Poëzie les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Poëzie les 3

Stijlfiguren 

Stijlfiguren

Stijlfiguur = tekst(onderdeel) mooier maken door iets op een bijzondere manier te zeggen

Herhaling = woorden/zinnen worden herhaald om de woorden/zinnen extra nadruk te geven

Tautologie = vorm van herhaling door iets dubbel te zeggen, met twee verschillende woorden die hetzelfde betekenen

Je mag me nooit ofte nimmer alleen laten!

Pleonasme = vorm van herhaling door in een extra woord nog eens te zeggen wat al in het woord besloten ligt.

Het licht weerkaatst op de witte sneeuw.

Parallellisme 

Zinnen worden op dezelfde manier opgebouwd, vaak wordt dan ook van herhaling van woorden gebruiktgemaakt.

Inversie

De gebruikelijke volgorde van de zinsdelen in de hoofdzin wordt omgedraaid, waardoor het zinsdeel dat naar voren gehaald wordt, nadruk krijgt.

Opsomming (enumeratio)

 Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd. Als de elementen van de opsomming steeds groter of sterker worden, heet de opsomming een climax. Als de elementen steeds kleiner of zwakker worden, heet de opsomming een anti-climax.

Tegensteling (antithese)

Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen opvallen.

Stijlfiguren

Paradox = schijnbare tegenstelling: wat elkaar lijkt tegen te spreken, wordt toch met elkaar verbonden (kan spottend of komisch zijn)

De laatsten zullen de eersten zijn

Litotes = De dichter ontkent het tegenovergestelde van wat hij bedoelt (kan afzwakkend of spottend zijn)

Je hebt niet onaardig gespeeld

Eufemisme = een al te duidelijke omschrijving wordt vervangen door een verzachtende, meer verhullende omschrijving, die niet spottend bedoeld is. 

Creatief met de waarheid omgaan (liegen)

Stijlfiguren

Hyperbool = overdrijving, iets wordt erger of groter gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Ik sta al een uur op je te wachten

Understatement = het tegengestelde van overdrijving: iets wordt afgezwakt terwijl het in werkelijkheid veel erger of groter is (kan spottend, maar ook versterkend zijn)

Dat is best een leuk huisje

Woordspeling = de ambiguïteit (dubbelzinnigheid) van de taal wordt gebruikt om een grap te maken. Verschillende betekenissen spelen tegelijkertijd een rol.

Niet zo goed sporen (trein, niet goed bij je verstand)

Stijlfiguren

Retorische vraag = vraag waarop de lezer geen antwoord hoeft te geven, maar waardoor hij wel aan het denken wordt gezet (mededeling in de vorm van een vraag)

Chiasme = kruisstelling: twee bij elkaar horende zinnen of zinsdelen zijn elkaars spiegelbeeld. 

Ironie = iets wordt beschreven op een licht spottende, niet kwetsend bedoelde manier. 

Tegen een verlegen meisje: je kletst me weer de oren van het hoofd

Sarcasme = harde, bijtende spot die veel verder gaat dan ironie. 

Kom je weer niet naar de training. Jouw inzet voor het team is weer geweldig. 

Opdracht

Maak de poëzieopdracht op de Elo