Epilepsie

• Zorg
• MBO
• Studiejaar 2

Epilepsie

Theorie

Take Care pathologie

Hfdst. 10.5 epilepsie

Wat weten jullie van epilepsie ?

Ervaringen ?

Wat is epilepsie ?

• Epilepsie is een aandoening waarbij een persoon getroffen wordt door vaker terugkerende aanvallen. 
• Waarbij de motoriek, beleving en het gedrag veranderen. Eventueel gepaard gaand met bewusteloosheid
• Ook wel bekend als de valziekte

Hoe ontstaat epilepsie?

Ontstaan/oorzaken epilepsie

• Geboorte trauma (zuurstof gebrek tijdens de geboorte)
• Hersenletsel
• Hersenvliesontsteking
• Hersenbloeding (CVA)
• Gezwel (tumor) in de hersenen

Epilepsie komt vaker voor bij zorgvrager met een verstandelijke beperking

• Als gevolg van dezelfde oorzaak; afwijkend functioneren van de hersenen
• 30% van zorgvragers met verstandelijke beperking heeft epilepsie.
• Epilepsie kan leiden tot achteruitgang van verstandelijke vermogens.

Hoe ernstiger de hersenaandoening, hoe groter de kans op epilepsie.

1. Juist
2. Onjuist

2 Soorten

 epileptische aanvallen

Partiele aanvallen

Gegeneraliseerde aanvallen

Partiele aanvallen

• Spelen zich af in aanwijsbare plaats in de hersenen.
• Aanval blijft beperkt tot 1 lichaamsdeel.
• Zorgvrager is gedeeltelijk of geheel bij bewustzijn.
• Duur enkele seconden of minuten zonder dat dit wordt waargenomen door een ander.

Gegeneraliseerde aanvallen

• Begint midden in de hersenen
• alle hersencellen doen mee, in beide hersenhelft
• Bewustzijn is verstoord
• het hele lichaam is betrokken bij de aanval
• na de aanval vaak klachten als hoofdpijn, spierpijn, slaperigheid

Fases Gegeneraliseerde aanval 

Tonisch clonische aanval: 

                                       Aura (verschijnsel)

                                       Tonische fase, aanspannen spieren

                                       Clonische fase, lichaam schokt

                                       Verslappingsfase,  lichaam gaat ontspannen

                                       Herstelfase,  verward/moe/hoofdpijn

Absence

• Plotseling kortdurende bewustzijnsdaling
• Voor zich uit staren
• Subtiele beweging of  schokjes zoals bijv. smakken

 Kan epilepsie behandeld worden ?

Behandeling epilepsie

• Medicijnen
• Epilepsiechirurgie
• Ketogeen dieet
• Nervus Vagus Stimulatie (NVS)
• Diepe Brein Stimulatie (DBS)

Ketogeen dieet 

• Bij 30% van de mensen met epilepsie werken medicijnen niet of onvoldoende. Het ketogeen dieet kan dan een behandelmogelijkheid zijn. Het dieet kan ervoor zorgen dat de aanvallen verminderen
• bij ongeveer een derde van de gebruikers verminderen de aanvallen de aanvallen met meer dan de helft
• bij ongeveer een derde verminderen de aanvallen met de helft 
• bij ongeveer een derde verminderen de aanvallen niet 

Werking Ketogeen dieet 

Normaal halen de hersenen hun energie uit koolhydraten (suikers en zetmeel). Bij het ketogeen dieet eet iemand veel vetten en weinig koolhydraten. Hierdoor verandert de manier waarop het lichaam normaal gesproken zijn energie uit voeding haalt.

Hoe het dieet precies werkt is nog onbekend, maar het kan ervoor zorgen dat er minder epileptische activiteit in de hersenen ontstaat, waardoor de aanvallen verminderen.

https://www.epilepsie.nl/over-epilepsie/pagina/102-2/ketogeen-dieet/

Nervus Vagus Stimulatie (NVS)

Nervus Vagus Stimulatie (NVS) is een aanvullende behandeling voor mensen met epilepsie. Bij NVS worden kleine stroomstootjes toegediend aan een hersenzenuw in de hals, waardoor de aanvallen verminderen en/of minder heftig verlopen.

Diepe Brein Stimulatie (DBS)    

Ook wel diepe hersenstimulatie, is een relatief nieuwe behandelmethode bij epilepsie. DBS wordt al langer succesvol uitgevoerd bij Parkinsonpatiënten. Sinds 2011 wordt de behandeling bij een zeer beperkt aantal epilepsiepatiënten in Nederland gebruikt.

Bij DBS worden permanente elektroden operatief geplaatst in bepaalde hersenkernen, zoals de nucleus subthalamicus of thalamus. Deze delen van de hersenen hebben een belangrijke functie bij het coördineren van bewegingen, emoties en/of cognitieve functies. Deze gebieden vertonen een verstoorde activiteit, een soort kortsluiting. Met behulp van de geplaatste elektroden worden er elektrische impulsen (prikkels) gegeven waardoor signalen die problemen veroorzaken, tegengehouden worden. Dit heet het principe van tegenstroom.

Aandachtspunten bij de begeleiding

• Observeren
• Veilige omgeving
• aanspreken
• verstikkingsgevaar
• ondersteunen bij acceptatie gevolgen epilepsie
• passende activiteiten aanbieden
• prikkelarme omgeving
• Controleren op verwondingen na aanval
• Lichamelijke verzorging na aanval (verlies urine)
• Medicatie toedienen (protocol)
• Medische hulp inschakelen
• Goed rapporteren
• Dagboekje bijhouden

• Veiligheid en Preventie
• Leer patiënten en hun families hoe ze aanvalstriggers kunnen herkennen en vermijden, zoals slaapgebrek, stress en alcoholgebruik.
  
• Medicatiebeheer
• Moedig een gezonde levensstijl aan met voldoende slaap, regelmatige lichaamsbeweging en een gebalanceerd dieet.
  
• Leer patiënten over stressmanagementtechnieken en de impact van alcohol en drugs op epileptische aanvallen.
• Leer zorgverleners, leerkrachten en naaste familieleden hoe ze een epileptische aanval kunnen herkennen en hoe ze moeten reageren, inclusief het beschermen van het hoofd van de patiënt en het omdraaien op de zij om verstikking te voorkomen.
  
• observatie en rapportage van de aanvallen
• Psychosociale Ondersteuning
• behandelingsopties:
• Zwangerschap en Anticonceptie:
  
• Noodsituaties en Voorbereiding: noodmedicatie

Anti-epileptica

• Epilepsiemedicijnen (anti-epileptica) onderdrukken epileptische aanvallen en kunnen het optreden van aanvallen verminderen
• Door de medicijnen worden de hersencellen minder gevoelig voor prikkels
• Epilepsie is niet te genezen.
  
• Medicatie moet daarom langdurig, meestal levenslang worden gebruikt.
• Werken in op de impulsoverdrachtsystemen in de hersenen. Daarmee behoort deze groep tot de neurofarmaca. 

Werking medicatie 

Bij epilepsie is er sprake van overmatige prikkeling of tijdelijke verstoring in de hersenen. ("kortsluiting")

 Regelmechanismen dempen doorgaans de neurale activiteit en houden deze beperkt. 

Bij epilepsie werkt de demping van die prikkels dus niet goed.

Daardoor een onwillekeurige en ongecontroleerde ontlading, waar door de aanval ontstaat.

Werking medicatie 2

Anti epileptica verminderen overmatige prikkeling. Ze richten zich op het remmen of stimuleren van specifieke neurotransmitters.  

Neurotransmitter is een chemische stof die vrijkomt aan het uiteinde van de zenuwcellen(neuronen). 

Deze chemische stoffen binden aan receptoren op andere cellen en geven uiteenlopende effecten. (bv. samentrekken van de spieren).

Bijwerkingen

• Misselijkheid
• Braken
• Sufheid
• Duizeligheid
• Obstipatie
• Droge mond

Medicatie inzet

• 3 tot 6 maanden
• Dan is er pas een stabiele concentratie v/h middel in het systeem. (opbouw en afbraak)
• Bij onvoldoende werking/resultaat wordt een ander middel ingezet. Zo wordt getest welk middel het beste aanslaat en waarop iemand goed is in te stellen.

Afbouw

• Pas als er lange tijd geen aanvallen zijn voorgekomen kan de medicatie worden afgebouwd. 

• Dit kan vaker bij partiele epilepsie dan bij gegeneraliseerde epilepsie. Daarbij is het risico te groot op vernieuwde aanvallen.

Medicijnen niet altijd nodig

• Als de gevolgen van een aanval niet ernstig zijn. Lichte wegrakingen kunnen echter wel de rijvaardigheid beïnvloeden en hebben dus gevolgen voor de rijgeschiktheid.  

• Aanvallen die alleen 's nachts optreden, maar het is belangrijk dit met de arts te overleggen. 

• Aanleiding die eenvoudig te vermijden is, bijvoorbeeld lichtflitsen.(trigger)

Middelen om aanvallen te voorkomen;

• Barburaten
• Fenytoine
• Succinimide
• Andere middelen

Middelen om aanvallen te stoppen;

• Diazepam
• Clonazepam
• Midazolam

Opdracht puzzel

Vragen?

Na de herfstvakantie;

gastles Rettsyndroom