Laatste les: samengestelde zinnen, actief/passief, zinsontleden, ww spelling.

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 3Va

Ga lekker zitten, pak je (huis)werk en ga uitwisselen:

- antwoorden zinsontleden

-  zelf gemaakte toetsvragen (en antwoorden)

Tot over 10 min ;-)

artikel + of - teaser?

In classroom:
schrijfopdracht = artikel + teaser

programma

• uitwisselen hw
• mededeling
• in het kort: samengestelde zinnen/actieve en passieve zinnen/zinsontleding/wwspelling
• vragenrondje?
• samen aan de slag

lesdoel

• je bent klaar voor de toetsweek:
  - zinsontleding (grammatica 2 & 3. Herhaling klas 2)
  - werkwoordspelling (werkwoordspelling app / lessen)
  - samengestelde zinnen en voegwoorden (grammatica 4 les 1)
  - lijdende en bedrijvende vorm (grammatica 4 les 2)

samengestelde zinnen 

1. hoofdzin (HZ) en hoofdzin (HZ):

Hij liep door het park en (hij) neuriede een melodietje.

Hij is vandaag blij, want hij is vandaag jarig.

2. hoofdzin (HZ) en bijzin (BZ) of andersom:

Hij is vandaag blij, omdat hij jarig is.

Omdat hij jarig is, is hij vandaag blij.

samengestelde zinnen 

1. hoofdzin (HZ) en hoofdzin (HZ):

gelijkwaardig = nevengeschikt. Samengevoegd met een nevenschikkend voegwoord: en, maar, want, dus en of.

2. hoofdzin (HZ) en bijzin (BZ) of andersom:

ongelijkwaardig = ondergeschikt. Verbonden door een onderschikkend voegwoord: 

samengestelde zinnen: truc 

HZ: ow en pv altijd bijelkaar, 

er kan NIETS tussen staan.

BZ: ow en pv kunnen uit elkaar, 

er kan VAN ALLES tussen staan.

Plot26 Grammatica 4, les 1 en 2

Wat is een enkelvoudige zin?

Waaraan herken je het makkelijkst een hoofdzin?

1. aan de belangrijke informatie
2. aan meerdere persoonsvormen
3. onderwerp en persoonsvorm staan niet naast elkaar
4. onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar

Wat is een samengestelde zin?

1. twee zinnen
2. iets met grammatica
3. een zin die uit twee of meer zinnen bestaat en samengevoegd wordt door een leesteken
4. een zin die uit een of meer zinnen bestaat en samengevoegd wordt met een voegwoord

Welke soorten zinnen bestaan er?

1. Hoofdzinnen en bijzinnen
2. zinnen
3. Gewone zinnen en samengestelde zinnen
4. geen idee

Waaruit kan een samengstelde zin bestaan?

1. hoofzin en bijzin
2. zinnen
3. geen idee
4. één of meerdere hoofdzinnen en geen, één of meerdere bijzinnen

Wat is een nevenschikkend voegwoord (denk aan de woordsoorten)? Geef drie voorbeelden.

Uit wat voor zinnen is de volgende zin opgebouwd? Waaraan zie je dat?
Elke leerling werkt en leert hard, omdat dat nodig is.

Wat is het makkelijkst te onthouden over de onderschikkende voegwoorden?

1. het zijn er veel
2. dat-woorden
3. alles behalve en, maar, want , dus en soms of.
4. geen idee

Welk rijtje bestaat alleen uit onderschikkende voegwoorden?

1. omdat, daarom, maar, doordat, daardoor
2. omdat, daarom, als, daarmee, zodat,
3. omdat, daarom, als, tenzij, en
4. omdat, daarom, sinds, want, zolang

actieve en passieve zinnen

1. De docent deelt de schriften uit.
2. De schriften worden uitgedeeld door de docent.

zin 1: de docent is ond, doet de actie, is in bedrijf, actief.

zin 2: de schriften zijn ond, ondergaan iets, zijn lijdend, passief. 

zin 1: onderwerp = de docent, die doet de actie. De docent is in bedrijf. Deze zin staat in de bedrijvende vorm.

zin 2: onderwerp = de schriften. Ze doen niets maar ondergaan iets, ze lijden. Deze zin staat in de lijdende vorm.

actieve en passieve zinnen

1. Piet schopt de bal over het hek.
2. De bal wordt door Piet over het hek geschopt.

zin 1: Piet is ond, doet iets, is in bedrijf, is actief.

zin 2: de bal is ond, ondergaat iets, is lijdend, is passief.

Vervolg (1) bedrijvende en lijdende vorm

Omzetten van vormen, wat is belangrijk? De tijd MOET hetzelfde blijven!

1 - Als een bedrijvende (actieve) zin in de onvoltooide tijd staat (= nog niet volbracht) dan moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord worden gebruiken. 

2 - Als een bedrijvende zin in de voltooide tijd staat (= volbracht), dan moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord zijn gebruiken.

Vervolg (2) bedrijvende en lijdende vormen

Voorbeelden om te begrijpen hoe je deze regels goed toepast:

bedrijvend - De vrienden spelen het spelletje. (onvoltooide tijd)

lijdend - Het spelletje wordt gespeeld door de vrienden.

bedrijvend - De vrienden hebben het spelletje gespeeld. (voltooide tijd)

lijdend - Het spelletje is gespeeld door de vrienden.

Vervolg (2) bedrijvende en lijdende vormen

Voorbeelden om te begrijpen hoe je deze regels goed toepast:

bedrijvend - De vrienden zullen het spelletje spelen. (onvoltooide tijd)

lijdend - Het spelletje zal door de vrienden gespeeld worden.

bedrijvend - De vrienden zouden het spelletje gespeeld hebben. (voltooide tijd)

lijdend - Het spelletje zou door de vrienden gespeeld worden.

zinsontleden

Stappenplan = heilig

Je hebt andere zinsdelen nodig om een nieuw zinsdeel te kunnen benoemen.

De drie zinnen van het blad dat je meegenomen hebt.

Tijdens de kerstdagen droeg ik een heel foute kersttrui.

pv = droeg

ond = ik

wwgez = droeg

lv = een heel foute kersttrui

bijwbep = tijdens de kerstdagen

Die heb ik gekregen van de oma van mijn moederskant.

pv = heb

ond = ik

wwgez = heb gekregen

lv = die

bijwbep = van de oma van mijn moederkant

Mijn oma blijkt de allerliefste van de hele wereld te zijn.

pv = blijkt

ond = mijn oma

nwgez = blijkt te zijn (wd) 

de allerliefste van de hele wereld (nwd)

werkwoordspelling

Wat ... jij van mijn nieuwe fiets?

1. vindt
2. vind

De stiekem gemaakte foto ... hun privacy.

1. schond
2. schendde
3. allebei

schenden = sterk ww

schenden / schond / geschonden

Hij ... op haar op het perron.

1. wachte
2. wachtte

Hij ... op haar op het perron.

1. wachte
2. wachtte

Hij heeft al zijn files ... .

1. gedeleted
2. gedeletet

deleten = hele ww

deleten - en = delet uitspraak delete

delete/ deletete / gedeletet

vragenronde

Zijn er vragen?

Wat kunnen we gaan doen?

- Uitwisselen zelfgemaakte toetsvragen

- Oefentoets

Wat denk je dat een lijdende vorm inhoudt?

1. iemand die pijn heeft
2. een zin met een lijdend voorwerp
3. iemand/iets ondergaat iets in de zin.
4. iemand/iets doet iets in de zin.

Wat denk je dan dat de bedrijvende vorm inhoudt?

1. iemand/iets doet iets in de zin
2. iemand/iets ondergaat iets in de zin
3. er zit geen LV in de zin
4. iemand heeft een bedrijf

In welke vorm staat de volgende zin? De vrienden spelen een spelletje.

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm
3. geen idee
4. beide vormen

In welke vorm staat de volgende zin?
De leerlingen werken in het werkboek.

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm
3. geen idee
4. in beide vormen

In welke vorm staat de volgende zin?
In het werkboek wordt gewerkt.

1. lijdende vorm
2. bedrijvende vorm
3. geen idee
4. in beide vormen

Welke stelling is juist?

1. je kunt zinnen verdelen in doen en ondergaan
2. je kunt zinnen verdelen in doen en zijn
3. je kunt zinnen onderverdelen in actief en passief
4. Geen enkele voorgaande stelling klopt

Extra oefenen?

Om dit goed te kunnen, moet je misschien extra oefenen. Dat kan in via de link die hierna komt.

Je kan zelf bekijken welke stap je wilt oefenen.

bedrijvende en lijdende vorm

Hieronder staan drie linken. 

• Begin bij de eerste als je echt nog flink moet oefenen. 
  
• De tweede is voor leerlingen die het al een beetje kunnen.
  
• De derde is voor gevorderde, dus voor de leerlingen die de stof al beheersen.
  

https:

https:

https:

Samengestelde zinnen

Oefenen via Cambiumned

https:

zinsontleden

Oefenen via Cambiumned

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

werkwoordspelling

Oefenen via Cambiumned

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl