rechtsstaat herhaling

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

rechtsstaat herhaling

Libertair

Progressief: 

Nadruk op rechtsbescherming:

Overheid mag niet te snel aan mij komen. Ik word beschermd door het recht. Je bent 'verdachte'  en de overheid mag niet alles met jou doen

Vrijheid burgers. 

Beide elementen staan centraal in on

Conservatief: 

Nadruk op rechtshandhaving:

Overheid moet de orde handhaven

Als je regels overtreed: overheid veel middelen hebben om jou op te pakken en te bestraffen. 

Overheid optreden.  

ze rechtsstaat waar leg je nadruk op?

Beïnvloeding

14

In hoeverre gedrag (de)criminaliseren?

3 visies:

Afschaffers: 

zo min mogelijk criminaliseren 

= Overheid kom niet aan mijn vrijheid 

Als ik wil blowen, of ik ben ziek en wil sterven: moet je aan burgers overlaten. 

= Niet te snel strafbaar stellen

 

tussenin: Hervormers: 

Gedrag misschien niet goed: onder bepaalde voorwaarden niet strafbaar. Niet strafwaardig.

Verharders: 

wel criminaliseren

= Die vrijheid schiet door

Je moet burger duidelijk vertellen dat bepaalt gedrag niet kan. 

=Hard aanpakken in wetboek strafrecht

Stap 2 = Uitvoeren strafwet

Politie en OM komen alleen in actie, als het gedrag strafbaar is gesteld in wet.

1) Wat mag politie doen voordat delict heeft plaatsgevonden? Preventief

2) Wat mag de politie doen, nadat het delict heeft plaatsgevonden? Reactief

Afschaffers: preventief (politie al kijken voordat) = té grote aantasting vrijheid van burgers. Reactief = uiterst terughoudend. Afluisteren, woning in. Rechtsbescherming belangrijk.

Hervormers: onder bepaalde omstandigheden preventief optreden bij zware delicten. 

Verharders: politie veel bevoegdheden, rechtshandhaving: niet ongestraft je gang kunnen gaan. Als je kunt overtreden zonder opgepakt worden: rechtsstaat weg.  Rechtshandhaving moet centraal staan.  Zo min mogelijk mensen rondlopen die (mogelijk) iets hebben gedaan.

Stap 3: Hoe straffen? En waarom

1) Afschaffers (progressief): lang straffen is geen goed idee. 

Lang in de gevangenis zitten, om daarna weer te leren hoe terugkomen in maatschappij. 

Mensen die iets fouts hebben gedaan: niet buiten samenleving plaatsen, maar in gesprek .

Strafrecht > zoveel mogelijk burgerlijk recht. Voorkomen (preventie) nog een keer de fout in.

Dader en slachtoffer om tafel uitpraten en schadevergoeding. 

2) Hervormers: vooral mensen iets leren. Resocialisatie. Leren en weer terugkeren in de samenleving is belangrijkste doel straffen. Niet te lang. Via taakstraffen ander gedrag aanleren. 

3) Verharders (conservatief): juist langdurig straffen. Vergelding en afschrikking. Zodat de daders en potentiële daders niet denken dat de gevangenis een hotel is en het een 2e keer wel uit hun hoofd laten.

Blz 19

Blz 19

Blz 21

Straffen of heropvoeden

Schrijf erbij op blz 22:

Ervaren welk leed slachtoffer hebben aangedaan

voorwaardelijk

Straffen of heropvoeden

Schrijf erbij op blz 22:

Ervaren welk leed slachtoffer hebben aangedaan

voorwaardelijk

Wetgeving:

Blauwe boordencriminaliteit

Dader lagere positie

Delict in de privé-sfeer

bv. Direct geweld tegen mensen of goederen

Sneller opgepakt

Witte boordencriminaliteit

Dader hogere positie

Delict in de beroeps-sfeer

bv. Fraude

Minder snel opgepakt

Strafwet uitvoering:

 Opsporen & Vervolgen

Blauwe boordencriminaliteit

Veel rechtszaken

Veel eenvoudiger op te lossen

Aanwijsbaar slachtoffer

Witte boordencriminaliteit

Weinig rechtszaken

Als dader wordt gepakt: vaak praten met benadeelde partij (belastingdienst, milieudienst) schikking of sepot 

technisch onvoldoende bewijs

beleid nadelen voor NL/bedrijf 

Strafrechtspraak:

Blauwe boordencriminaliteit

Lagergeschoolden: eerder een onvoorwaardelijke straf, gevangenis in, geen 2e kans

Boete: rekening gehouden met inkomen van de veroordeelde

Dader & daadgericht

Witte boordencriminaliteit

Hoger geschoolden: eerder een voorwaardelijke vrijheidsstraf, 2e kans

Komen vaak weg met een boete, weinig in de cel

Blz 42

Blz 46

Bewust zijn van onbedoelde vooroordelen

Blz 58