opfrissen 2AA

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs

Grammatica - H4

• Samengestelde zinnen : hoofd- en bijzinnen 

Wat is het belangrijkste kenmerk van een samengestelde zin?

Twee soorten zinnen

Enkelvoudige zin (1 pv):

De docent roept de leerlingen.

De leerlingen stoppen met praten.

Samengestelde zin (meer dan 1 pv):

De docent roept de leerlingen en de leerlingen stoppen met praten.

Kenmerken hoofdzin:

- O en PV staan naast elkaar.

- PV staat op plek 1 of 2 in de zin.

- Elke samengestelde zin heeft een HZ.

- Een samengestelde zin kan 2 HZ hebben.

Kenmerken bijzin:

- O en PV staan niet naast elkaar/ je kunt het woordje 'niet'ertussen zetten.

- PV staat op de laatste of een na laatste plek in de zin.

- Niet elke samengestelde zin heeft een BZ.

- BZ kan vooraan of achteraan staan.

Hoofd- en bijzinnen

Er zijn dus een paar combinaties mogelijk:

1. {hoofdzin} + {hoofdzin}

Hij zwaait opa en oma uit, want die gaan een grote reis maken.

2. {hoofdzin} + (bijzin)

Hij hoopt dat hij opa en oma kan uitzwaaien.

3. (bijzin)+  {hoofdzin}

Omdat opa en oma op reis gaan, zwaait hij ze uit.

Grammatica

Zinsdelen: naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde.

Jullie hebben de toetsweek gehad. Hoe is het gegaan?

- Het naamwoordelijk gezegde herkennen en weten wat het is.

- Het verschil weten tussen een naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde.

- Wat is het naamwoordelijk gezegde?. 

Nederlands

- Aan de slag met de opdrachten 

- 

- Jullie kunnen nu het naamwoordelijk gezegde herkennen en jullie weten het verschil tussen een werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde.

- oefentoets die ik heb gemaakt. 

Wat is een werkwoordelijk gezegde? Samengevat:
(1) Persoonsvorm: welk woord verandert, als je de zin in een andere tijd zet?
(2) Onderwerp: wie of wat + persoonsvorm?
(3) Naamwoordelijk (en anders werkwoordelijk) gezegde: is er een koppelwerkwoord met een naamwoordelijk deel dat iets over het onderwerp zegt?
(4) Lijdend voorwerp: wie of wat + gezegde + onderwerp?
(5) Meewerkend voorwerp: aan, voor of bij wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?
(6) Bijwoordelijke bepaling: wat zegt iets over het gezegde en beantwoordt vragen als waar, wanneer, waarom, hoe of hoeveel?

Wat is een naamwoordelijk gezegde?

Verschil tussen naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde.

Doet het onderwerp iets? Dan is het een WG –

                Hij heeft het gerecht gemaakt. ⇨ Het onderwerp doet hier iets ⇨

               Heeft gemaakt = WWG

                Is, was of wordt het onderwerp iets? Dan is het NG. 

                Hij wordt later een goede chefkok. ⇨ Het onderwerp wordt hier iets

                ⇨ Wordt een goede kok = NG

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!