Wetenschappelijk denken KA 4,19,20

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wetenschappelijk Denken

Kenmerkend aspect: De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

Leerdoel (1)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is, 

en wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Waarom in Italië? (1)

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Kruistochten leidde tot handel: meer geld en contacten met andere culturen 
  

• 1453: Val van Constantinopel; Oost-Romeinse Rijk wordt veroverd door de Turken ->  christelijke geleerden vluchtten naar Italië

Waarom in Italië? (2)

• Rijke Italianen willen kunst bezitten genieten van het leven

• Kunstenaars krijgen goed betaald; kunst niet enkel een ambacht (handtekening)

• Kunst wordt daardoor steeds beter

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• emotie

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen en portretten / huiselijke thematiek
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

• wetenschap in kunst

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Sint-Pietersbasiliek, Rome

Leonardo da Vinci

Homo universalis (Universele mens)

`kenmerkend aspect Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

Vandaag:

1. Kunnen uitleggen wat er veranderde aan het mens- en wereldbeeld.
   
2. Weten welke verandering er plaatsvond in de wetenschap.
   
3. Kunnen uitleggen wat een humanist is.
   

Kenmerkende aspecten

KA 19:

Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Let op: 2 in 1

Terug naar toen!

terug naar toen!

Middeleeuwen

oudheid

renaissance (wedergeboorte) 

vanaf 1500

500 - 1500

15 á 20 generaties

tot 500

Wat veranderde er dan precies?

1. Mens- en wereldbeeld (abstract)

2. begin van wetenschappelijke belangstelling (concreet gevolg van punt 1)

Hoe waren de middeleeuwen?

Mens- wereldbeeld = Wie ben ik? Wat is mijn doel in het leven? Waarom besta ik? Hoe werkt de wereld? 

• Ik ben een dienaar van god en de kerk
• Vroom leven en zorgen dat ik in de hemel kom
• Mijn bestaan is in dienst van god en de kerk
• God bepaald wat er gebeurd op aarde (predestinatie)

Het leven is een 'testfase' voor eeuwig hemel of hell

Renaissance 

- Florence, Milaan, venetië... 

- Noord-Italië was rijk door handel (noord-zuid)

- Culturele opbloei oa door tegenomen handel (geld)

- Cultureel kijken naar de oudheid  (Italië veel resten)

Verandering mensbeeld

- Culturele opbloei en rijkdom zorgen ervoor dat het geloof minder centraal komt te staan. de 'ik' wordt belangrijker in het leven. 

Momento morie ------> Carpe diem

Jij als mens hebt invloed en jij als mens maakt van het leven wat het is. 

Nog altijd erg gelovig!

Verandering wereldbeeld

Door ontdekkingsreizen komt men erachter

hoe de wereld eruit zag. 

Maar ook in contact met andere

hoogontwikkelde volken waar men

geen weet van had. Veranderd 

wereldbeeld.

Humanisten

Mensen in de Renaissance die kritisch gaan onderzoeken

Onderzoek naar oudheidkundige kennis

Onderzoek naar de Bijbel 

Humanisme 

Humanistische levenshouding:

Nadenken, redeneren en onderzoeken

- Door deze manier van denken hoopte de Humanisten de wereld beter te leren begrijpen en zelfs verbeteren 

- Humanisten bestuderen andere teksten dan alleen maar de bijbel.

- De Humanisten gingen ook kritisch kijken naar de bijbel en de kerk

Let op: Humanisten waren gelovig. Kritisch kijken naar de bijbel vertaling om bij het ware geloof te komen

Concrete verandering?

In de oudheid en de Middeleeuwen bestond de wetenschap uit Theorieën/relifie/bestaande kennis

Vanaf de Renaissance: Theorie is pas waar als het onderzocht is

Redeneren, nadenken en onderzoeken

begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Humanisten waren ook kritisch op de oudheid 

Nieuw = Onderzoek doen

Galenus (oudheid)

Vesalius (renaissance)