H7 - les 10

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Doelen

• Ik kan alle werkwoordsvormen correct spellen.
  
• Ik weet hoe ik hoofdletters en leestekens correct moet gebruiken.
• Ik kan woorden in het meervoud zetten.
• Ik kan verkleinwoorden maken.
  
• Ik kan samenstellingen maken.

Wat gaan we doen?

• Samenstellingen uitleg
  
• Maken H7, paragraaf 7 
• Leesautobiografie (11 oktober!)

H7 Spelling

• Herhaling alle onderdelen uit de   onderbouw
  
• Per week 2 paragrafen
  
• Doe je actief mee in de les, dan         heb je weinig huiswerk.
• Eind van het hoofdstuk bezemles

Paragraaf 7

Samenstellingen

Samenstellingen

Samenstellingen schrijf je in het Nederlands in het algemeen aan elkaar. Soms schrijf je de woorden los van elkaar.

Sommige woorden kun je gewoon aan elkaar plakken als je een nieuw woord wilt vormen, bij andere moet je -s-, -e- of -en- tussen de woorden zetten.

Samenstellingen: tussen -s

• Je schrijft de tussen-s als je hem hoort: stadswacht, beroepsmilitair
  
• Als het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, is de tussen-s lastig te horen. Vervang dan het tweede deel en schrijf de -s- als je die in vergelijkbare samenstellingen hoort:
  

     - personeelschef, want: personeelsbeleid

     - staatsschuld, want: staatskas

     - scheepsjournaal, want: scheepstoeter

Samenstellingen: tussen -n

Paragraaf 8

Aan elkaar of los?

samenstellingen

Samenstellingen schrijf je in het Nederlands in het algemeen aan elkaar. Soms schrijf je de woorden los van elkaar.

aan elkaar

samenstellingen van twee of drie woorden:

- deurbel, vakantiehuis, lagelonenland

- autorijden, uiteenspatten, televisiekijken

- donkerblauw, kogelvrij, veelgelezen

- indiensttreding, teraardebestelling

aan elkaar

getallen tot duizend (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend:

- vijfenveertig, zeshonderdvijftig, dertienduizend

Maar: tien miljoen, drie miljard

aan elkaar

combinaties van een voorzetsel en een bijwoord:

- Hij woont hier heel dichtbij.

Maar:  als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig     

               naamwoord volgt, schrijf je voorzetsel en bijwoord los:

- Hij woont dicht bij mij (pers.vnw). 

- Hij woont dicht bij het winkelcentrum (zn).

aan elkaar

combinaties van of twee voorzetsels:

- voorin, achterop

Maar:  als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig 

              naamwoord volgt, schrijf je de voorzetsels los:

- Mila zat boven op haar (pers.vnw).

- Bij lange reizen zit Els graag voor in de bus (zn), want achterin 

   wordt ze altijd misselijk.

aan elkaar

voornaamwoordelijke bijwoorden; die bestaan uit er, hier, daar, waar + voorzetsel:

- hieraan, waarvoor, erdoorheen, daartegenover

Maar: de regel geldt niet voor ‘voorzetsels’ die deel uitmaken van    

            samengestelde werkwoorden (ww) als inpakken of afhangen. 

- Maak je de surprise op zolder en pak je die daar in? Nou, dat hangt ervan af. 

- Het cadeautje lag eerst op de tafel, maar het viel ervanaf.

oefenen

Aan elkaar of los?

1. minimum inkomen
2. minimuminkomen

Aan elkaar of los?

1. lange termijn planning
2. langetermijnplanning
3. lange termijnplanning
4. langetermijn planning

Aan elkaar of los?

1. We gaan eropuit.
2. We gaan er opuit.
3. We gaan erop uit.

Aan elkaar of los?

1. zich er van af maken
2. zich ervan af maken
3. zich ervanaf maken
4. zich ervan afmaken

Huiswerk

Nieuw Nederlands (online)

Cursus 7 Spelling, par. 7 + 8 (samenstellingen):  5 opdrachten naar keuze

Klaar?       -> controleer of je per paragraaf 5 opdrachten af hebt (geen 0%)

                    -> verder werken aan leesautobiografie   (11 oktober)

                    -> verder lezen in je boek   (15 november)