GYM 1 - Dinsdag 26-11

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Planning

1. Lesdoel
2. Herhaling: hulpwerkwoord & zelfstandig werkwoord
3. Koppelwerkwoord - uitleg
4. Groepsopdracht
5. Aan de slag!
6. Lesdoel behaald?
7. Huiswerk & taalvout
   

Lesdoel

Na deze les:

• Ken je alle koppelwerkwoorden
• Herken je de koppelwerkwoorden in een zin

Welke twee soorten werkwoorden hebben we tot nu toe behandeld?

Zelfstandig werkwoord (ZWW)

• Geeft een actie aan.
• Er staat maar één zww in de zin!

Hulpwerkwoord (HWW)

Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Geschilderd is de actie, heeft 'helpt' de actie.

Meer werkwoorden in de zin? Dan is één werkwoord het ZWW en de rest HWW!

Hulpwerkwoord

Wanneer een werkwoord geen handeling aangeeft, spreek je van een hulpwerkwoord (hww).

Je past de verdwijnproef toe en het werkwoord dat overblijft, is het zelfstandig werkwoord. De verdwenen werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Meer werkwoorden in de zin? Dan is de PV nooit ZWW!

Verdwijnproef:

Mijn vader zou het hek hebben geschilderd.

Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Mijn vader schildert het hek.

Maak zelf een zin met twee hulpwerkwoorden en één zelfstandig werkwoord.

Koppelwerkwoord || Naamwoordelijk gezegde

Mama lief

Oma's breien

Auto's rood

Papa slapen

Popjes stout

Treintjes tsjoektsjoek

zijn

is

doen

doet

Auto's zijn rood, popjes zijn stout, mama is lief
vs.
Treintjes doen tjoektsjoek, oma's doen breien, papa doet slapen.

Dit zijn twee groepen. Geef een naam aan elke groep.

Iets doen vs. iets zijn

Auto's zijn rood, popjes zijn stout, mama is lief 

--> De onderwerpen zijn iets.

 Treintjes doen tjoektsjoek, oma's doen breien, papa doet slapen --> De onderwerpen doen iets.

Zelfstandig werkwoord vs. koppelwerkwoord

De treintjes doen tjoektsjoek.

Wat is het belangrijkste werkwoord?

Mama is lief.

Wat is het belangrijkste werkwoord?

Wat doet een koppelwerkwoord met het onderwerp?

Stappenplan Werkwoordsoorten

1. Wat is het belangrijkste werkwoord in de zin? Welke kun je niet weglaten?
2. De rest van de werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.
3. Is het belangrijkste werkwoord een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord?

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen. (LET OP: onderwerp is iets! Het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp.)

                                                       HWW                                      ZWW         

Het bekijken van de film | begint| op den duur| te vervelen.

                           HWW                                                            KWW                                           

In Antartica | kan | de temperatuur | erg laag | worden.

           HWW                                                      KWW

Er | schijnen | veel kinderen | ziek | te zijn.

De oudste van die twee blijkt erg flink.

Staan of zitten

Zometeen krijg je een aantal zinnen te zien. 

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Jan is ooit scheidsrechter in eredivisie geweest.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Mijn fietsband werd netjes geplakt.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Op latere leeftijd is Piet pas echt een verstrooid man geworden.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

De agent heeft Janne gisteren een bekeuring gegeven.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Het meisje lijkt erg bang voor de man.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Het meisje blijkt in Amsterdam te zijn.

Staat er een zelfstandig werkwoord (onderwerp doet iets) in? Ga dan staan.

Staat er een koppelwerkwoord (onderwerp is iets) in? Ga dan zitten.

Groepsopdracht

In groepjes van 4

Maak een ezelsbruggetje van alle koppelwerkwoorden.

Dat kan zijn in de vorm van een liedje, filmpje, gedichtje, tekening, etc... Wees creatief!

Voorbeeldje....

Groepsopdracht

In groepjes van 4

Maak een ezelsbruggetje van alle koppelwerkwoorden.

Dat kan zijn in de vorm van een liedje, filmpje, gedichtje, tekening, etc... Wees creatief!

Klaar?

- Lees: blz. 15 van je Grammaticaboekje (koppelwerkwoord)

- Maak: Grammaticaboekje blz. 32: Arceer de koppelwerkwoorden.

- Maak: Grammaticaboekje blz. 33: Ontleed zin 1 t/m 5. Let ook op de koppelwerkwoorden!

Aan de slag!

- Kijk de opdrachten van Spelling hf. 2 na (zie antwoorden op SOM)

- Lees blz. 15 van je Grammaticaboekje (koppelwerkwoord)

- Maak: Grammaticaboekje blz. 32: Arceer de koppelwerkwoorden.

- Maak: Grammaticaboekje blz. 33: Ontleed zin 1 t/m 5. Let ook op de koppelwerkwoorden!

Klaar?

- Maak de volgende oefeningen via de links:

Oefening 1

Oefening 2

Lesdoel

Na deze les:

• Ken je alle koppelwerkwoorden
• Herken je de koppelwerkwoorden in een zin

Huiswerk & Taalvout

Maak het ezelsbruggetje Koppelwerkwoorden af!

Afmaken Formuleren (zie SOM).