V3 - Grammatica H1 en H2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

V3 - Grammatica H1 en H2

Vandaag

1. Woorden leren

2. Nakijken huiswerk

3. Grammatica H2

4. Aan de slag

Lesdoel

Je weet wat de vaste volgorde is bij zinsontleding.

Je weet wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn. 

Je weet wat een nevenschikking en een onderschikking is. 

Je weet wat inversie is. 

Woorden leren (blz. 48)

- Eloquent

- Erudiet

- Etnische groep

- Fascinerend

- Fenomenaal

Nakijken: 

opdracht 4, 5, 7, 9, 10 (vanaf blz. 63)

werkwoordelijk gezegde <-> naamwoordelijk gezegde

Je moet bij elke zin kiezen tussen een naamwoordelijk gezegde OF een werkwoordelijk gezegde. Ze zitten nooit allebei in de zin. 

Werkwoordelijk gezegde:
het onderwerp doet iets --> alle werkwoorden in de zin .

Naamwoordelijk gezegde:
het onderwerp is iets --> alle werkwoorden + naamwoorden (ZN of BN)

Meewerkend voorwerp 

De persoon of zaak die iets ontvangt, noem je het meewerkend voorwerp. 

Het meewerkend voorwerp komt vaak voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen enz.) of 'geeft' (sturen, overhandigen enz.). 

Je kunt de voorzetsels 'aan' of 'voor' toevoegen of weglaten. 

Bijstelling

• Een bijstelling is geen zinsdeel, maar wel een onderdeel van een zinsdeel. 
• Een bijstelling staat altijd tussen komma's of na een komma. 
• Een bijstelling herhaalt een zaak of persoon, maar met andere woorden. 
• Bevat GEEN persoonsvorm!
  
  
  

Bijstellingen noteren:

1. Amsterdam, de hoofdstad van Nederland, is erg mooi.               de hoofdstad van Nederland = bijstelling
2. Het onderzoek werd geleid door de heer Pietersen, een deskundige op het gebied van belastingfraude.                        een deskundige op het gebied van belastingsfraude = bijstelling

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. 

Alles wat je aan het eind overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Enkelvoudige en Samengestelde zinnen

Ik heb mijn huiswerk niet kunnen maken.

-> Enkelvoudige zin: Er is maar 1 pv.

Ik heb mijn huiswerk niet kunnen maken, omdat ik de hond moest uitlaten. 

-> Samengestelde zin: Er zijn 2 of meer pv's.

Nevenschikkende en onderschikkende (bij)zinnen

Samengestelde zinnen bestaan uit verschillende zinnen die aan elkaar geplakt zijn.
Dit kunnen een hoofdzin en een bijzin zijn (of een bijzin en een hoofdzin), maar ook twee hoofdzinnen.

Als je twee hoofdzinnen naast elkaar hebt, noem je dat nevenschikkende zinnen.

Als je een hoofdzin en een bijzin verbindt, is de bijzin een onderschikkende bijzin.

Hoofdzin of bijzin? 

Hoofdzin:	Bijzin:
- Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar; er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen. - De persoonsvorm staat voor in de zin op de eerste of tweede plaats.	- Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen wel andere zinsdelen staan (bijv. het woordje 'niet') - Persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin.

Hoofdzin en bijzin

Nu weet ik echter  /  dat ik dat heel goed kan.

Inversie

Wat is een inversie?

Het onderwerp en de persoonsvorm zijn omgedraaid.

Ik ga graag naar de bioscoop. (eerst ow en dan pv)

wordt bij een inversie:

Graag ga ik naar de bioscoop. (eerst pv en dan ow)

Nevenschikking

- Zinnen kunnen los van elkaar voorkomen.

- Je zou in principe tussen alle zinnen een punt kunnen zetten.

Onderschikking

- De zinnen kunnen niet los van elkaar voorkomen.

- De zinnen zijn afhankelijk van elkaar.

Nevenschikkende voegwoorden (2 hoofd- zinnen)

• en
• maar
• want 
• of*
• dus

Onderschikkende voegwoorden (hoofdzin/bijzin)

• aangezien
• als
• dat
• doordat
• terwijl
• toen
  
• omdat

Zinsoorten

1. Mededelend: o + pv

2. Inversie: pv + o

3. Vragend: kunnen ja-neevragen zijn, keuzevragen (of-ofvragen), intonatievragen of vraagwoordvragen (beginnend met een vraagwoord als wie, wat, waar, waarom …).

Aan de slag: 

opdracht: 11, 12 (blz. 67)

1, 3, 5, 6, (vanaf blz. 147)