3aha Grammatica Zinsdelen H5 Bedrijvende en lijdende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

GRAMMATICA H5

Bedrijvende en lijdende vorm

• Je kunt onderscheid maken tussen de bedrijvende en de lijdende vorm.
• Je kunt zinnen met een lijdende vorm herschrijven in de bedrijvende vorm (en omgekeerd).

Lesdoelen

De hovenier snoeit de boom.

De boom wordt door de hovenier gesnoeid.

Bedrijvende en lijdende vorm

Bedrijvend

Lijdend

Na deze slide de uitlegvideo laten zien.

Het onderwerp van de zin in bedrijvende vorm is actief (voert een handeling uit). 
 

• De hovenier snoeit een boom.
• Mijn buurman koopt een computer.

De bedrijvende vorm

Onderwerp - ww gezegde - lijdend voorwerp

Het onderwerp van een zin in lijdende vorm is passief (ondergaat de handeling). 

De lijdende vorm

• De tuin wordt door de hovenier gesnoeid.
• Een computer wordt door mijn buurman gekocht. 

Door-bepaling - vorm van worden/zijn

1. Het lijdend voorwerp wordt het onderwerp.

2. Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die met 'door'  begint = een door-bepaling.

3. Bij het werkwoordelijk gezegde wordt het hulpwerkwoord worden/zijn gebruikt. 

Van bedrijvend naar lijdend

Deze winkel verkoopt dure overhemden. 

Let bij stap 3 goed op de tijd waarin de zin staat!

Op het bord uitwerken.

Verander deze zin van bedrijvende vorm naar lijdende vorm:
Mijn hond heeft het huiswerk opgegeten.

Verander deze zin van bedrijvende vorm naar lijdende vorm:
De rechercheur heeft de verdachten ondervraagd.

Oefenen

• H5 Grammatica zinsdelen.
• havo opdracht 1 t/m 4 (p. 154).
• vwo opdracht 1 t/m 4 (p. 156). 

• Je kunt onderscheid maken tussen de bedrijvende en de lijdende vorm.
• Je kunt zinnen met een lijdende vorm herschrijven in de bedrijvende vorm (en omgekeerd).

Lesdoelen