Grammatica - redekundig ontleden

Grammatica - redekundig ontleden

Pak je boek erbij en start je Chromebook op!

Aan het einde van de les...

1. Weet je wat het voorzetselvoorwerp, de bijwoordelijke bepaling en de bepaling van gesteldheid zijn.
2. Weet je hoe je deze kunt herkennen in een zin.
3. Kun je deze zelf toepassen in je eigen zinnen. 

Wat is volgens jou een voorzetselvoorwerp?

Voorzetselvoorwerp

Het voorzetselvoorwerp is een zinsdeel dat begint met een voorzetsel en heeft een sterke band met het werkwoord in de zin. Er zijn veel werkwoorden met vaste voorzetsels, bijvoorbeeld: houden van, terugkomen op, rekenen op.

Maar hoe herken je het voorzetselvoorwerp?

Zo herken je het voorzetselvoorwerp

• Kijk of er in het gezegde een werkwoord zit waarbij een vast voorzetsel hoort. Het zinsdeel dat begint met dit voorzetsel is het voorzetselvoorwerp.
• Je kunt het voorzetsel in een voorzetselvoorwerp niet weglaten of vervangen, zonder dat de betekenis verandert!
• Er zijn werkwoorden die voorkomen met verschillende 'vaste' voorzetsels. Ook deze vormen het begin van een voorzetselvoorwerp.

Wat is het voorzetselvoorwerp?
Karin kwam terug op haar beslissing.

Wat is het voorzetselvoorwerp?

De chirurg was heel tevreden over de operatie.

Wat is het voorzetselvoorwerp in de volgende zin?

Ik waarschuwde haar voor de gevolgen.

1. Ik waarschuwde
2. voor
3. voor de gevolgen
4. er zit geen voorzetselvoorwerp in.

Bijwoordelijke bepaling

De bijwoordelijke bepaling geeft extra informatie bij het gezegde. Bijvoorbeeld wanneer (tijd), waar (plaats) of waarom (reden) iets gebeurt. In een zin kunnen verschillende bijwoordelijke bepalingen voorkomen.

Hoe herken je een bijwoordelijke bepaling?

Zo herken je een BWB

• Deze woorden zijn altijd bijwoordelijke bepalingen: niet, soms, al, zelfs, misschien, toch, ook.

Trucje: stel verschillende vragen, zoals:

1. Waar(heen) + onderwerp + gezegde?
2. Wanneer + onderwerp + gezegde?
3. Waarom + onderwerp + gezegde?
4. Met wie/wat + onderwerp + gezegde?

 

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Netflix gaat wereldwijd televisies beoordelen.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Ook qua karakter leken de broers niet op elkaar.

Bepaling van gesteldheid

De bepaling van gesteldheid vertelt ons iets over de gesteldheid (toestand) van het onderwerp of lijdend voorwerp én over het gezegde. Daarom heet dit zinsdeel ook wel 'dubbelverbonden bepaling'. 

Hoe herken je de bepaling van gesteldheid?

Zo herken je het

• Stel de vraag: hoe + gezegde + onderwerp/lijdend voorwerp? 
• Controleer of het antwoord op deze vraag iets zegt over zowel het gezegde als over het onderwerp of het lijdend voorwerp. Zo ja, dan is dat een bepaling van gesteldheid en geen bijwoordelijke bepaling. 

Wat is de bepaling van gesteldheid?

De artiest verscheen lachend op het podium.

1. Verscheen
2. Lachend
3. De artiest
4. Op het podium

Wat is de bepaling van gesteldheid?

Volgens iedereen smaakt de taart geweldig.

1. Volgens iedereen
2. Smaakt
3. De taart
4. Geweldig

Welk onderdeel herken je?

Hij wacht op mij in het park.

1. Bijwoordelijke bepaling
2. Bepaling van gesteldheid

Welk onderdeel herken je?

Ik kijk uit naar het weekend.

1. Voorzetselvoorwerp
2. Bijwoordelijke bepaling

Zelf aan de slag!

• Pak blz. 110-111 voor je
• Maak opdracht 1-4
• Zelfstandig
• Tot het einde van de les
• Hulp nodig? Docent en blz. 108
• Klaar? Lingo!