Voor Emma

Voor Emma

Vorige les: is er een baas in de rechtsstaat?

Waar ligt de macht / zeggenschap uiteindelijk?

Niet bij Schoof

Niet bij de 2e Kamer

Niet bij de rechter

De macht ligt nergens. Dat maakt de rechtsstaat zo geweldig.

Er is evenwicht: alledrie een beetje macht. Broos bouwwerk.

Tekst

Leerdoelen deze en volgende les:

- Weten wanneer gedrag strafbaar/strafwaardig is, wanneer niet?

- Drie visies kennen op:

1) criminaliseren/decriminaliseren

2) politiebevoegdheden bij rechtshandhaving

3) hoe we strafbaar gedrag bestraffen in een rechtsstaat?

- Een beargumenteerd standpunt kunnen innemen op probleemstellingen

Hoe moet de overheid criminaliteit bestrijden?

Stap 1: wat zet je in de wet? (wetgevende macht)

Stap 2: hoe moet de strafwet uitgevoerd worden? (uitvoerende)

Stap 3: hoe moet de rechter straffen en waarom? (rechtspreken

strafrechtafschaffers - hervormers - strafrechtverharders

Strafrecht slechte manier om criminaliteit te bestrijden - hervormen - strenger optreden

Stap 1 = Wat zet je in de wet?

= criminaliseren / decriminaliseren

1) Moet gedrag überhaupt strafbaar gesteld worden in de wet? bv. Drugsgebruik? Abortus? Euthanasie? 

2) Welke straf moet dan in het wetboek v strafrecht komen? Wat is de maximumstraf? 

In hoeverre gedrag (de)criminaliseren?

3 visies:

Afschaffers: 

zo min mogelijk criminaliseren 

= Overheid kom niet aan mijn vrijheid 

Als ik wil blowen, of ik ben ziek en wil sterven: moet je aan burgers overlaten. 

= Niet te snel strafbaar stellen

 

tussenin: Hervormers: 

Gedrag misschien niet goed: onder bepaalde voorwaarden niet strafbaar. Niet strafwaardig.

Verharders: 

wel criminaliseren

= Die vrijheid schiet door

Je moet burger duidelijk vertellen dat bepaalt gedrag niet kan. 

=Hard aanpakken in wetboek strafrecht

Stap 2 = Uitvoeren strafwet

Politie en OM komen alleen in actie, als het gedrag strafbaar is gesteld in wet.

1) Wat mag politie doen voordat delict heeft plaatsgevonden? Preventief

2) Wat mag de politie doen, nadat het delict heeft plaatsgevonden? Reactief

Afschaffers: preventief (politie al kijken voordat) = té grote aantasting vrijheid van burgers. Reactief = uiterst terughoudend. Afluisteren, woning in. Rechtsbescherming belangrijk.

Hervormers: onder bepaalde omstandigheden preventief optreden bij zware delicten. 

Verharders: politie veel bevoegdheden, rechtshandhaving: niet ongestraft je gang kunnen gaan. Als je kunt overtreden zonder opgepakt worden: rechtsstaat weg.  Rechtshandhaving moet centraal staan.  Zo min mogelijk mensen rondlopen die (mogelijk) iets hebben gedaan.

Stap 3: Hoe straffen? En waarom

1) Afschaffers (progressief): lang straffen is geen goed idee. 

Lang in de gevangenis zitten, om daarna weer te leren hoe terugkomen in maatschappij. 

Mensen die iets fouts hebben gedaan: niet buiten samenleving plaatsen, maar in gesprek .

Strafrecht > zoveel mogelijk burgerlijk recht. Voorkomen (preventie) nog een keer de fout in.

Dader en slachtoffer om tafel uitpraten en schadevergoeding. 

2) Hervormers: vooral mensen iets leren. Resocialisatie. Leren en weer terugkeren in de samenleving is belangrijkste doel straffen. Niet te lang. Via taakstraffen ander gedrag aanleren. 

3) Verharders (conservatief): juist langdurig straffen. Vergelding en afschrikking. Zodat de daders en potentiële daders niet denken dat de gevangenis een hotel is en het een 2e keer wel uit hun hoofd laten.