2021 Vakdidactiek 2 lesweek 3.3 receptieve vaardigheden

• Onderwijswetenschappen
• WO
• HBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 2

Vakdidactiek 2 Lesweek 3.3

Luisteren en lezen, hoe werkt dat?

             nu of al gehad:

Wat zou je doen / gedaan hebben als er geen Corona was?

Na deze les kun je:

• uitleggen wat het belang is van een conceptueel kader bij de vaardigheden lezen en luisteren
  
• de begrippen weergeven, samenvatten en interpreteren uitleggen, herkennen en toepassen
•  het doel van een lees- of luisteropdracht benoemen 
• drie verschillen noemen tussen lezen en luisteren 
• de moeilijkheidsgraad van een lees-luisteropdracht beïnvloeden m.b.v. oefenparameters. 

Test je kennis over hfd. 3

De volgende vragen gaan over hoofdstuk 3.
Bij onduidelijkheid, opnieuw lezen.

(of vragen stellen in de chat)

receptieve vaardigheden

• tekst = geschreven of gesproken
• heeft een boodschap
• bestaat uit woorden

Je ziet een bord met het woord
"bladdepot" erop maar begrijpt het niet.
Welke informatie ontbreekt?

Je ziet een bord met het woord
"bladdepot" erop maar begrijpt het
niet.
Welke informatie ontbreekt vooral?

1. De talige context
2. De situatieve context
3. De interpretatie
4. punctuatie

De situatieve context

 De omgeving maakt duidelijk wat een woord betekent.

hoe lezen of luisteren mensen?

Je leest een artikel in de krant. Welke verwerkingsproces wordt hier toegepast?

1. Top-down
2. Bottom-up
3. Top-down en bottom-up
4. geen verwerkingsproces

Het verwerkingsproces

Als je een artikel leest, werkt het verwerkingsproces van klein naar groot (bottom-up) samen met het betekeniszoekende proces van bovenaf (top-down)

Je wil een nieuwe telefoon kopen en je leest daarom een folder van een winkel. Met welke soort lezen ben je bezig?

1. structurerend
2. selectief/zoekend

Als je de hoofdgedachte van een tekst/verhaal moet aangeven, ben je bezig met:

1. weergeven
2. samenvatten
3. interpreteren
4. A, B en C

Betekenis geven is begrijpen

Noch bij luisteren noch bij lezen registreer je alle klanken, toch kun je er als luisteraar betekenis aan geven.

"Daweekeikooknie"

"Paak zeffel"

Wat (welke oefenparameter) zou je kunnen doen om een luistertekst makkelijker te maken?

Duidelijk?

Als je de begrippen nog niet goed genoeg kent, lees hoofdstuk 3 opnieuw. 

Wij beginnen nu met de verdiepingsopdrachten.

Conceptueel Kader

Bestaat uit:

• Jouw kennis van de wereld
• Jouw kennis van de situatieve context waarin je je bevindt
• Jouw kennis van wat er net al gezegd is. 

Het verwerkingsproces

Audio fragment blz 58

kennis van de wereld + situatieve context + talige context

betekenis

tekst

zin 

woord

klank of letter

Een leerling in jouw klas is al snel klaar met lezen maar kan vragen over de tekst niet beantwoorden. Is dit een een voorbeeld van top-down of bottom-up lezen?

1. Top-down
2. Bottom-up

De leerling leest top-down.
Welke advies zou je de leerling geven om de tekst beter te begrijpen?

Weergeven, samenvatten, interpreteren (blz62)

Bestudeer het tabel op bl. 63.
Bij de receptieve vaardigheden is het belangrijk om de leerling te laten weten wat van ze verwacht wordt. 
Je kunt vragen om ze een lees of luistertekst te weergeven, samenvatten of interpreteren. 

Weergeven = opnieuw in woorden zeggen

Samenvatten = de hoofdzaken / bijzaken onderscheiden

Interpreteren+ een betekenis geven aan de woordenstroom

Jouw VMBO klas moeten twee brieven vergelijken en aangeven welke formeel is en welke informeel. Zijn de bezig met weergeven, samenvatten of interpreteren. Leg uit.

1. weergeven
2. samenvatten
3. interpreteren

Verschillen luisteren en lezen 

• Luisteren is een lineair proces
• Het schriftbeeld is overzichtelijker
• Luisteren gaat in een tempo dat door de spreker bepaald wordt

Wat is moeilijker om te onderwijzen, Lezen of luisteren? Noem 3 redenen.

verwerking: zie ook #OO

1. Kies: A of B

A. een lees- of luistertekst uit de leergang waar je mee werkt. (NB: voor een luistertekst is audio of een transcript nodig)

B. een leestekst aangeboden door docent.

2. Lees de tekst door en een bepaal voor elke parameter hoe je die zou kunnen aanpassen; geef ook aan of je hierdoor de tekst moeilijker (+) of gemakkelijker (-) maakt.

vervolg:

• (her)lees hoofdstuk 3
• doe de verwerking
• stel eventuele vragen in de chat op Teams
• verder met bestuderen: hoofdstuk 8