Week 15 - taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom DHV3!

Deze les:

- Hoe is het?

- Even opfrissen...

- Dilemma op dinsdag

- Formuleren: de jongen waarvan of van wie ik skeelers heb gekocht?

- Zelfstandig werken

Even opfrissen

- Je bent voorbereid, dus je hebt een schrift en je (lees)boek bij je

- Aan het begin van de les zorg je ervoor dat je je spullen op tafel hebt liggen, met je laptop dicht

- Luister naar elkaar en praat niet door iemand anders heen

- Als je wat wil vragen, steek je je hand op

- Als je goed meedoet, kom je heel ver!

Dilemma op dinsdag

Toets voor de vakantie

Taalverzorging: werkwoordspelling, verwijswoorden, zinsontleding 

Schrijfvaardigheid: column

Test je verwijswoordenkennis

Ga naar Google > Taalvoutjes verwijswoorden quiz > doe de test!

Verwijswoorden

Verwijswoorden zijn woorden als: hij, zij, het, wij, jullie, zijn, haar, ons, jou, jouw, deze, die, dit, dat, wie, wat, waarmee, waardoor.

 

Je gebruikt ze om te verwijzen naar een persoon, zaak of gebeurtenis die je eerder hebt beschreven. 

Gebruik alleen verwijswoorden als duidelijk is waarnaar je verwijst.

Die of dat?

1. De moeder van Jos, ........ al een tijdje ziek is, ontving van ons een bosje bloemen.

2. De automaat ...... aan het begin van de gang staat, is al een tijdje stuk.

3. Ruim 40 jaar geleden werd het apparaat ..... nu veel geld waard is, uitgevonden.

Noteer die of dat en leg uit waarom je voor dat antwoord gekozen 

hebt. 

Die/deze of dit/dat

Wanneer je verwijst naar woorden die als lidwoord de hebben, gebruik je die of deze. Je kunt dit onthouden doordat die en de allebei eindigen op een e.

Let op: woorden in het meervoud zijn altijd de-woorden, dus als je verwijst naar iets in het meervoud gebruik je ook die.

Wanneer je verwijst naar woorden die als lidwoord het hebben, gebruik je dit of dat.

Je kunt dit onthouden doordat dat en het allebei eindigen op een t. 

Haar of zijn?

1. Het paard en ....... ruiter kwamen als eerste over de finish.

2. De vereniging, die al ...... leden heeft verloren, is opgeheven

3. De rijke familie heeft al ........ schilderijen verkocht.

Noteer haar of zijn en leg uit waarom je voor dat antwoord gekozen hebt. 

Haar of zijn

Kijk naar het geslacht van het woord waarnaar het verwijst.

De koninklijke familie dankt haar status aan Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands. 

Familie=vrouwelijk=haar

Hun of hen?

1. Ik geef ...... nog een kans.

2. Ik geloof ......

3. We hebben het ...... verteld.

Noteer hen of hun en leg uit waarom je voor dat antwoord gekozen hebt.

Hun of hen

Na een voorzetsel en een lijdend voorwerp gebruik je hen.

Je kan hen in de tuin zien lopen.

Als meewerkend voorwerp zonder voorzetsel gebruik je hun.

Je kan (aan) hun niet de schuld geven.

Van wie of waarvan?

1. De vrouw ...... hij houdt.

2. Dit huis heeft twintig bewoners, ...... er twaalf van plan zijn om te verhuizen.

3. Er zijn vijf stoelen ...... de zitting versleten is.

Noteer van wie of waarvan en leg uit waarom je voor dat antwoord 

gekozen hebt.

Van wie of waarvan?

Heel simpel:

Naar dieren en dingen verwijs je met waar+ voorzetsel (waarover, waarvoor, waarvan, etc.)

Naar mensen met voorzetsel+ wie (over wie, van wie, voor wie, etc.)

Dat en wat?

1. Het mooiste ...... ik ooit voor mijn verjaardag heb gekregen, is een gouden armband.

2. Van het geld ...... Joep in de vakantie verdiend had, kocht hij een koptelefoon.

3. Het boek ...... daar ligt, is al 100 jaar oud.

Noteer van dat of wat en leg uit waarom je voor dat antwoord

gekozen hebt.

Dat of wat

Dat of wat

Wat gebruik je om te verwijzen naar dat(gene), naar een onbepaald voornaamwoorden (zoals alles of iets), naar een overtreffende trap (het mooiste) of naar een hele zin.

Dat gebruik je om naar het-woorden te verwijzen.

Zelfstandig werken

Havo: ga naar hoofdstuk 3 formuleren verwijswoorden blz. 100

Maak opdracht 1 tot en met 3

Vwo: ga naar hoofdstuk 2 formuleren blz. 68

Maak opdracht 1 tot en met 4

Klaar? Maak de volgende opdracht.

Welkom DHV3!

Deze les:

- Lezen uit je leesboek

- Herhalen verwijswoorden

- Klassikale opdracht: die of dat meisje?

- Zelfstandig werken

Lezen uit je leesboek

Als je een O of M voor boekopdracht 2 recensie hebt gekregen, ga je deze eerst opnieuw verbeteren en inleveren.

Welke verwijswoorden ken je?

Startopdracht

Verwijswoorden

Verwijswoorden zijn woorden als: hij, zij, het, wij, jullie, zijn, haar, ons, jou, jouw, deze, die, dit, dat, wie, wat, waarmee, waardoor.

 

Je gebruikt ze om te verwijzen naar een persoon, zaak of gebeurtenis die je eerder hebt beschreven. 

Gebruik alleen verwijswoorden als duidelijk is waarnaar je verwijst.

Klassikale opdracht

Herken en verbeter de fouten met verwijswoorden!

Klassikale opdracht

1. Wij hebben jouw door de supermarkt zien lopen. 

2. De piraat heeft uiteindelijk de schat gevonden, voor wie hij bijna zijn hele leven op zee heeft gezeten.

3. Aan de overkant van de straat is dit huis verkocht.

4. Die landschap in Duitsland is zo groen.

5. Het boek wat hij heeft gekocht, heeft een blauwe kaft.

Duo-opdracht

Bedenk minimaal 3 zinnen van minstens tien woorden waarin je verschillende verwijswoorden foutief gebruikt. 

Kies uit: hij, zij, het, wij, jullie, zijn, haar, ons, jou, jouw, deze, die, dit, dat, wie, wat, waarmee, waardoor.

Het is aan je buur om zo dadelijk de fouten met verwijswoorden 

te herkennen en verbeteren.

Zelfstandig werken

Havo: ga naar hoofdstuk 3 formuleren verwijswoorden blz. 100

Maak opdracht 1 tot en met 3

Vwo: ga naar hoofdstuk 2 formuleren blz. 68

Maak opdracht 1 tot en met 4

Klaar? Ga oefenen met werkwoordspelling in je leerwerkboek

(hoofdstuk 1 tot en met 6). 

Welkom DHV3!

Deze les:

- Lezen uit je leesboek

- Het nut van grammaticaonderwijs

- Ontleed de zin

- Klassikale opdrachten

- Zelfstandig werken

Lezen uit je leesboek

Als je een O of M voor boekopdracht 2 recensie hebt gekregen, ga je deze eerst opnieuw verbeteren en inleveren.

Het nut van grammaticaonderwijs

Het nut van grammaticaonderwijs

✔ Je hebt kennis van grammatica nodig om foutloos te kunnen spellen.

 

✔Je hebt grammatica nodig om stijlfouten (fouten in de stijl van de zin) te kunnen herkennen.

✔Je hebt kennis van grammatica nodig om schrijfvaardigheid te kunnen verbeteren.

✔Je hebt kennis van grammatica ook nodig voor andere vakken zoals Engels, Frans en Duits.

Ontleed de zin

Hij heeft televisie gekeken.

Noteer de volgende zinsdelen:

persoonsvorm (PV)

het onderwerp (OW)

werkwoordelijk gezegde (WG)

lijdend voorwerp (LV)

Wat is de persoonsvorm? 

Hoe vind je deze?

Persoonsvorm (PV)

Maak de zin NIET vragend

Waarom is de kikker niet groen?

(1) Verander de zin WEL van tijd

     Waarom was de kikker niet groen? 

(2) Verander de zin WEL van getal (enkelvoud/meervoud)

     Waarom waren de kikkers (mv) niet groen?

Onderwerp (OW)

Het onderwerp is iets of iemand waar de zin over gaat.

Het onderwerp hoort bij de persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde (WG)

Klassikale opdracht

Noteer de persoonsvorm (PV) en het onderwerp (OW) van elke zin. Waar mogelijk ook het werkwoordelijk gezegde (WG).

1. Hij gaat elke dag met de trein naar zijn werk. 

2. Mijn oma hield van katten.

3. De Olympische Spelen van 2024 zullen in Parijs worden 

gehouden. 

Wat is het lijdend voorwerp?

Hoe vind je deze?

Lijdend voorwerp (LV)

Klassikale opdracht

Noteer het lijdend voorwerp (LV).

 1. De bakker heeft de broden alsnog kunnen verkopen.

2. Tijdens de ouderavond krijgen alle ouders koffie of thee.

 3. Sinds wanneer heeft elke voetballer een nieuw t-shirt?

 4. In de zomer heeft mijn tante een opblaaszwembadje gekocht.

 5. Mijn moeder heeft voor de visite een cake gebakken.

Zelfstandig werken

Ga naar Google > Wikiwijs > redekundig ontleden havo 3

Oefen met de persoonsvorm, het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp.