230404 Rijvaardigheid palliatieve zorg top 100

• BSP
• MBO
• Studiejaar 3

04-04-23 

Rijvaardigheid 

palliatieve zorg 

top 100

Welke vraag heb je nog over labwaarden?

Lesdoelen 

De kennis over de meest gebruikte gnm wordt opgehaald.

Je hebt kennis over de invloed van gnm op de rijvaardigheid. 

Je weet wat palliatieve zorg is, welke medicatie daarbij gebruikt kan worden en wat de rol van de apotheek is. 

Top 100 

Rijvaardigheid 

4 op 10 Nederlanders gebruikt medicijnen waardoor je minder goed kunt rijden. Dat kan ongelukken veroorzaken.

Jaarlijks in Nederland naar schatting tussen de 33 en 66 dodelijke ongelukken zijn door medicijngebruik in het verkeer. 

Bij deze ongelukken hadden de bestuurders bijvoorbeeld last van:

• trager reageren
  
• moeite met concentratie
  
• wazig zien
  
• duizeligheid

Wetgeving

In de Wegenverkeerswet (artikel 8.1) staat dit als volgt beschreven:

  

'Het is een ieder verboden een voertuig te besturen of als bestuurder te doen besturen, terwijl hij verkeert onder zodanige invloed van een stof, waarvan hij weet of redelijkerwijs moet weten, dat het gebruik daarvan – al dan niet in combinatie met het gebruik van een andere stof – de rijvaardigheid kan verminderen, dat hij niet tot behoorlijk besturen of tot behoorlijk te begeleiden in staat moet worden geacht'.

Welke voertuigen worden er bedoeld?

Met een voertuig bedoelt de wet: een fiets, bromfiets, gehandicaptenvoertuig, motorvoertuig, tram of wagen (RVV 1990). Deze regels gelden voor de openbare weg. Voor het rijden met een scootmobiel op de stoep gelden de regels bijvoorbeeld niet.

Info voor patienten 

Patienten kunnen op drie manieren zien of een medicijn gevaar kan opleveren bij rijden:

•  op het etiket.
  
• een gele sticker of afbeelding met waarschuwing op de verpakking.
  
•  in de bijsluiter.

Met welke aandoening mag je niet vanzelfsprekend autorijden?

Autisme

Beroerte

Dementie

Depressie of bipolaire stoornis

Diabetes

Epilepsie

Hartaandoening

Lichamelijke beperking

Oogaandoeningen

Parkinson

Slaapstoornis

Vraag 1:
Wat doet de apotheek aan voorlichting bij beïnvloeding van de rijvaardigheid? Vind je dit voldoende?

Gele sticker en voorlichting bij eerste uitgifte 

Vraag 2:
Op welke geneesmiddelen heb jij een gele sticker/ waarschuwing op het etiket gezien?

ADHD-middelen

Alzheimer-middelen

Anti-epileptica

Antidepressiva en lithium

Antihistaminica

Antihypertensiva

Antipsychotica

Benzodiazepinen

Hoestmiddelen

Hoofdpijnmiddelen

Incontinentie-middelen

Middelen bij kanker

Ontwenningsmiddelen

Opioïden

Overig

Parkinsonmiddelen

Maagdarmmiddelen

Antischimmel-middelen

Vraag 3:
Welke verschijnselen kun je nu al bedenken die de rijvaardigheid negatief kunnen beïnvloeden?

Trager reageren

Moeite met concentratie

Wazig zien

Duizeligheid

Vraag 4:
Welke categoriën ken je voor de indeling voor geneesmiddelen ten aanzien van rijveiligheid?

Categorie 0

Geneesmiddelen uit categorie 0 hebben geen invloed op de rijvaardigheid. Bij twijfel vraag het je apotheker.

Categorie I

Geneesmiddelen uit categorie I hebben weinig invloed op de rijvaardigheid. De invloed op de verkeersveiligheid kun je vergelijken met een alcoholpromillage van minder dan 0,5 g/l (minder dan 0,5‰).

Categorie II

Geneesmiddelen uit categorie II hebben een licht tot matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. De invloed op de verkeersveiligheid kun je vergelijken met een alcoholpromillage in het bloed van 0,5 tot 0,8 g/l (0,5–0,8‰).

Categorie III

Geneesmiddelen uit categorie III hebben een ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de rijvaardigheid. De invloed op de verkeersveiligheid kun je vergelijken met een alcoholpromillage in het bloed van meer dan 0,8 g/l (meer dan 0,8‰).

Vraag 5:

Wat werd er in Nederland gedaan om de gevaren van geneesmiddelen in het verkeer onder de aandacht te brengen?

Vraag 6:
Door welke instantie wordt rijvaardigheid vastgesteld?

1. Lareb
2. CBG
3. GIC
4. NHG

Vraag 7:
Welke patiëntgroep is het meest kwetsbaar en waarom?

1. Jongeren
2. Ouderen
3. zwangeren
4. allen

Pauze

Pauze 

Waar denk je aan bij palliatieve vraag

Maak de opdracht 

Palliatieve zorg 

Vraag 1:
Wat is volgens de WHO palliatieve zorg?

Een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdig signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. (WHO 2002; boek omgaan met diversiteiten https://mijn.bsl.nl/palliatieve-en-terminale-zorg/12190674?searchResult=1.palliatieve%20terminale&searchBackButton=true&fulltextView=true#Sec1 )

Vraag 2:
Kun je ook in je eigen woorden omschrijven wat palliatieve zorg is?

3. Aan welke ziektebeelden denk je bij palliatieve

Kanker, hartfalen, MS, COPD, ALS 

Vraag 4:
Beschrijf wat er bedoelt wordt met curatieve zorg?

gericht op het genezen van een ziekte

Vraag 5:

Geef aan met behulp van voorbeelden wat het verschil is tussen palliatieve zorg ziektegericht en palliatieve zorg symptoomgericht?

ziektegericht is het onderdrukken van de ziekte door bijv chemo of bestraling waarbij het doel is om de ziekte verdraagbaar te maken

symptoomgericht is met name op de symptomen als pijn dmv opioiden enz

Vraag 6: Bedenk bij al deze voorkomende klachten wat er eventueel voor gegeven kan worden.

● vermoeidheid

● misselijkheid en braken

● pijn

● benauwdheid

● slaapproblemen

● obstipatie

● jeuk

● hik

 ● ileus (de darmen werken niet meer door een afsluiting of doordat er geen peristaltiek is)

 ● decubitus (drukplekken, doorligwonden)

 ● verwardheid, onrust, delier

● depressie

 ● reutelende ademhaling.

 

● vermoeidheid; methylfenidaat, dexametason

● misselijkheid en braken; metoclopramide, domperidon serotinine-antagonisten vb ondansteron; dexametason (oa bij zwelling hersenen)

● pijn; opioiden, maar ook paracetamol

● benauwdheid; morfine (lage dosis), dexametason, zuurstof

● slaapproblemen; slaapmiddelen bv temazepam

● obstipatie; laxans; macrogol, lactulose,

● jeuk;

○ lokaal:indifferente zalf evt met ureum of levomenthol; cortico creme evt behandelen infectie

○ syst: antihistaminica, cortico, SSRI, opioid-antagonist bij jeuk door opioid in lage dosis wel effect op jeuk niet op effect op analgesie

● hik;haloperidol, baclofen

● ileus (de darmen werken niet meer door een afsluiting of doordat er geen peristaltiek is); evt operatie/ stent, laxans rectaal (fosfaatklysma), anti-emetica

● decubitus (drukplekken, doorligwonden); voorkomen door draaien, veel eiwitten, huidbarriere creme, wondverband

● verwardheid, onrust, delier; haloperidol, clozapine, olanzapine

● depressie; SSRI

● reutelende ademhaling; atropine, scopolaminebutyl

Vraag 7:
Geef aan wat je een patiënt zou vertellen als ze aangeven dat ze bang zijn om verslaafd te raken aan de morfine.

Er is meestal weinig verslaving als het voor de juiste indicatie wordt gebruikt. Er is wel sprake van gewenning, maar het is geen probleem om de dosering te verhogen. Daarnaast moet een opioid afgebouwd worden bij staken, maar aangezien het in de palliatieve fase wordt gebruikt is dit niet van toepassing.  

Vraag 8:
Wat kan er, naast het ophogen van de dosering, nog meer gedaan worden als een opiaat niet meer voldoende werkt?

opioidrotatie 

Vraag 9:

Wat maakt palliatieve zorg zo lastig?

Vraag 10:

Is ze ook palliatief? En zo ja, in welke fase zit ze dan als je naar de afbeelding uit het boek.

Vraag 11:

Van welke klachten had de mevrouw last?

Vraag 12:

Hoe wordt omgegaan met chronische medicatie in de palliatieve fase?

Ja ze zit in de palliatieve fase ziektegericht.  

Vraag 13;
Leg uit wat er met palliatieve sedatie wordt bedoeld en welke medicijnen daarbij worden gebruikt.

Verlagen van het bewustzijn om ernstige symptomen te bestrijden die niet op een andere manier te bestrijden zijn bij een levensverwachting van max 2 weken. Het toedienen van vocht en (sonde)voeding wordt gestaakt, maar pijnmedicatie gaat door. Medicatie wordt gesaneerd. Sedatie vindt plaats met midazolam evt met levomepromazine (bij langdurig benzo of alcohol gebruik)

Vraag 14:

Wat is de rol van de apotheek bij euthanasie?

Zou jij er een probleem mee hebben om mee te werken aan een euthanasieverzoek?

Ik zou daar niet betrokken bij willen zijn

Ik zou daar wel aan meewerken

Ik wil er niets van weten

Ik vind het moeilijk om daar een mening over te vormen

Heb je het lesdoel behaald?

😒🙁😐🙂😃