B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Neem je boek voor blz. 62

Terugblik vorige keer

De weg van het voedsel

• De mondholte (speekselklieren)
• De slokdarm
• De maag (maagsapklieren)
• De 12vingerige darm (sap galblaas en alvleesklier)
• De dunne darm (darmsapklieren)
• De dikke darm
• De endeldarm
• De anus

Verteringssappen en wat ze verteren

• Speeksel (speekselklieren): zetmeel (koolhydraten) in mond
• Maagsap (maagklieren): eiwitten in maag
• Gal: vetten emulgeren (geen verteringssap) in twaalfvingerige darm
• Alvleessap (alvleesklier): eiwitten, koolhydraten en vetten in 12-darm
• Darmsap (darmsapklieren): eiwitten, koolhydraten in dunne darm

Verteringssappen verteren geen voedingsvezels

Onverteerde voedingsresten verlaten het lichaam via de anus

Thema 12 Voeding en vertering

B1 Enzymen

B2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

B3 Voeding en leefstijl

B4 Het verteringsstelsel

B5 De organen voor vertering

B6 Planteneters, vleeseters en alleseters

10 minuten stil lezen B6

Lees de theorie op blz. 62 t/m 65

Als je klaar bent begin je aan de samenvatting op blz. 67

Inleiding

Mensen zijn alleseters. Wij eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel.

Bij zoogdieren onderscheiden we planteneters, vleeseters of alleseters.

Het gebit en het darmkanaal zijn hier op aangepast.

Bouw van het gebit

Bestaat uit tanden en kiezen.

Zitten met één of meer wortels vast in de kaak.

De wortel is van buitenaf niet zichtbaar, de kroon wel.

Het grootste gedeelte bestaat uit het tandbeen.

In de kroon is het tandbeen bedekt met glazuur.

Bouw van het gebit

In de wortel is het tandbeen bedekt met cement.

Om de wortel zit het wortelvlies voor bevestiging in de kaak.

In de tand/kies zit ook een tandholte. Hier lopen 

bloedvaten en zenuwen doorheen.

De vorm van de tand is aangepast aan het dieet.

Verzorging van het gebit

Volwassen gebit heeft 28 (32) tanden en kiezen

Elke dag goed poetsen, liefst elektrisch en 2x per dag

Tandpasta met fluoride

Last van tandbederf. Eerst tandplak, later tandsteen

Ook tanderosie is een probleem

Planteneters (herbivoren)

Hebben in verhouding een lang darmkanaal.

Daarom een dikke buik bij de meeste planteneters.

Plantaardig voedsel is moeilijk verteerbaar (celwand!)

Ze hebben plooikiezen en vaak geen hoektanden.

www.bioplek.org

Alleseters (omnivoren)

Hebben in verhouding een middellang darmkanaal.

Hebben knobbelkiezen. 

Hoektanden vaak aanwezig, soms erg groot

soms even groot als de andere tanden.

Vleeseters (carnivoren)

Hebben in verhouding een kort darmkanaal.

Hebben knipkiezen en een brede bovenkaak.

Grote hoektanden

Samenvattingsopdracht 4

Vul de samenvatting in op blz. 67

Klaar? Begin aan de online opdrachten 1 t/m 10

Straks gaan we nakijken

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 10 van 12.6

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 62 t/m 65

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 12.5

Een varken is een...

1. Planteneter
2. Vleeseter
3. Alleseter
4. Afvaleter

Welk spijsverteringskanaalis van een planteneter?

1. Afbeelding A
2. Afbeelding B

Dit is het gebit van een

1. Alleseter
2. Vleeseter
3. Planteneter

Is dier A een planteneter of vleeseter? Heeft die een lang of kort darmkanaal?

1. Planteneter met een kort darmkanaal
2. Planteneter met een lang darmkanaal
3. Vleeseter met een kort darmkanaal
4. Vleeseter met een lang darmkanaal

Wat is C voor kies?

1. Plooikies
2. Valse kies
3. Knobbelkies
4. Knipkies

Wat voor soort kies heeft de planteneter?

1. Knipkies
2. Knobbelkies
3. Plooikies

Vleeseter

planteneter

Alleseter

Welke eigenschap hoort bij welk dier? Sleep het naar de juiste plaats

plooikiezen

geen hoektanden

kleine hoektanden

grote hoektanden

knip en scheurkiezen

korte darmen

lange darmen

niet kort niet lange darmen

knobbelkiezen