Cursus 5 - Grammatica - paragraaf 6 + 8 - mv en bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 2

Programma deze les

• Lezen in je leesboek
• Nakijken §4: samengestelde zinnen
• Lesdoelen bespreken
• Instructie
  
• Werkblad zinsontleding maken
• Online oefenen
• Afsluiting les

Herhaling

• Je hebt geleerd wat voegwoorden zijn.
• Zo'n voegwoord verbindt twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar.
• Als er twee zinnen met elkaar verbonden zijn, heb je ook twee persoonsvormen. Dan noem je die zin een samengestelde zin.

Opdracht 1

Opdracht 2

• a. Zware stormen krijgen van weerdienst KNMI een naam, zodat mensen de storm serieus nemen.
• b. Op 1 september 1981 werd de eerste voetbalwedstrijd op kunstgras gespeeld door de Engelse voetbalclub Queens Park Rangers. 
• c. Boven de grote rivieren zeggen de meeste mensen patat, terwijl men in het zuiden friet zegt.
• d. Ferdi eet in de pauze altijd een appel of een banaan.
• e. Terwijl Xian en Jim het volleybalnet ophingen, begonnen wij met .....
• f. Thomas heeft dorst, dus hij pakt een glas water.

Opdracht 3

• a. pv = besteden + is       ow = we + de ontvanger       vw = als (+ en)
• b. pv = blijkt                         ow = dat                                       vw = x
• c. pv = is + doen                 ow = het + we                            vw = hoewel
• d. pv = doen + zal              ow = we + de ontvanger       vw = omdat
• e. pv = geven + uitziet     ow = we + het cadeau            vw = zodat
• Alleen zin b is niet samengesteld, want deze zin heeft maar één persoonsvorm.

Opdracht 4

1. Een kleuter uit Nieuw-Zeeland belde de politie, omdat hij zijn speelgoed wilde laten zien. [C, D]
2. Zo meteen hebben we eerst wiskunde, dan een tussenuur en daarna Engels. [B]
3. Voordat Khalid een vervolgopleiding kiest, wil hij eerst de open dagen bezoeken. [A, C, D]
4. Tot hoe laat rijden er vanavond treinen tussen Utrecht en Eindhoven? [B]
5. Terwijl in bijna het hele stadion werd gejuicht, bleef het in vak F stil. [A, C, D]
6. Liza heeft de hele middag gelezen, maar vanavond gaat ze een serie kijken. [C, D]

Grammatica

Zinsdelen                                                                 Woordsoorten 

Lesdoelen

Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen.

Ik kan persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling benoemen.

Voorkennis

Vorig jaar heb je geleerd om een zin in zinsdelen te verdelen.

Gisteren / heeft / Alex / aan zijn broer / een geheim / verteld / over zijn klasgenoot. 

ow = 

wg = 

lv = 

Instructie

Gisteren / heeft / Alex / aan zijn broer / een geheim / verteld / over zijn klasgenoot. 

ow = Alex 

wg = heeft verteld

lv = een geheim

mv = .....

bwb = .....

Meewerkend voorwerp

• Geeft aan voor wie iets bestemd is (vaak mens of dier).
• Werkwoorden die te maken hebben met vertellen of geven.
• Aan wie / voor wie + wg + ow? 

Meewerkend voorwerp

Gisteren / heeft / Alex / aan zijn broer / een geheim / verteld / over zijn klasgenoot. 

ow = Alex 

wg = heeft verteld

lv = een geheim

mv = .....  Aan wie of voor wie heeft Alex een geheim verteld?

bwb = .....

Bijwoordelijke bepaling

• Geeft antwoord op vragen als Waar? Waarheen? Waarom? Waardoor? Waarvandaan? Wanneer? Hoe? Van wie? 
• Ontleed tot en met het meewerkend voorwerp en kijk welke zinsdelen overblijven.
• Er kunnen meerdere bwb's in een zin staan. 
• Woorden zoals niet, misschien, nooit zijn bwb.

Bijwoordelijke bepaling

Gisteren / heeft / Alex / aan zijn broer / een geheim / verteld / over zijn klasgenoot. 

ow = Alex 

wg = heeft verteld

lv = een geheim

mv = aan zijn broer

bwb = gisteren (wanneer) + over zijn klasgenoot (over wie)

Oefenzin

Roy moest zijn ticket laten zien aan de bioscoopmedewerker.

Stap 1: pv (tijdproef of vraagproef) + zinsdeelstrepen.

Stap 2: ow (wie of wat + pv?)

Stap 3: wg (pv + alle andere werkwoorden)

Stap 4: lv (wie of wat + wg + ow?)

Stap 5: mv (aan wie of voor wie + wg + ow + lv?)

Stap 6: bwb (de 'restjes': waar, wanneer, waarom, hoe, enz)

Aan de slag

Maak het hele werkblad en lever het in.

Stap 1: pv  onderstrepen (tijdproef of vraagproef) + zinsdeelstrepen.

Stap 2: ow (wie of wat + pv?)

Stap 3: wg (pv + alle andere werkwoorden)

Stap 4: lv (wie of wat + wg + ow?)

Stap 5: mv (aan wie of voor wie + wg + ow + lv?)

Stap 6: bwb (de 'restjes': waar, wanneer, waarom, hoe, enz)

Klaar? Open het online boek en maak Cursus 5 §10 ZD Mixopdrachten.

Lesdoelen behaald?

Ik kan een zin in zinsdelen verdelen.

Ik kan alle zinsdelen in een zin benoemen.

Ik