EVE Klas 4 Spelling: PTA Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

PTA Spelling

Alles wat je moet weten voor het PTA.

Oefenen in LessonUp, methode Nieuw Nederlands, via cambiumned.nl, enz.

Flexuur

Tijdens het flexuur worden andere onderdelen van spelling uitgelegd.

Tijdens deze lessen gaan we alleen met werkwoordspelling aan de slag!

Dus voor extra uitleg spelling: inschrijven voor flexuur spelling

Zwakke werkwoorden

Sterke werkwoorden

Let op: dit schema geldt in de verleden tijd alleen voor zwakke werkwoorden.

Sterke werkwoorden veranderen namelijk van klank.

    

Sterk werkwoord: 

lezen - las

geven - gaf

   vergeet - vergat

Hoofdletters

• Aan het begin van een zin.
• Bij namen van personen, dieren, bedrijven en aardrijkskundige namen.
• En mevrouw Van Dijk / J. van Dijk of Jannie van Dijk

Engelse werkwoorden

• De meeste Engelse werkwoorden in het Nederlands vervoegen we net als  zwakke Nederlandse werkwoorden. Gebruik hiervoor dus het 't kofschip. bijv: (rugbyen) ik rugby, jij rugbyt, wij rugbyen, ik rugbyde, wij rurbyden.
  
• Eindigt de stam van het Engelse werkwoord op een dubbele medeklinker, dan laten we in de enkelvorm één medeklinker weg. ( stressen) Ik stres, jij strest, wij stressen.
• Als het Engelse werkwoord met één klinker geschreven wordt, maar uitgesproken wordt als een lange klank, verdubbelen we de klinker. ( promoten) Ik promoot, jij promoot, wij promoten, ik promootte, wij promootten, gepromoot.

Bijvoeglijk naamwoord

Zo kort mogelijk opschrijven!

Het afgebrande huis.

De verbrede straat.

Tussen -n -s

De tussenklank -s- wordt geschreven in samenstellingen waarin deze wordt gehoord:

stationsplein, hartsvriendin

De tussenklank -n-:

Je schrijft de tussenletters -(e)n- als het éérste deel een zelfstandig naamwoord is met alléén een meervoud op -en of -n. Dus: bejaardenflat, kattenbak, eikenboom, krantenkop

Meervoud zelfstandig naamwoord

De meervoudsuitgangen van de meeste zelfstandige naamwoorden zijn:

-(e)n, –s,  -eren

paard - paarden

beker - bekers

ei - eieren

Soms moet je de laatste letter van het enkelvoud verdubbelen, anders krijg je een verkeerde uitspraak:

pak - pakken

les - lessen

Soms moet je een klinker weglaten:

paal - palen

beer - beren

boom - bomen

Soms verandert de laatste letter bij de -s of de -f:

huis - huizen

neef - neven

Koppelteken

Bij klinkerbotsing

Bij naam van getrouwde vrouwen mevrouw Jansen-Vos

Woorden met voor voegsels (ex-, interim-, adjunct-)

Voor een hoofdletter (on-Nederlands)

Combinatie titels en beroepen

Aardrijkskundige namen

Trema

De regels:

  1. Als je in één woord twee opeenvolgende klinkers niet als één klank mag lezen, zet je op de tweede klinker een trema: ruïne.

    (Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld: petroleum, opticien).

     

  2. Veel woorden die eindigen op –ee, krijgen in het meervoud -ën: ideeën.

     

  3. Als de klemtoon op de lettergreep met -ie valt, voeg ik in het meervoud ë toe: melodieën.

    Als de klemtoon niet op de lettergreep met –ie valt, zet ik in het meervoud het trema op de e van –ie: poriën.

     

 

Leesteken

Komma (,): rust/ pauze in de zin, tussen delen van een opsomming, tussen 2 persoonsvormen

Punt (.): eind van een zin, bij sommige afkortingen

Puntkomma (;): tussen 2 zinnen die sterk met elkaar samenhangen

Dubbele punt (:): bij een aanhaling, bij een opsomming, in plaats van "want"

Aanhalingstekens ( "... "): bij directe rede (iets wat iemand letterlijk zegt), bij overdrijving

Vraagteken (?): na een directe vraag

Uitroepteken (!): als iemand direct roept, bevel/ waarschuwing

Aan elkaar of los?

In het Nederlands heb je veel samengestelde

woorden. Dit zijn twee of meer woorden die

aan elkaar zijn geplakt. Als je één persoon,

dier of ding bedoelt, dan schrijf je het aan elkaar

(bijvoorbeeld: profvoetballer, dwergkonijn,

computernetwerk).

Als je samengestelde woorden los schrijft,

verandert de betekenis van de zin.

x Wat een prachtige rode wijnglazen.

(de wijnglazen zijn rood van kleur)

x Wat een prachtige rodewijnglazen.

(de glazen zijn bedoeld voor rode wijn)

Persoonlijk of bezittelijk naamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord is een woord dat (meestal) verwijst naar een levend wezen (persoonlijk).

Een bezittelijk voornaamwoord is een woord dat een relatie aangeeft tussen een zelfstandig naamwoord en een persoon, dier of instantie (bezittelijk).