altijd sch.

Spelling -ch - g - gg

Ik kan (stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden correct spellen

😒🙁😐🙂😃

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

- Van voltooide en onvoltooide deelwoorden kun je een bijvoeglijk naamwoord maken. 

Wat zijn dat ook al weer? 

Ik weet wat een (on)voltooid deelwoord is.

Ja

Nee

Ik twijfel

(on)voltooid deelwoord 

- Werkwoorden die aangeven of iets voltooid of onvoltooid is.

passen - passend (od) - gepast (vd)

lopen - lopend (od) - gelopen (vd)

Een onvoltooid deelwoord kan iets zeggen over een bn!

(on)voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

- Een gepast truitje

- Een verwoestend vuur

- Een verbrande pizza

- Een vergrotend effect 

- Een bezette stoel

- Het bekladde behang

Je spelt het zo kort mogelijk, tenzij de uitspraak verandert.

Vul in: Het ...... meisje (verwennen)

Vul in: Het ...... meisje (verwennen)

Vul in: De ...... foto(vergroten)

Aan de slag!

Spelling - bijvoeglijk naamwoord

Hoofdstuk 5 - Spelling 
- twee onderdelen 

Opdracht 1 t/m 5

LET OP je percentage. Stel vragen als je fouten maakt die je niet begrijpt.