vwo 5, 5 februari 2021

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Economie

vwo 5

5 februari 2021

principaal agent

de principaal 'huurt' een agent in om voor hem een taak uit te voeren. De agent en de principaal hebben echter niet alleen een gezamenlijk belang, maar ook een eigenbelang. Asymmetrische informatie in het voordeel van de agent kan zorgen voor een problematische relatie.

De opdrachtnemer weet meer dan de opdrachtgever, de opdrachtgever kan niet goed controleren of de beste kwaliteit geleverd wordt. 

Voorbeeld

Principaal-agent ⇒ werkgever – werknemer

Werkgever (principaal) neemt een werknemer (agent) in dienst om voor hem te werken. De werkgever heeft er belang bij dat de werknemer zijn uiterste best doet. De werknemer deelt dat belang vaak niet. Als er geen directe beloning tegenover hard werken staat, is het in het persoonlijke belang van de werknemer om het rustig aan te doen. Dat is voor de agent gunstiger, maar minder gunstig voor de principal.

voorbeeld 2

Principaal-agent ⇒ aandeelhouder NV – directie NV

De aandeelhouders van een NV betalen de directie om de dagelijkse gang van zaken binnen het bedrijf te regelen. De aandeelhouders verwachten zoveel mogelijk winstuitkering op hun aandeel.

De directie kan ook andere belangen hebben. Die wil bijvoorbeeld geld investeren in onderzoek en ontwikkeling, zodat het bedrijf ook op de langere termijn gezond blijft.

Geld uitgeven aan onderzoek staat haaks op de winstuitkering die de aandeelhouders op korte termijn willen.

Door samenwerking kan een gevangenendilemma worden voorkomen.

1. juist
2. onjuist

Het is winter (en ja dit weekend echt!) Piet ziet er ongelofelijk tegenop om met zijn auto naar het werk te gaan. Gelukkig is er wel gestrooid. Het strooien van de wegen is een...

1. individueel goed
2. Quasi-collectief goed
3. Collectief goed
4. niet-collectief goed

Is er sprake van een gevangenendilemma?

1. Nee, want de uitkomst is optimaal
2. Nee, want de korting geldt alleen op vrijdag
3. Ja, want er is een suboptimaal Nash-evenwicht
4. Ja, want ze hebben beide een dominante strategie

Bij een gevangenendilemma is er …..

1. altijd sprake van een dominante keuze
2. geen cel waar beide partijen beter af zijn
3. sprake van een inelastische vraag
4. nooit sprake van meeliftgedrag

Maken

module speltheorie

'naar het examen' opgave 1 en 2